Алматы агломерациясындағы қатынамалы көші-қон: пилоттық сауалнама нәтижелерін талдау

Қатынамалы көші-қон – бұл, әдетте, ірі қалалар мен агломерацияларда күнделікті орын алатын процесс. Шеткері жерлерде тұратын адамдар агломерация орталығындағы жұмыс орындарына дейін сапар жасайды. Қатынамалы көші-қон халық арасында әр түрлі болуы мүмкін және бұл адамдардың экономикалық және қаржылық жағдайы, еңбек нарығы және т. б. сияқты ішкі және сыртқы факторларға байланысты. Күнделікті белсенділік қатынамалы көші-қонның орталық тұжырымдамасы болса да, ол әртүрлі нысандарда жүзеге асырылады және әртүрлі әлеуметтік-демографиялық, экономикалық және кеңістіктік факторларға байланысты. Демек, қатынамалы көші-қонмен байланысты тенденциялардағы, модельдердегі және мінез-құлықтағы әлеуметтік-демографиялық және экономикалық айырмашылықтар зерттеу нысаны болып табылады. Алматы қаласы – Қазақстанның халық тығыз орналасқан аумақтарының бірі. Урбанизация және қала құрылысы процестерінің арқасында қала жаңа аумақтарды басып алып, агломерацияға айналады. Бұл адамның күнделікті ұтқырлығының артуына әкеледі. Агломерацияның шетінде тұратын, бірақ қала орталығында жұмыс істейтін адамдар күнделікті сапарлар жасайды. Қатынамалы көші-қонды зерттеу қаланың дамуы үшін маңызды. Осы мақаланың мақсаты – Алматы облысында жүргізілген пилоттық сауалнама нәтижелерін талдау негізінде қатынамалы көші-қон сипаттамаларын анықтау болып табылады. Сауалнама нәтижелерін талдау үшін сипаттамалық статистика әдістері қолданылады.

1. Haas A., Osland L. Commuting, Migration, Housing and Labour Markets: Complex Interactions. Urban Studies, 2014, no. 51(3), рр. 463–476. URL: https://doi.org/10.1177/0042098013498285 (Accessed 28 August 2021)

2. Clark B., Chatterjee K., Martin A., Davis, A. How commuting affects subjective wellbeing. Transportation, 2019, no. 47(6), рр. 2777–2805. URL: https://doi.org/10.1007/s11116-019-09983-9 (Accessed 2 September 2021)

3. Carlino G.A., Kerr W.R. Agglomeration and Innovation (Innovaatiot Ja Kasautuminen). SSRN Electronic Journal. 2015. URL: https://doi.org/10.2139/ssrn.2702694 (Accessed 2 September 2021)

4. Fang C., Yu D. Urban agglomeration: An evolving concept of an emerging phenomenon. Landscape and urban planning, 2017, no. 162, рр. 126–136.

5. Seitz W. Urbanization in Kazakhstan: desirable cities, unaffordable housing, and the missing rental market. International Journal of Urban Sciences, 2020, no. 25(sup1), рр. 135–166. URL: https://doi.org/10.1080/12265934.2019.1709534 (Accessed 2 September 2021)

6. Roback J. Wages, Rents and the Quality of Life. Journal of Political Economy, 1982, no. 90(6), рр. 1257–1278.

7. Crane R. The Influence of Uncertain Job Location on Urban Form and the Journey to Work. Journal of Urban Economics, 1996, no. 39(3), рр. 342–356.

8. Ma K., Banister D. Excess Commuting: A Critical Review. Transport Reviews, 2006, no. 26(6), рр. 749–767.

9. Glaeser E.L., Laibson D.I., Scheinkman J.A., Soutter C.L. Measuring Trust*. Quarterly Journal of Economics, 2000, no. 115(3), рр. 811–846. URL: https://doi.org/10.1162/003355300554926 (Accessed 5 September 2021)

10. Nine days on the road. Average commute time reached a new record last year. The Washington Post, 2019. URL: https://www.washingtonpost.com/business/2019/10/07/nine-days-road-average-commute-timereached-new-record-last-year/

11. Assanov D., Zapasnyi V., Kerimray A. Air Quality and Industrial Emissions in the Cities of Kazakhstan. Atmosphere, 2021, no. 12(3), р. 314. URL: https://doi.org/10.3390/atmos12030314 (Accessed 7 September 2021)

12. Ross S.L., Zenou Y. Are shirking and leisure substitutable? An empirical test of efficiency wages based on urban economics theory. Regional Science and Urban Economics, 2008, no. 38, рр. 498–517.

13. Zabel J.E. Migration, housing market, and labor market responses to employment shocks. Journal of Urban Economics, 2012, no. 72(2–3), рр. 267–284. URL: https://doi.org/10.1016/j.jue.2012.05.006 (Accessed 11 September 2021)

14. Murzakhmetova U.A., Sabraliev N.S., Alshynova A.M., Tundybaeva E.T. Problems of urban traffic organizations in a large city of the republic of Kazakhstan (on the example of Almaty). The Journal of Almaty Technological University, 2021, рр. 94-100