ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЗЫҚ-ТҮЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ: ЖАҒДАЙЫ, МӘСЕЛЕЛЕРІ, ШЕШІМДЕРІ

Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіп кешені халық шаруашылығының ең ірі және күрделі эко­номикалық қалыптасуы болып табылады. АӨК - бұл қазіргі заманғы техника, жабдықтар, ақпараттық және басқа да ресурстармен қамтамасыз ететін ауыл шаруашылық өнімдерін, тамақ өнеркәсібін, тиісті салаларды және қызмет салаларын өндіруді, жинауды, сақтауды, тасымалдауды, қайта өңдеуді және сатуды қамтитын салалардың жиынтығы. Оның қызметінің тиімділігі негізінен тұтыну нарығын дамытуға, қоғамның эко­номикалық және әлеуметтік тұрақтылығына, тұтастай егеменді мемлекет құруына байланысты. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңызды сипаттамасы - азық-түліктің экономикалық қолжетімділігі. Бұл көрсеткіш азық-түлік тауарларын ең төменгі тұтыну қоржынында белгіленген мөлшерде ағымдағы бағалар мен кірістер деңгейінде сатып алатын халық ретінде қарастырылады. Отандық азық-түлік нарығының қа­жеттілігін талдай отырып, оның жетілдіруді қалыптастырудың маңызды аспектісі ғылыми негізделген стандарттарға сәйкес тұтынуды қамтамасыз ету болып табылады. Қазақстанда негізгі азық-түлік өнімдерін тұтынудың талдауы бірқатар өнімдер үшін орташа жан басына шаққандағы тұтыну деңгейінің ең төменгі стандарттарға сәйкес келетінін, бірақ медициналық нормалардан айтарлықтай ерекшеленетіндігі туралы қорытындыға келді. Осылайша, ең маңызды азық-түлікті тұтыну медициналық нормаларға ғана жетіп қана қоймай, 1990 ж. оларды тұтыну нормаларына жақындады. Бірқатар негізгі өнімдер үшін оларды тұтынудың орташа деңгейі медициналық нормаларға жетпейді.

азық-түлік қауіпсіздігі, тұрақтылық, қажеттілік, нарық, халық, аграрлық сектор, бә­, се­, келестік, продовольственная безопасность, стабильность, потребность, рынок, население, аграрный сектор, конкуренция, food security, stability, demand, market, population, agrarian sector, competitors

1. Кайгородцев А.А. Агроөнеркәсіп кешенін азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету факторы ретінде мемлекеттік реттеу // Транзиттік экономика. - 2006 ж. - № 1. - 30-38 б.

2. Каишев В., Серегин С. 2003 жылы тамақ өнеркәсібі: нәтижелер, перспективалар // The Economist. - 2004. - № 6. - 75-89 б.

3. Қуанова Г. Тамақ өнеркәсібін азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету факторы ретінде дамыту // Саясат. - 2003. - № 9. - С. 46-51.

4. «Астық туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 19 қаңтардағы № 143-II-3ПҚ Заңы.

5. және 2011 жылдардағы халықтың тұрмыс деңгейін бағалау бойынша үй шаруашылықтарын зерттеу деректері негізінде Қазақстан Республикасының азық-түлік қауіпсіздігін бағалау. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі, Есеп. Еңбек және өмір сүру стандарттары департаменті. - Астана, 2012.

6. Ахметова К.А. Қазақстанның агроөнеркәсіп кешені: мемлекет, проблемалар, шешу жолдары: монография. - Қарағанды, 2010. - 121 с.

7. Қазақстан сандарда. - Астана, 2016.