Қазақстандағы аграрлық серіктестік жағдайы мен кооперацияның теориялық аспектілері

Мақаланың мақсаты ауыл шаруашылық кооперация ретінде жүзеге асырылатын серіктестік ауылдағы ахуал дың әлеуметтік-экономикалық жағдайын оңтайландырып, қоғамдағы аграрлық мәселелерді дұрыс жолға қоюға әкелетініне мүмкіндік беретінін көрсету. Зерттеу барысында экономикалық талдауды салыстырудың дәстүрлі әдісі қолданылды. Мақалада ауыл шаруашылығы кооперациясының теориялық үрдісі қарастырылып, кооперативтердің жаңа мәртебедегі үрдісі арқылы республикадағы нарықтық аграрлық кооперацияның ағым дағы үрдісіне баға берілді. Талдауға ресми дерек көздерден, нормативтік-құқықтық құжаттардағы статистикалық материалдар пайдаланылды. Кооперацияның негізгі мектептеріне сілтеме жасалып, «кооперативті-қозғалыс» мазмұны жетекшілері идеяларын жан-жақты түсіндіру үшін ғалым ұстанымдарын жаңа экономикалық саясат негізінде қоғамдағы өркениетті кооперативтер құру нарықтық кәсіпкерлердің теориялық және шетелдік тәжірибелік формасы ретінде қарастырылып көрсетілді. Елдегі ауыл шаруашылық коопера тивті қозғалыс пен ел экономикасының саясатына байланысты ауыл шаруашылығындағы кооперация қозғалысы кезіндегі мемлекеттегі ауыл шаруашылығындағы кооперацияның жетекші ғалым-кооператор лары көрсетіліп, кооперативті білім мен ғылымға қосқан үлестерін зерттеу жүргізу нәтижесінде республикадағы ауыл шаруашылық кооперацияны дамыту тұрғысынан кооперацияны арттырудың дамыту аспектісі нұсқасындағы ұсыныстары берілді. Кооперацияның даму теориясы кооперативті іс-әреттегі серік тестікті дамыту тербелісін ендіріп, бағыттау үшін зерттеу нәтижесін жаңа экономикалық талпыныс бойынша қоғамдағы корнекті кооперативтерді дамыту азық-түлік қауіпсізідігінің ерекше формасы ретінде қарастырылып көрсетілді.

1. Акимбекова Г.У. Особенности становления сельскохозяйственной кооперации в Республике Казахстан в процессе реформирования форм хозяйствования. – Галле (Заале), Германия. – 2014. – С. 8.

2. Кусаинов Т.А. Сельскохозяйственная кооперация в историческом ракурсе // Вестник университета «Туран», – 2021. – № 4. – С. 77–84.

3. Керимова У.К., Касенбаев Г.С. Ключевые проблемы развития агропрмышленного комплекса в Казахстане и пути их решения // Вестник университета «Туран». – 2021. – № 1. – С. 85–92.

4. ҚР ҰЭМ Статистика комитетінің ресми статистикасы. URL: https://stat.gov.kz (дата обращения: 19.02.2022)

5. Қазақстан Республикасының «Ауыл шаруашылық кооперативтері туралы» заңы. 29.10.2015 ж., № 372-V3. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1500000372/links (дата обращения: 26.01.2022)

6. Абдыкалиева Ж.Ш., Казиева А.Н., Маевский Д.П. Сельскохозяйственная кооперация в Казахстане: состояние и потенциальные возможности // Проблемы агрорынка. – 2021. – № 2. – C. 171–179.

7. Фурье Ш. «Домашняя ассоциация». – Т. I. – С. 466.

8. Дабылтаева Н.Е., Нуртаева А. Состояние и перспективы развития сельскохозяйственной кооперации Казахстана // Вестник университета «Туран». – 2022. – № 1. – С. 36–41.

9. Колцевская О.П. Кооперация и интеграция организации в агропромышленном комплексе. Курс лекции. URL: https://docviewer.yandex.kz/ (дата обращения: 24.02.2022)

10. Калиев Г.А., Акимбекова Г.У. Сельскохозяйственная кооперация в Республике Казахстан: проблемы и пути их решения // Проблемы агрорынка. – 2018. – № 1. – С. 7–15.