Пандемиядан кейінгі жағдайларда Қазақстан экономикасын әртараптандыру индустриялық дамудың басымдығы ретінде

Ғылыми мақаланың мақсаты – пандемиядан кейінгі жағдайда Қазақстанның экономикалық өсуін қамтамасыз ету үшін өнеркәсіптік саланы әртараптандырудың орындылығын негіздеу. Бұл жұмыста келесі әдістер қолданылды: синтез, кешенді бағалау, талдау, жүйелілік, логикалық жалпылау. Республиканың пандемия жағдайындағы экономикалық даму жағдайы көрсетілген. Пандемиядан кейінгі жағдайларда әртараптандыру процесін жаңғырту мен жандандыруды жалғастыру қажеттілігі негізделген. Шет елдердегі әртараптандырудың қазіргі жағдайын анықтау мақсатында кейбір бастапқы дереккөздерге библиографиялық шолу жасалды. Тау-кен секторы басымдыққа ие болған, республика тәуелсіздігінің 30 жылындағы өнеркәсіптік өндірістің дамуы талданды. Өңдеу өнеркәсібінің құрылымында машина жасау үлесінің маңызды рөлі анықталды. Ұлттық экономиканың нақты секторын әртараптандыру курсын белсендіретін мемлекеттік қолдаудың елеулі шаралары анықталды. Қазақстанның өнеркәсіптік саласын әртараптандырудың негізгі мәселелері жинақталды. Бұған цифрландыру мен Автоматтандырудың, технологиялық қайта бөлудің және білікті кадрлардың төмен дәрежесі жатады. Пандемиядан кейінгі кезеңде индустрияны әртараптандыруды тиімді іске асыру бойынша болжамдар мен ұсынымдар берілді. Бұл жерде маңызды ұсыныстар – Ұлттық қор қаражатының жұмсалуын оңтайландыру, бизнес пен мемлекеттік компаниялар үшін экономикалық қызметтің бірдей режимін құру, салауатты бәсекелестік пен еңбек өнімділігінің өсу қағидаттарын ілгерілету.

1. Рыночные возможности перехода промышленного предприятия к стратегии диверсификации: монография / И.В. Котляревская, М.А. Илышева, К.В. Смирнов. – Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та, 2018. – 104 с.

2. Agosin M., Retamal Y. A model of diversification and growth in open developing economies // Structural Change and Economic Dynamics. 2021. Vol. 58. рр. 455–470.

3. Soeteman-Hernández L.G., Sutcliffe H.R., Sluijters T., van Geuns J., Noorlander C.W., Sips A.J. Modernizing innovation governance to meet policy ambitions through trusted environments // NanoImpact. 2021. Vol. 21. рр. 1–7.

4. Charfeddine L., Barkat K. Short- and long-run asymmetric effect of oil prices and oil and gas revenues on the real GDP and economic diversification in oil-dependent economy // Energy Economics, 2020, vol. 86, nо. 5, рр. 656–680.

5. Guyader H., Piscicelli L. Business model diversification in the sharing economy: тhe case of GoMore // Journal of Cleaner Production, 2019, vol. 215, рр. 1059-1069.

6. Смагулова Ш.А. «COVID-19» пандемиясы жағдайындағы Қазақстан экономикасының макроэкономикалық талдауы жəне даму болжамдары // Central Asian Economic Review (CAER). – 2020. – № 4(133). – Б. 8-19.

7. Smagulova Sh.A., Movkebayeva G. and etc. Energy security and sustainability in Eurasian economic union in the terms of economic growth: the case of Kazakhstan’s energy sector up to 2040 perspectives // International Journal of Energy Economics and Policy, 2020, vol. 10, nо. 2, рр. 497–503.

8. Ұлттық статистика бюросының мәліметтері. – 2021. URL: https://stat.gov.kz/for_users/dynamic/ (өтінім берілген күні: 12.10.2021).

9. Данные Евразийской экономической комиссии. – 2021. URL: http://www.eurasiancommission.org/ru/act/integr_i_makroec/dep_stat/econstat/Documents/Analytics/indicators_07_2021.pdf (өтінім берілген күні: 15.10.2021).