Қазақстандық университет аудиториясының өзгеру динамикасы және қазіргі жағдайы (тіл тұрғысынан)

Бұл мақалада Қазақстан Республикасының ағымдағы демографиялық жағдаятының сипаттамасы қарас­тырылып, заманауи университет аудиториясының қазіргі қалпы мен соңғы он жыл аралығында болып жатқан өзгерістерді анықтауды мақсат етіледі. Қалыптасып жатқан жағдаятты түсіну үшін мақалада тиісті мәліметтерден бір қатары беріледі: Қазақстан Республикасының Экономика министрлігі жанындағы Ста­тистика комитетінен, Қазақстан Республикасының Президенті қарамағындағы Қазақстандық стартегиялық зерттеулер институтының (ҚСЗИ) болжамдау ақпараттарынан және Фридрих Эберт қоры Қазақстанда жүр­гізіл­ген зерттеулердің сәйкесті деректерінен алынған мағлұматтар көрсетіледі. Осындай түрлі ақпарат демография­лық үдерістер Қазақстандағы білім беру жүйесіне қалай ықпал ететініне айғақ болып, нақтылап дәлелдеп тұр. Бұнда қазіргі қазақстандық жоғары білім берудегі жағдай әртүрлі факторлардың әсерлерінен қалыптасып келе жатқаны анықталып көрсетіледі, ол келтірілген статистикада, өткізілген әлеуметтік зерт­теулерінің материалдарында және университеттердің соңғы жылдары дамуы жөніндегі бірқатар деректердің көмегімен дәлірек көрініп тұр. Мақалада қазіргі қазақстандық университеттерде мемлекеттік тілге байланысты сұрақтар да қаралады, себебі елде өсіп келе жатқан ұрпақ демографиясы қазақстандың университет жүйесіне маңызды ықпал етеді. Бұл, өз кезегінде, тіл оқыту саласында қазіргі уақытта туындап, пайда болып жатқан мәселердің шешуін талап етеді. Біріншіден, осы сұрақта студенттердің мүдделерін дәл анықтау қажет, себебі олар оқу барысында болашақтағы өз нақты бір жұмыс түріне сай тілдерді таңдап үйренеді. Бұған қоса осы сұрақтарды шешу барысында Қазақстан Республикасында қалыптасқан халық қостілділігі мен тілдік ахуал өзгешілігіне ерекше назар салып, үнемі ескеріп отыру керек.

демографическая ситуация, тенденции, образование, языковое обучение, государственный язык, реформы, методы, демографиялық жағдаят, үрдістер, білім беру, тілдік оқыту, мемлекеттік тіл, реформалар, әдістер, demographic situation, trendencies, education, language teaching, state language, reforms, methods

1. КИСИ - Казахстанский институт стратегических исследований при Президенте Республики Казахстан. Аналитический обзор «10 наиболее важных событий в Центральной Азии в 2017 г.»: https://goo.gl/ZkJgVm.

2. Ракишева Б. Центральная Азия в условиях глобальной трансформации: материалы XV Ежегодной конференции КИСИ при Президенте Республики Казахстан. - Астана, 2017. - 2 июня. - С. 102.

3. Данные Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК на 1991-2017 гг. Основные социально-экономические показатели Республики Казахстан: https://goo.gl/QKVekS.

4. Қазақстан Республикасының негізгі әлеуметтiк-экономикалық көрсеткiштерi: https://goo.gl/QKVekS.

5. Орта Азия жастары. Қазақстан. Социологиялық сауалнами негізінде. Фридрих Эберт атындағы қордың Қазақстандағы өкілдігі. - Алматы, 2016. - Б. 68.

6. Қазақстан Республикасының негізгі әлеуметтiк-экономикалық көрсеткiштерi: http://stat.gov.kz /faces/homePage/homeDinamika.pokazateli?_afrLoop=10763021004048810#%40%3F_afrLoop% 3D10763021004048810%26_adf.ctrl-state%3Db8yfp20y_4.

7. Молодежь Центральной Азии. Казахстан. Фонд имени Ф. Эберта / под рук. проф. К. Хуррельманн. - Алматы, 2016. - С. 59.

8. Орта Азия жастары. Қазақстан: http://www.opinions.kz/wp-content/uploads/2017/06/y-kz-kaz.pdf.

9. Kuryshzhanova Aliya. Concerning Cross Lingual Communication Efficiency (About Frequency Vocabulary at Inter-Language Communication): международная конференция ESCAS - European Society of Central Asian Studies. - Astana: Nazarbaev University, 2013. - Р. 78-79.