Қазақстан Республикасында гендерлік теңдікті қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік саясаттың қалыптасуы мен дамуы

Мақаланың мақсаты – Қазақстан Республикасының еңбек, қоғамдық өмірінің барлық салаларында ерлер мен әйелдердің мүдделерін неғұрлым толық іске асыру үшін қажетті әлеуметтік жағдайлар жасау мәселелерін қарастыру. Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатын жүзеге асырудың тиімділігін қамтамасыз ететін, қоғам өмірінің білім беру, денсаулық сақтау, тұрғын үй, аграрлық-өнеркәсіптік кешен және басқа да салаларында ерлер мен әйелдердің мүдделерін ескеретін гендерлік саясат мәселелері қарастырылған. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік отбасы саясаты отбасының репродуктивті, экономикалық және тәрбие функцияларын толыққанды іске асыруына ықпал ететін қолайлы әлеуметтік-экономикалық жағдайларды қамтамасыз етуге, сондай-ақ отбасының адамгершілік негіздерін нығайтуға және оның қоғамдағы беделін арттыруға бағытталған. Қазіргі уақытта әлемде гендерлік проблемаларға, яғни ерлер мен әйелдердің тең құқықтары мен мүмкіндіктерінің принципіне көп көңіл бөлінеді. Бүгін біздің өміріміздің барлық салаларын қамтыған өзгерістер мемлекет пен қоғам құрылысындағы әйелдердің рөлін жаңаша қарауды талап етеді. Гендерлік теңдікке қол жеткізу қолданыстағы отбасы саясатының тиімділігін қамтамасыз етеді, өйткені әйелдер мен ерлердің отбасы институтының дамуына рөлі мен үлесін күшейтуге мүмкіндік береді. Әйел мәселесін шешу және қоғамды демократияландыру – өзара байланысты екі процесс. Олардың мәні ерлер мен әйелдер үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етуден өмірдің барлық салаларында әйелдердің мүдделерін көрсету мен оларды жүзеге асырудың жаңа нысандарының пайда болуы үшін алғышарттар жасалуы мүмкін. Авторлар Қазақстан үшін отбасы саясатын қалыптастыру тұсында жеке тәсілдерді қолдану маңызды, себебі адам капиталы сапасына әсерін тигізетін көптеген әлеуметтік институттардың арасында отбасы институты елеулі рөл атқаратынын атап өтті.

1. Ахметов С. Гендерная политика в Республике Казахстан / С. Ахметов, М. Дидигова // Қазақстан мұрағаттары. – 2013. – № 1. – С. 35–41.

2. Шеденова Н.У. Институционализация социально-трудовых отношений в Республике Казахстан: гендерные аспекты: Автореф. док. социол.н. – Алматы, 2012. – C. 87.

3. Сарбаева Р.Е. Гендерная политика международных организаций в решении проблем мира и безопасности / Р.Е. Сарбаева // ҚазҰУ Хабаршысы. Халықаралық қатынастар және Халықаралық құқық сериясы. – 2015. – № 1. – С. 108–113.

4. Попова Л.В. Гендерные аспекты самореализации личности. – М., 2016. – C. 290.

5. Овчарова О.Г. Гендерная асимметрия и политика. – Саратов: Изд-во ГОУ ВПО «Сарат. госуд. акад. права», 2017. – C. 80.

6. Сарсембаева Р.Б. Гендерные аспекты предпринимательства // Мысль. – 2014. – №1 – С. 67–72.

7. Ускеленова А.Т. Женское предпринимательство: вызовы и возможности / А.Т. Ускеленова // Транзитная экономика. – 2013. – № 3. – С. 83–90.

8. Национальная система показателей гендерной статистики. URL: https://gender.stat.gov.kz/ru

9. Зуйкова Е.М., Ерусланова Р.И. Феминология и гендерная политика. – Москва: Издательство: Дашков и К, 2018. – C. 308.

10. Хаджиахметович А., Джурич-Кузманович Т., Клатзер Э.М., Ристеска М. – Санкт-Петербург: Издво «Гапа», 2013. – C. 234.