Қаржы құралдары – капитал нарығының қозғаушы күші

Мақаланың мақсаты – халықаралық инвесторлар үшін капиталды инвестициялау арқылы пайда табудың кеңейтілген мүмкіндіктерін іздейтін Қазақстанның капитал нарығын зерттеу. Қазақстанның резидент-компаниялары портфолиосын талдау дамыған елдердің стандарттарына жоғары жақындығын көрсетеді. Осыған қарамастан, елге қаржы салудың әртүрлі салаларының тартымдылығын, мемлекеттік саясаттың ашықтығы мен болжамдылығын арттыруды қамтамасыз етуге бағытталған күрделі реформалар қажет. Әлемдік нарықтағы ахуал айтарлықтай өзгеріске ұшырайды, соның ішінде пандемияның салдары, сондай-ақ өткен дағдарыстар. Институционалдық санатқа кіретін Қазақстанның инвесторлар нарығында сұранысқа айқын монополия байқалады: бір ғана негізгі ойыншы бар, ұсыныстар аз әртараптандырылған, IPO және SPO өте сирек өткізіледі. Дағдарыс жағдайында қаржы құралдарының жиынтығы қабылданған инвестициялық бағыттар мен ережелерге сәйкес өзгереді. Бірқатар дағдарыстар бойындағы дәстүрлі төмен тәуекелді активтер орташа кірістілік деңгейімен қалдық инвестициялық тартымдылықтың болуын дәлелдеді. Жаһандық нарықтағы ахуал пандемияның, сондай-ақ өткен дағдарыстардың салдарынан да елеулі өзгерістерге ұшырауда. Жалпы, Қазақстандағы қор нарығы қарыздық қаржыландыруды да, үлестік қаржыландыруды да тарту үшін қолданылуы керек. Инвестициялық бөлшек сауданың белсенді өсуіне халықтың инвестициялық және қаржылық сауаттылығының төмендігі, ауқымды IPO-ның болмауы кедергі келтіреді.

1. Шайхутдинова А.К., Селезнева И.В., Абдильдин С.С. Некоторые аспекты региональной финансовой политики Республики Казахстан // Вестник университета «Туран». – 2019. – № 2. – С. 123–128.

2. Куприянова Т.А. Инвестиционные инструменты как основа инвестиционной деятельности // Финансы и кредит. – 2020. – № 1. – С. 213–227.

3. Стрельников Е.В. Экономическое значение финансовых инструментов в стабилизации на рынке // Фундаментальные исследования. – 2015. – № 2 (часть 10). – С. 2226–2230.

4. Khassenova K.K. The investment climate of the regions of Kazakhstan: issues of state regulation / K.K. Khassenova, N.K. Shamisheva, B.K. Issayeva, Zh.U. Niyazbekova // Вестник КарГУ. Серия Экономика. – 2020. – № 1(97). – С. 39–49.

5. Берстембаева Р., Асилова A. Инструменты фондового рынка в финансовом обеспечении экономики РК // Вестник КазНУ. Серия Экономическая. – 2019. – Том 127. – № 1. – С. 66–78.

6. Попова Е.М., Руденко С.А. Инвестиционные инструменты рынка капитала: новации и стимулы. Известия Санкт-Петербургского государственного экономического университета. – 2019. – С. 18–24.

7. Искаков Б.М., Насырханов А.Д. Международный опыт формирования инвестиционного климата // Проблемы агрорынка. – 2019. – № 2. – С. 95–100.