Жоғары білімді қаржыландырудағы әлемдік тенденциялар.

Бұл мақалада бүкіл әлемдегі жоғары оқу орындарын қаржыландыру түрлері, сонымен қатар университеттерді қаржыландырудың ерекшеліктері және олардың әлем елдерінің жағдайындағы құрылымдық өзгерістері қарастырылады. Бүкіл әлемде жоғары білім беруді басқару жүйесі көпфункционалды және күрделі құрылымды. Бұл қызметті мемлекеттік органдар мемлекеттік мекемелермен коллегиалды түрде арнайы ұйымдастырған сияқты және нақты тарихи даму кезеңінде мемлекеттің мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыру тұрғысынан жоғары білім беру саласының тиімділігін арттыруға бағытталған. Соңғы жылдары мемлекеттік қаржыландыру көздерінен шығыстар үлесін бөлудің басым бөлігімен университеттердің қаржылық механизмдерінде айтарлықтай өзгерістер болды. Соңғы онжылдықта білім беру қызметіне сұраныс және сәйкесінше жоғары білімді қаржыландыруға шығындардың өсуі байқалды. Бұл өсімнің драйвері жалақының өсуі, заманауи инфрақұрылымның құны және шығындардың өсуіне баяу жауап беру болды. Мемлекеттік кірістердің төмендеуі ресурстарды тиімді пайдалануға және зерттеу нәтижелерін мұқият бақылауға әкелді, өйткені үкімет оларды қаржыландыру үшін нәтижелерді қатаң бағалау арқылы бірінші орынға ие және жеке сектор қаржыландыратын зерттеулер нақты мақсаттарға ие. Құндылықтардың жаңару жүйесіндегі университеттер қоғамның дамуын ынталандырады, нарыққа қажет кадрларды даярлайды. Жаңа проблемалар – пандемия және цифрлық экономиканың дамуы – адамдарға жоғары білім алуға бағытталған жаңа мүмкіндіктер береді, сонымен бірге олар білім беру жүйесінің өзін және оны қаржыландыру тетіктерін өзгертеді.

1. Richard W., & Gläser J. (2016). The Impact of institutional Reforms on the Nature of Universites as Organisation. In Organisational Transformation and Scientific Change:The Impact of Institutional Restructuring

2. OECD. (2018). Education At a Glance.

3. Johnston D., & Marcucci P.N. (2017). Worldwide Trend in Higher Education Finance: Cost-Sharing, Student Loand, and the Support of Academic Research. UNESCO.

4. British Library. (2020). 2020 Vision Project, Trends in Research and Higher Education. London.

5. Курсив.кз., 17.01.2020. Сколько студентов учатся бесплатно в Казахстане.

6. Martin R. (2011). The Revenue-to-Cost Spiral. Raleigh: The John William Pope Centere for Higher Education Policy.

7. Douglas J. A., & Keeling R. (2018). The Big Curve: Trends in University Fees and Financing in the EU and US. Berkeley: Centre for Studies in Higher Education.