Базалық мөлшерлеменің экономиканың инфляциялық реакциясына әсері

Мақаланың мақсаты – макроэкономикалық факторлардың елдің экономикалық дамуына әсерін қарастыру, инфляциялық таргеттеу стратегиясының мақсаттарына қол жеткізу және тұрақтандыру мақсатында ақшанесие саясатының тиімділігін арттыру үшін бағалау мен ұсыныстар беру. Соңғы жылдары біз әлеуметтік маңызы бар өнімдерге бағаның күрт өсуін байқаймыз, бұл елдегі инфляцияның өсуін тікелей көрсетеді, онда Орталық банк инфляцияны тежеуге жауапты негізгі институт болып табылады, оның стратегиясы бағаның тұрақтылығын қамтамасыз етуге және инфляциялық таргеттеу режимін жүзеге асыруға бағытталған. Сондайақ, COVID-19 туындаған экономикалық дағдарыс бүкіл әлемдегі орталық банктерді жаңа сын-тегеуріндердің алдына қоятынын атап өтуге болады. Өйткені, көптеген елдерде өндіріс, сату тоқтатылды және шека ралар жабылды, атап айтқанда Қазақстан үшін бұл дағдарыс елдің экономикалық жағдайына, атап айтқанда импорттық және отандық тауарлардың бағасын қалыптастыруға қатты әсер етті. Автор қазіргі ақшанесие саясаты пайыздық мөлшерлемелерді реттеу жүйесін өзгерту тұрғысынан қайта қарастыруды талап етеді деген болжам жасады. Автор ресми жарияланған мәліметтер негізінде инфляциялық күйзелістерге пайыздық мөлшерлеменің тиімділігі мен әсеріне салыстырмалы талдау жасады. Бұл ретте инфляцияны басқарудағы TONIA индикаторының рөлі беріліп, оның өзгерістеріне талдау жүргізіледі. Жұмыста пайыздық мөлшерлемелердің халықтың депозиттері мен несиелеріне, баға белгілеуіне және Қазақстанның сыртқы сауда айналымына әсерін талдауға назар аударылады, бұл ұсыныстар әзірлеуге мүмкіндік берді.

1. Кучукова Н. Денежно-кредитная политика Национального банка Республики Казахстан в условиях цикличного развития экономики. URL: https://be.kaznu.kz/index.php/math/article/view/1959/1902 (дата обращения: 06.10.2021)

2. Денежно-кредитная политика. URL: https://www.nationalbank.kz/ru/links/dkp (дата обращения: 15.11.2021)

3. Klein N. The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism // Metropolitan Books. 2008. 720 p.

4. Толстолесова Л.А. Тюменский государственный университет // Инфляционное таргетирование: преимущества и ограничения использования. URL: https://research-journal.org/economical/inflyacionnoe-targetirovanie-preimushhestva-i ogranicheniya-ispolzovaniya/#_ftnref2 (дата обращения: 08.09.2021)

5. Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан в электронном виде. (Дата редакции 01.07.2021) URL: http://law.gov.kz/client/#!/doc/104328/rus (дата обращения: 28.11.2021)

6. Обзор финансового рынка, II квартал 2021 года. URL: https://www.nationalbank.kz/ru/page/obzor-finansovogo-rynka-dkp (дата обращения: 16.11.2021)

7. Инфляция в Республике Казахстан. 2021 год. URL: https://www.stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT436483 (дата обращения: 16.11.2021)

8. Статистическая информация (ДоДКП сентябрь 2021) URL: https://www.nationalbank.kz/file/download/69910 (дата обращения: 16.11.2021)

9. Комментарий Министерства сельского хозяйства. Рост цен на яйца 2020 год. URL: https://sptnkne.ws/HAnZ (дата обращения: 18.11.2021)

10. АЗРК: Общая причина роста цен на продукты в Казахстане – импортозависимость. (Дата редак ции 18.06.2021) URL: https://zonakz.net/2021/06/18/azrk-obshhaya-prichina-rosta-cen-na-produkty-v-kazaxstane-importozavisimost/