Коронавирустық инфекция пандемиясы кезінде активтерді құнсыздануға тестілеу әдістемесі

Активтердің құнсыздануын есепке алу қаржылық есептілікті жасау кезіндегі күрделі мәселелердің бірі болып табылады. Алайда, отандық және шетелдік бухгалтерлік ғылымның материалдық және материалдық емес активтерге айтарлықтай назар аударуына қарамастан, активтердің құнсыздану рәсімін талдаудың әдістемелік аппараты жеткілікті дамымаған күйінде қалып отыр. Компаниялардың жұмыс істеуінің экономикалық ортасының даму ерекшелігін, бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік жүйесінің жай-күйі мен дәрежесін ескеретін мәселелер пысықталмаған, бұл құнсыздануға арналған активтерді тексерудің әдіснамалық мәселелерін кешенді зерделеуді талап етеді. Активтің құны төмендегенін бағалау өте субъективті болуы мүмкін және құнсыздану басшылықты құнсызданудан болатын шығынды дұрыс бағаламауға итермелейтін директорлардың сәтсіздігі сияқты көрінуі мүмкін. Активтер шамадан тыс бағаланса, құнсызданудан болған шығын компанияның қаржылық есептілігіне елеулі әсер етуі мүмкін. Негізгі қиындықтар құнсыздану сынақтарын қашан өткізу керектігін тану, пайдалану құнын қолдану және ақша ағымдарын генерациялайтын бірлікті (ААГБ) анықтау болып табылады. Кейбір жағдайларда стандартты қолдану қиын болады, сондықтан компаниялар өздерінің қаржылық есептілігіне бұрмаланған деректерді байқаусызда енгізуі мүмкін. Ұсынылған мақалада коронавирустық инфекция пандемиясы кезінде құнсыздану индикаторларын айқындау қағидаларын қолдану мәселелері қаралды. Пайдалану құқығы нысанындағы активтердің құнсыздануына қолданылатын ХҚЕС (IAS) 36 қағидаттары мен рәсімдерін қарауға ерекше назар аударылды. Осы зерттеудің нәтижелері бойынша құнсыздану тестін өткізуі қажет бухгалтерлер үшін бірнеше ұсыныстар әзірленді.

1. Обесценение активов согласно МСФО 36. URL: http://msfo-dipifr.ru/msfo-ias-36-obescenenieaktivov-ponyatnym-yazykom-chast-1/ (дата обращения: 15.04.2021)

2. Концептуальная основа МСФО. URL: https://www.ifrs.org/issued-standards/list-of-standards/conceptual-framework/ (дата обращения: 15.04.2021)

3. IFRS 13 – Fair Value Measurement. URL: https://www.iasplus.com/en/standards/ifrs/ifrs13./ (дата обращения: 10.04.2021)

4. Stora Enso:Accounting mistake was “human error”. URL: https://yle.fi/uutiset/osasto/news/stora_enso_accounting_mistake_was_human_error/6869657 /(дата обращения: 12.04.2021)

5. Azim Md., Ahmed H. Рerspective of accounting ’ principles, rules, ethics & culture, January 2015. URL: https://www.researchgate.net/publication/323414276_’_PERSPECTIVE_OF_ACCOUNTING_’_PRINCIPLES_RULES_ETHICS_CULTURE / (дата обращения: 14.04.2021)

6. Sri Kustono A., Tri Agustini A., Rhyo Dermawan S.A. Beware of the existence of a big bath with asset impairment after pandemic covid–19! // The Indonesian Accounting Review, 2021, vol. 11(1), рр. 21–31.

7. Deloitte TTL. Влияние Covid–19 на учет и финансовую отчетность. Обзор актуальных рекомендаций. – 2020. URL: https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/ru/Documents/audit/russian/ifrsCOVID–19.pdf. / (дата обращения: 16.04.2021)

8. IFRS 16 – Leases. URL: https://www.iasplus.com/en/standards/ifrs/ifrs-16. / (дата обращения: 17.04.2021)

9. IFRS 9 – Financial Instruments. URL: https://www.iasplus.com/en/standards/ifrs/ifrs9 / (дата обращения: 15.04.2021)

10. Методические рекомендации по применению международного стандарта бухгалтерского учета (IAS) 36 «Обесценение активов» / Министерство финансов Республики Казахстан / Департамент методологии бухгалтерского учета и аудита. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30036969#pos=2;-106 / (дата обращения: 15.04.2021)

11. Accounting Summary 2017–07 // IAS 36 Impairment of Assets by PKF International. URL: https://www.pkf.com/media/8d891e7f2ad0952/ias-36-impairment-of-assets.pdf / (дата обращения: 10.04.2021)