Пандемияның халықаралық туризмге әсері

Әлемдегі COVID–19 жаһандық дағдарысының басталуы әртүрлі аймақтар мен елдердің экономикасына, соның ішінде ұлттық экономиканың жеке саласы ретінде туризмнің дамуына теріс әсер етті. Халықаралық туризм 2020 ж. және 2021 ж. басында үлкен құлдырауды бастан өткерді: пандемия мен локдаундарға байланысты туристер саны 98 пайызға дейін төмендеді. Мақалада COVID–19 дағдарысына байланысты бүкіл әлемде қалыптасқан жаһандық туризмнің құлдырау деңгейі талданған. Автор талдау барысында халықаралық туризмнің осал бағыттарын бірнеше қауымдасқан топтар мысалында қарастырады. Халықаралық туризмнің қазіргі жағдайы мен дамуына талдау жасау кезінде ақпаратты жинау және қажетті материалды тиімді іздеу, топтау, өңдеу және жалпылау үшін ішінара абстракция әдісі қолданылды. Салыстырмалы әдіс арқылы Африка, Америка, Азия және Тынық мұхиты, Еуропа, Таяу Шығыс аймақтарының үш түрлі экономикалық көрсеткіштерінің динамикасын зерттеу, соның ішінде туризмнің ЖІӨ-ге, экспортқа және халықаралық туризмге тікелей әсерін зерттеу себеп-салдар байланысын орнатуға және халықаралық туризм мәселелерін анықтауға және жеңілдетуге мүмкіндік береді. Атап айтқанда, вакцинация дамып келе жатқан терең мәселелерді шешудің өзекті тетігі болып табылатыны белгілі.

1. Antonio Guterres. UN Secretary-General. Guiding tourism’s recovery. URL: https://www.unwto.org/tourism-covid-19

2. Zurab Pololikashvili. UN Secretary-General of the WTO. URL: https://www.unwto.org/tourismcovid-19

3. Bhatia A.K. The Business of Tourism: Concepts and Strategies. – Sterling Publishers Pvt. Ltd., 2006. – ISBN 9788120731189

4. Закон РК «О туристкой деятельности в Республике Казахстан» от 13 июня 2001 года N 211 Глава 1, Статья 1.

5. Дуйсен Г.М. Основы формирования и развития индустрии туризма в Казахстане. Алматы 2002. – С. 9

6. Makenova G.U., Daurenbekova A.N. The international tourism market and its role in the development of the national economy. – Of the national academy of sciences of the Republic of Kazakhstan. Series of social and human sciences. Volume 5. Number 327. 2019. Р. 186–198.

7. Makenova G.U., Tuleubayeva M.K. Analysis of the Development of International Tourism and Its Impact to Tourism Market: Evidence of Kazakhstan, Journal of Environmental Management and Tourism. – Volume XI, Winter, 2020. No. 8(48). P. 2053–2067.

8. https://www.unwto.org/international-tourism-and-covid-19

9. Новости туризма ООН № 27 от 7 июля 2021. URL: https://www.unwto.org/un-tourism-news-27

10. Барометр ЮНВТО. – Том 18. – Выпуск 7. – Декабрь, 2020.

11. UNWTO. URL: https://www.unwto.org/tourism-covid-19

12. UNWTO, International tourism and COVID–19, UNWTO tourism dashboard, Vulnerability of destination. P. 4. URL: https://www.unwto.org/international-tourism-and-covid-19

13. UNWTO World Tourism Barometer. September, 2020. URL: https://www.e-unwto.org/doi/abs/10.18111/wtobarometerrus. 2020.18.1.5