Денсаулық сақтау қажеттіліктерінің теориялық аспектілері және әдістемелік тәсілі

Кез-келген қоғамдағы денсаулық сақтау ресурстары әрдайым шектеулі, сондықтан оларды тиімді пай­далану мәселелері маңызды болып табылады. Мұндай жағдайда шектеулі экономикалық мүмкіндіктерге сәйкес денсаулық сақтау ресурстарын халықтың тұтыну деңгейін көтеру рәсімі ретінде денсаулық сақтауды бағалаудың рөлі артып келеді. Шығындардың ұлғаюы, жаңа медициналық технологияларды енгізу, инфляция, әлеуметтік-демографиялық, экологиялық және басқа да факторларға байланысты медициналық көмекке ха­лықтың қажеттілігін бағалаудың тәсілдерін зерттеуді қажет етеді. Бұдан басқа, денсаулық сақтауда бағалау міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға көшу жағдайында алдыңғы орын алады. Соңғы 5 жылда Қа­зақстанда халықтың санына сәйкес халықтың туу деңгейі, халықтың табиғи өсу көрсеткіштері артқандығы атап өтілді. 2026 жылдан бастап туу деңгейі артады, себебі 2005-2010 жж. туылған ұрпақтардың көптеген саны балиғаттық жасқа толады. Демографиялық өз­герістердің осы сценарийін іске асыру кезінде жақын арада бірінші кезекте балалардың, зейнеткерлікке шыққан жастағы және егде жастағы азаматтардың медициналық қызметке сұранысының тұрақты өсуі басталады. Сонымен қатар, балалар мен егде жастағы адамдар санының артуы медициналық қызметтерге сұранысты қанағаттандыру үшін қазіргіден де үлкен шығынды қажет етеді.

здравоохранение, ресурсы, оценка, потребности, медицинские услуги, спрос, health care, resources, assessment, needs, health service, demand, денсаулық сақтау, ресурстар, баға, қажеттілік, медициналық қызметтер, сұраным

1. Stevens A., Gillam S. Needs assessment: from theory to practice. BMJ 1998; 316: 1448-52.

2. Wright J., Williams R., Wilkinson JR. Development and importance of health needs assessment. BMJ 1998; 316: 1310-3.

3. Petrou S. Health needs assessment is not required for priority setting. BMJ 1998; 317: 1154.

4. Becker K.L. Conducting Community Health Needs Assessments in rural communities: lessons learned. Health Promot Pract 2015; 16: 15-9.

5. Erin Penno, Robin Gauld and Rick Audas. How are population-based funding formulae for healthcare composed? A comparative analysis of seven models.

6. Andersen R.M. Behavioral Model of Families: Use of Health Services // Research Series. № 25. Chicago: Center for Health Administration Studies, University of Chicago, 1968.

7. Payne J.N., Coy J., Patterson S., Milner P.C. Is use of hospital services a proxy for morbidity? A small area comparison of the prevalence of arthritis, depression, dyspepsia, obesity, and respiratory disease with inpatient admission rates for these disorders in England. J Epidemiol Community Health 1994; 48: 74-78.

8. World Health Organization. Closing the Gap in a Generation: health equity through action on the social determinants of health. Geneva, Switzerland: WHO, 2008.

9. Wilkinson J.R., Murray S.A. Health needs assessment: Assessment in primary care: practical issues and possible approaches. BMJ 1998; 316: 1524-8.

10. Stevens A., Raftery J., editors. Health care needs assessments: the epidemiologically based needs assessment reviews, 2nd editio. Oxford, 1997.