«Жасыл экономиканың» мәні және Қазақстан Республикасындағы оның даму басымдықтары

Бұл мақалада «жасыл экономиканың» әлеуметтік-экономикалық мазмұны егжей-тегжейлі көрсетілген. Көптеген елдердің «жасыл экономиканы» дамытуға көшуінің басты себептері белгіленді. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі БҰҰ (UNEP) бағдарламасымен анықталған «жасыл экономиканы» дамытудың анықтамасы мен негізгі қағидаттары нақтыланды. БҰҰ-ның тұрақты даму жөніндегі конференциясында («Рио+20») қабылданған «жасыл экономика» тұжырымдамасы, сондай-ақ Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) «жасыл өсім» тұжырымдамасы жеке қаралды. Өзінің экономикалық қызметінде «жасыл экономиканы» дамыту саясатын белсенді жүргізетін жекелеген дамыған елдердің тәжірибесі зерделенді. Осылайша, автор «жасыл экономика» - бұл экономикалық қызметтің жаңа бағыты. Қазақстан Республикасының «жасыл экономиканы» дамытуға көшуінің алғышарттары, шарттары мен қажеттілігі айқындалды. «Қазақстан Республикасының жасыл экономикаға көшуі жөніндегі тұжырымдамада» бекітілген «жасыл экономиканы» дамытудың жеті басым бағыты нақтыланды. «Қазақстан Республикасының «жасыл экономикаға» көшуі жөніндегі тұжырымдаманы» іске асырудың үш кезеңі ашылды. Елімізде 2050 ж. дейінгі «жасыл экономиканы» дамытудың мақсаттары мен нысаналы индикаторлары қаралды. Маңызды түрлендіру қажеттілігі негізделеді: бюджеттік, салықтық, экологиялық және ғылыми-техникалық саясаттың құрылымдық реформалары, табиғатты пайдаланудың ресурс үнемдеуші саясаты. Жүргізілген талдау негізінде автор Қазақстанда «жасыл экономиканы» одан әрі дамыту бойынша шаралар ұсынды, оларды іске асыру біздің республикамызда экологиялық дағдарысты болдырмауға мүмкіндік береді.

«жасыл экономика», қағидаттар, «жасыл экономика» тұжырымдамасы», «жасыл өсу», қоршаған орта, тұрақты даму, ресурс үнемдеуші саясат, «зеленая экономика», принципы, концепция «зеленой экономики», «зеленый рост», окружающая среда, устойчивое развитие, ресурсосберегающая политика, “green economy”, principles, the Concept of “green economy”, “green growth”, environment, sustainable development, resource-saving policy

1. Қазақстан Республикасының отын-энергетикалық кешенін дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасын стратегиялық экологиялық бағалау. - ЕО/БҰҰДБ/БҰҰ ЕЭК экологиялық есебі, 2018.

2. «Жасыл экономикаға» қарсымыз: кедейлікті тұрақты дамыту және жою жолы. [Электронды ресурс]: билік құрылымдарының өкілдеріне арналған жалпылама баяндама / БҰҰ Қоршаған орта жөніндегі бағдарламасы. - Найроби: ЮНЕП, 2011. - 44 Б: http://www.un.org/ru/development/sustainable/ger_synthesis.pdf (қол жеткізу күні: 27.02.2013).

3. «Жасыл экономика» - экономиканың ерекше үлгісі: https://spravochnick.ru/ekonomika/zelenaya_ekonomika/.

4. Біз қалайтын болашақ. БҰҰ Тұрақты даму жөніндегі конференциясы. - Рио-де-Жанейро, Бразилия, 20-22. 06.2012.

5. Өлшем әдіснамасы және ЭЫДҰ-ның жасыл өсу көрсеткіштері. The OECD green growth measurement framework and indicators, in Green Growth Indicators 2014, OECD Publishing.

6. Ануфриев В.П., Ануфриева Е.И., Гудим Ю.В., Петрунько Л.А. Инновациялық даму - «жасыл экономикаға» өтудің негізгі бағыты. «Ресей аймақтары өзгерістер фокусында» X Халықаралық конференциясы. УрФУ баяндамалар жинағы 12-14.11.15 Ж. 3 Бөлім Бизнес Шешімдер Арсеналы.

7. Есполов Т.И., Тиреуов К.М. «Зеленая экономика» - новый вектор устойчивого развития Казахстана: izdenister.kaznau.kz/files/parts/2013_2/2013_2_40.pdf.

8. «Қазақстан-2050» Стратегиясы». Қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты». Қазақстан Республикасының Президенті - Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. - Астана, 2012. - 14 желтоқсан.

9. Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі. - Астана: Ақорда, 9.01. 2007 жылғы № 212-III ҚРЗ.

10. «Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 4 шілдедегі № 165-IV Заңы.

11. «Қазақстан Республикасының «жасыл экономикаға» көшуі жөніндегі тұжырымдама туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 30 мамырдағы № 577 Жарлығы.

12. Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі. Ресми интернет-ресурс. [Электронды ресурс]. - 2019: http://energo.gov.kz/index.php?id=2960 (өтініш берген күні: 24.09.2019).