Қазақстандағы қолма-кол төлем

Қазіргі жағдайда ақша - шаруашылық өмірдің ажырамас белгісі. Елдегі материалдық құндылықтардың жеткізілуіне және қызметтердің көрсетілуіне байланысты барлық мәмілелер ақшалай төлем арқылы жүзеге асырылады. Мақалада заңды тұлғалар мен жеке тұлғаларды ақша белгісін, міндеттемелерін пайдаланбай қолма-қол ақшасыз есеп айырысу әдістері, яғни төлемшінің банкідегі шотынан белгілі бір соманы алушының шотына аудару жолымен немесе өзара талаптарды есепке алу жолымен жүзеге асырылатын есеп айырысу жолдары туралы мәліметтер келтірілген. Банк арқылы шаруашылық жүргізудің нарықтық жағдайы нарық субъектілерінің экономикалық тәуелсіздігі мен олардың іс-әрекеттері үшін материалдық жауапкершілігін ескере отырып, экономикалық мақсаттылықпен анықталуы керек. Нарықтық жағдайлардағы қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бірінші принципі заңды және жеке тұлғаларға қатысты, ал бұрын бұл тек қана заңды тұлғаларға қатысты екенін ескеру маңызды, өйткені қолма-қол ақшамен және қолма-қол ақшасыз айналым саласының нақты ашылуы болды. Қолма-қол ақшасыз төлемдердің екінші принципі - шоттардағы төлемдер оның иегерлерінің өздері белгілеген төлемдер тәртібіне және шоттағы ақшаның қалдықтарына сәйкес банктер жүзеге асыруы тиіс. Алайда, өндірістің төмендеуі және инфляциялық үрдіс жағдайында шаруашылықта төлемдер тәртібінің нашарлауына байланысты клиенттердің есеп айырысу шоттарынан төлемдердің күнтізбелік реті қайта құрылды. Бұл әкімшілік шара уақытша болып табылады.

securities market, payment order, non-cash payments, bank, payments, budget, transfer, principles, order of payments, рынок ценных бумаг, платежное поручение, безналичный расчет, банк, выплаты, бюджет, перечисление, принципы, очередность платежей, бағалы қағаздар нарығы, төлем тапсырмасы, қолма-қол ақшасыз төлемдер, банк, төлем­, дер, аудару, қағидалар, төлем кезектілігі

1. National Bank of Kazakhstan the site: http://www.nationalbank.kz/.

2. Seitkasimov G.S. Banking. - Almaty: Қаржы-қаражат, 2016.

3. Khamitov N.N. Modern credit business: textbook. - Almaty: Economy, 2016.

4. Iskakov U.M., Bokhaev D.T., RuzIeva E.A. Financial markets and intermediaries: textbook. - Almaty: Economy, 2016. - 298 p.

5. Nurseitov E.O. Securities and other financial instruments. - Almaty: LEM, 2016. - 162 с.

6. Srebnik B.V. Securities market: a training manual. - M.: KNORUS, 2016.