Ұйым қызметін дамытудағы салық саясаты және оны оңтайландыру жолдары

Қазақстан Республикасында салықтар мен төлемдерді қадағалау, сонымен қатар нақты шегерімдер салық кодексіне сәйкес анықталып іске асырылады. Себебі бұл тікелей мемлекеттің саяси және кез-келген экономикалық қызметтерін қаржыландыруына бағытталған негізгі бағыты болып саналады. Мақаланың мақсаты – ҚР салық кодексінде жазылған нормативтер, төлем бойынша бекітілген пайыздар, ережелер мен жеңілдіктерді пайдала отырып, салықтық оңтайландыру бағыты бойынша ұсыныстар жасау болып табылады. Әртараптандыруға қарамастан, салық жүйесі екі бөлікке бөлініп, іс жүзінде жүзеге асырылуда. Кәсіпкерлер мен кәсіпорындар тарапынан «салықтық оңтайландыру» мен «салықтық төлемдерден жалтару» ұғымдарын шатастырып жататындығы белгілі. Өйткені, салық төлеушілер мен мемлекеттің мақсатты сәйкес келмейді. Салық төлеуші мақсаты – барынша салықтық төлемдерді азайту мен кәсіпкерлік қызметтен алынатын табысын көбейту. Бірақ мемлекеттіктің мақсаты – бюджетке салықтық түсімдерді арттыру мен мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру болып табылады. Яғни, мемлекеттің дамуы мен халыққа әлеуметтік көмек көрсету. Сонымен қатар шағын және орта бизнестің дамуы мен нарықта тұрақты қызмет етуін қамтамасыз ету. Салықтық төлемдерді оңтайландыру мен салықтық жүйені сауатты жүргізу негізінде орынсыз шығындар мен айыппұлдарды азайтуға болады. Салықты оңтайландыру – бұл кәсіпорынды қаржылық еркіндік деңгейіне шығаратын әрекет. Осы деңгейге жақындау мақсатында мақалада салық саясатының оңтайландырылған моделі және салықтарды азайтудың негізгі тәсілдері көрсетілген. Бұл бюджетке төленетін са лықтық төлемдердің тиімді тетігін іске асыру мен заңнамалық схема бойынша жұмыс жасауға әсерін тигізеді. Салықтық оңтайландыру әдістерін пайдалану арқылы мемлекеттің әлеуметтік жағдайы мен елімізде кәсіпкерлікті де арттыру мүмкіндігі туады.

1. Медникова Ю.К. Налоговая нагрузка предприятия и способы ее оптимизации // Научно-практический журнал «Журнал прикладных исследований». 2022. DOI 10.47576/2712-7516_2022_1_1_46

2. ҚР Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы // Салық кодексi. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1700000120

3. Налоговые льготы в РК // МЦФЭР-Казахстан. URL: https://buh.mcfr.kz/

4. ҚР-да 2015 жылғы 29 қазандағы № 375-V ҚРЗ қабылданған Кәсіпкерлік кодексі. URL: https://kodeksy-kz.com/ka/predprinimatelskij_kodeks.htm

5. Калинская М.В., Огаркова А.А., Набок Д.И. Современные финансовые инструменты и технологии налогового планирования и оптимизации // Вестник Академии знаний. – 2021. – № 46(5). – С. 161–165.

6. 2022–2024 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының нормативтік Заңы 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 77-VII ҚРЗ // Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттыққұқықтық жүйесі. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z2100000077

7. Hashimzade N., Epifantseva Y. The Routledge Companion to Tax Avoidance Research // Routledge – Publisher of Professional & Academic Books, 2017. 676 б.

8. Салықтар // Templeprotestant. URL: https://kk.templeprotestant.org/taxes/1