Ол бірінші болған

Қазақстанның альпинизм және туризм тарихында бірқатар «жыртылған парақтар» бар. Біздің ойымызша, Қазақстанның альпинизм және туризм тарихындағы «ақ дақтар» кеңес дәуіріндегі Қазақстандағы туризм мен альпинизмнің тарихи өткеніне қатысты ешқандай терең зерттеулер болмағанымен түсіндіріледі. Қазақстанда биік таулы спорт 1930 ж. пайда болды, сондықтан Қазақстан альпинизмінің жетістіктерінің тарихи кезеңі осы кезеңнен бастап жүзеге асырылады. Алайда қазіргі зерттеушілер Қазақстандағы алғашқы альпинистер туралы революция алдындағы кезеңде, XX ғ. 20 жылдарында да көптеген бірегей материалдарды тапты. ХIХ ғ. аяғында Қазақстандағы алғашқы тауға шығушылар мен тау шыңынбағындырушылар жайлы А.Г. Лухтановтың бірқатар қызықты жарияланымдары бар. Өткен ғасырдың 20-30 жж. Солтүстік Тянь-Шаньның таулы асулары мен шыңдарын бағындыруға талпынған энтуазистер туралы ақпараттар өте жет­кіліксіз және дерлік әртүрлі дереккөздерде бірін-бірі қайталайды. Тұлға, тауларды игерудегі қызметіне заң бойынша кеңестік Қазақстандағы бірінші тау туристі және альпинисті деп атауға болатын Григорий Иванович Белоглазов, тиісті бағасын ала алмағаны өкінішті. Сондықтан, осы басылымның мақсаты - жиналып, алғаш рет жарияланған материалдар негізінде кеңес кезеңінің 20-30 жж. қазақстандық тау бағындырушылардың арасында кім алғашқылардың бірі болғандығын көрсетуге тырысу.

туризм, альпинизм, поход, горовосходитель, первовосхождение, перевал, инструктор, tourism, mountaineering, trekking, mountaineer, first mountaineering practice, pass, instructor, туризм, альпинизм, жорық, тау бағындырушы, алғашқы шығу, асу, нұсқаушы

1. Грудзинский М.Э. Вершина мужества. - Алма-Ата: Казахстан, 1975. - 112 с.

2. Грудзинский М.Э. Кунгей Алатау. Побежденные вершины 1970-1971: сборник советского альпинизма. - М.: Мысль, 1972. - С. 183-206.

3. Кораблев В.А. Спортивный туризм в Казахстане: страницы истории: учеб. пособие. - Алматы: Университет «Туран», 2014. - 192 с.

4. Накатков Ю.М. История туризма Казахстана. - Алматы, 2002. - 196 с.