Экономиканың тұрақсыздық жағдйындағы салық жүйесі

Мақаланың мақсаты – тұрақсыз экономикадағы салық жүйесінің жағдайын зерттеу. Бастапқы шарт – салық жүйесін қалыптастыру мен ұйымдастыруда бірыңғай әдістемелік және әдістемелік тәсілдердің болмауы. Бұл зерттеу институционалдық теорияның теориялық ережелеріне, жүйелік және синергетикалық тәсілдерге негізделген. Негізгі зерттеу әдістері: талдау мен синтез, индукция мен дедукция әдістері, гипотезаларды құрастыру әдісі болды. Мақалада салықтық реттеудің дәстүрлі тәсіліндегі салық шегерімдерінің динамикасы мен құрылымы зерттелген. Тікелей және жанама салықтардың рөлін анықтау мәселесі, сөзсіз, салық салу жүйесін кешенді талдау үшін маңызды, өйткені олардың әрқайсысының экономикаға әсері сараланған. Салықтық реттеу жүйесін жаңғырту бағыттары, салықтық реттеу механизмдерінің, әдістері мен құралдарының ұлттық экономиканың әр түрлі сегменттеріне, бірінші кезекте экономикалық өсуді қамтамасыз ететін салаларға әсері зерттелді. Салық түсімдерінің элементтерінің нақты құрылымының болмауы елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының әр түрлі аспектілеріне салық саясатының әсеріне барабар баға алуға елеулі кедергі болады. Мемлекеттік салық саясаты бюджетті теңдестіруге, оның орындалу сапасын жақсартуға, бюджеттік процестің мерзімін сақтауға және нәтижесінде әлеуметтік-экономикалық өсуді қамтамасыз етуге бағытталуы тиіс. Зерттеудің теориялық және практикалық маңыздылығы – ұлттық экономиканың тұрақты өсуін қамтамасыз ету үшін салық жүйесін бейімдеу қажеттілігін негіздеу болып табылады.

1. Lagravinese R., Liberati P., Sacchi A. Tax buoyancy in OECD countries: new empirical evidence // Journal of Macroeconomics, 2020, no. 63, рр. 103–189.

2. Обзор налоговых систем государств–членов Евразийского экономического союза. Под ред. Мамбеталиева Н.Т. – Москва, 2019. – 194 с.

3. KozyrinA.N. Forms of Systematization ofTaxLegislation. Право. ЖурналВысшейшколыэкономики, 2017, №4. doi: 10.17323/2072-8166.2017.4.73.82

4. SeilkhanovA. Kazakhstan inWTO: what changes have taken place in 4 years. URL: https://strategy2050.kz/en/news/53723/

5. Pandey А. Coronavirus shock vs. global financial crisis – the worse economic disaster? URL: https://www.dw.com/en/coronavirus-shock-vs-global-financial-crisis-the-worse-economic-disaster/a-52802211

6. Gersonskaya I. Role and significance of state regulation at the present stage of economic development // The scientific heritage, 2020, no. 45, рр. 32-35.

7. Manhire J.T. What does voluntary tax compliance mean? А Government perspective. URL: https://www.pennlawreview.com/2015/10/05/what-does-voluntary-tax-compliance-mean-a-government-perspective/

8. Abrantes P.C., Ferraz F. Big data applied to tax evasion detection: a systematic review // International Conference on Computational Science and Computational Intelligence (CSCI), 2016, рр. 435-440. doi:10.1109/CSCI.2016.0089

9. Максимов А.В. Анализ BigData как разновидность информационно-аналитических технологий // Сборник студенческих работ. Аналитические технологии в социальной сфере: теория и практика. – 2019. – С. 123–125.

10. Статистические бюллетени Министерства Финансов РК. URL: http://www.minfin.gov.kz