Мемлекеттік басқару жүйесіндегі тәуекел-менеджмент

Мақала ғылыми және практикалық ақпаратты, мемлекеттік сектордағы тәуекелдерді басқару тәжірибесін кешенді зерделеуге, жинақтауға және егжей-тегжейлі талдауға бағытталған. Автор Ұлыбританияда, Америка Құрама Штаттарында тәуекелдерді басқару жүйесін енгізу тәжірибесін, олардың ерекшеліктері мен мемлекеттік сектордағы дамудың негізгі бағыттарын қарастырды. Зерттеу аясында мемлекеттік басқару кезінде тәуекел-менеджментті пайдалану үшін қажетті негізгі компоненттер, кезеңдер мен талаптар анықталды. Мақалада мемлекеттік басқаруды стратегиялық жоспарлау деңгейінде, сондай-ақ мемлекеттік органдардың бақылау-қадағалау функцияларын жүзеге асыру кезінде тәуекел менеджменті жүйесінің құралдарын регламенттейтін Қазақстан Республикасының нормативтік базасы зерделенді. Зерттеу нәтижесінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесінде тәуекел менеджменті құралдарын енгізу мен пайдаланудың төмен деңгейін растайтын сәттер көрсетіледі. Жұмыста мемлекеттік сектордағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдарға тән тәуекелдердің негізгі себептеріне көп көңіл бөлінеді. Мақаланың ғылыми жаңалығы – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік басқару жүйесіне тәуекел-менеджментті енгізу үшін тұжырымдамалық негіздерді қалыптастыруға негізделеді. Тәуекелдерді басқару әдістерін енгізу мемлекеттік органдар қабылдайтын шешімдердің тиімділігі мен нәтижелілігін арттыруға және мемлекеттік басқаруды стратегиялық дамытудың маңызды құрамдас бөлігі болуға мүмкіндік береді. Автор жүйелі талдау әдістері: жалпылау, ғылыми абстракция, салыстыру, талдауды қолдана отырып, Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесіне тәуекел менеджментін енгізудің негізгі проблемалық мәселелерін анықтады. Кейіннен зерттеу нәтижелері мемлекеттік қызмет саласындағы мамандарды даярлау мен олардың біліктілігін арттырудың ғылыми және әдіснамалық базасы ретінде пайдаланылуы мүмкін.

1. Всемирный банк дал оценку работе Правительства РК / Журнал Forbes Kazakhstan от 05.10.2020 г. URL: https://lenta.inform.kz/ru/vsemirnyy-bank-dal-ocenku-rabote-pravitel-stva-rk_a3702407 (дата обращения: 05.11.2021 г.)

2. Концепция развития государственного управления в Республике Казахстан до 2030 года: построение «человекоцентричной» модели «люди прежде всего», утверждена Указом Президента Республики Казахстан от 26 февраля 2021 года № 522. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2100000522/ (дата обращения: 21.12.2021 г.)

3. Есенгельдина А.С. Международные аспекты практического применения риск-менеджмента в государственном управлении. Вестник Национальной Академии наук Республики Казахстан. – 2015. – № 355. – С. 251.

4. Кулик Г.Ю. Зарубежный опыт внедрения риск-менеджмента в государственное управление // Государственное управление. Электронный вестник. – 2013. – № 37. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/zarubezhnyy-opyt-vnedreniya-risk-menedzhmenta-v-gosudarstvennoe-upravlenie (дата обращения: 27.12.2021 г.)

5. Tworek P. Risk management in public sector organisations: principles, мethods and tools / International Scientific Conference Managing and Modelling of Financial Risks. September, 2016.

6. Кулик Г.Ю. Зарубежный опыт внедрения риск-менеджмента в государственное управление // Государственное управление. Электронный вестник. – 2013. – № 37. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/zarubezhnyy-opyt-vnedreniya-risk-menedzhmenta-v-gosudarstvennoe-upravlenie (дата обращения: 27.12.2021 г.)

7. Авдийский В.И., Безденежных В.М. К вопросу о формировании принципов организации федеральной системы управленя рисками // Вклад транспорта в национальную экономическую безопасность. – 2018. – С. 36

8. URL: https://liter.kz/shkolu-za-1-4-milliarda-tenge-postroili-v-aktyubinskoy-oblasti-v-ney-nikto-neuchitsya/

9. Предпринимательский кодекс Республики Казахстан от 29 октября 2015 года № 375-V ЗРК. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K1500000375 (дата обращения: 27.12.2021 г.)

10. Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 11 сентября 2020 года № 363 «Об утверждении Правил управления профессиональными рисками». URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000021197 (дата обращения: 27.12.2021 г.)

11. Закон Республики Казахстан от 18 ноября 2015 года № 410-V ЗРК «О противодействии коррупции». URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1500000410 (дата обращения: 27.12.2021 г.)

12. URL: https://www.zakon.kz/5056951-rashozhdenie-po-tamozhennoy-statistike.html (дата обращения: 21.02.2022 г.)

13. Совместный приказ министра национальной экономики Республики Казахстан от 11 августа 2021 года № 79 и председателя Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 12 августа 2021 года № 1 «О некоторых вопросах национальных проектов», зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 августа 2021 года № 23968. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2100023968/history (дата обращения: 27.12.2021 г.)