Кәсіпорынның қызметі мен бәсекеге қабілеттілігін экономикалық бағалау

Кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігі оның өнімінің сапасына тікелей байланысты. Сондықтан сәйкес ассортименттегі өнімдерді дайындау процесінде бүкіл өндірістік-технологиялық тізбекті, яғни шикізатты қабылдау сәтінен бастап дайын өнімді шығару сатыларына дейін оңтайлы орнату қажет. Мақаланың мақсаты «Import Oils» ЖШС мысалында бәсекеге қабілеттіліктің негізгі экономикалық көрсеткіштерін талдау. Зерттеу пәні кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттыру процесіндегі ұйымдық-экономикалық қатынастар болып табылады. Зерттеу пәні кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттыру процесінде ұйымдастырушылық-эконо микалық қатынастар болып табылады. Зерттеу барысында кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін бағалаудың сараланған көрсеткіштерінің әдістері қолданылды: өтімділік көрсеткіштері, қаржылық тұрақтылық көрсеткіштері, кәсіпорынның кірістілік көрсеткіштері. Бұл аспектіде өнімнің өзіндік құнын қалыптастыру процесі ерекше рөл атқарады, өйткені ол бизнес субъектісінің баға белгілеу негізін құрайды. Демек, компания өз өнімдерін сататын салаларда кемсітушілік баға белгілеуді қажет етеді. Тұтастай алғанда, кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттырумен, сатылатын өнімнің сапасын арттырумен және оның ассортиментін кеңейтумен қатар, тауарларды нарыққа жылжыту бойынша мақсатты жұмыс жүргізілуде. Бұл аспектіде компанияның өнімдерін өткізу арналарын жетілдіру мәселелеріне ерекше көңіл бөлінуге тиіс. Сонымен бірге, шаруашылық жүргізуші субъектілердің бәсекеге қабілеттілігі өнімдер мен қызметтердің жекелеген түрлерінің салалық нарықтарының теңгерімді дамуын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

1. Портер М. Конкурентная стратегия: методика анализа отраслей и конкурентов / Пер. с англ. – 3-е изд. – М.: Альпина Бизнес Букс, 2007. – 453 с.

2. Турманидзе Т.У. Анализ и диагностика финансово-хозяйственной деятельности предприятия: учебник. – Алматы: изд. LEM, 2011. – 479 с.

3. Федоров А.Ю. Экономика отраслевых рынков [Электронный ресурс]: учебное пособие. СПБ: Университет ИТМО, 2016. – 89 с.

4. Рубин Ю.Б. Теория и практика предпринимательской конкуренции. Учебник. – М.: Маркет ДС, 2006. – 712 с.

5. Бухгалтерский баланс ТОО «Import Oils» 2019–2020.

6. Васильев А.А. Анализ конкурентоспособности предприятия // Теория и практика современной экономики. – 2020. – С. 172–175.

7. Shaulska L. et al. Strategic enterprise competitiveness management under global challenges // Academy of Strategic Management Journal. 2021. Vol. 20. No. 4. P. 1–7.

8. Kuzminski L. et al. Analysis of factors influencing the competitiveness of manufacturing companies. – 2020.

9. Родионов Д.Г., Конников Е.А., Мугутдинов Р.М. Системный анализ конкурентоспособности цифрового предприятия в рамках информационной среды // Экономические науки. – 2020. – № 193. – С. 394–401.

10. Хайдарова М.Е., Лысова Т.А. Анализ конкурентоспособности предприятия и пути его повышения // Актуальные вопросы учета и анализа в инновационной экономике. – 2020. – С. 180–183.

11. Бойко М.А., Ковалева Ю.А., Хованский Д.А. Применение инструментов финансового анализа при оценке конкурентоспособности предприятия // Научные исследования. – 2021. – С. 13–16.

12. Шемонаева О.И. Повышение конкурентоспособности предприятия. – 2020.

13. Petrenko V., Karnaushenko A. Assessment competitiveness of innovative enterprises with foreign investments. – 2020.

14. Отчетные данные ТОО «HILL Corporation» за 2019–2020 гг.

15. Ашимова Ж.Р. и др. Анализ влияния инноваций на экономику Казахстана // ББК 1 А28. – 2021. – С. 204.

16. Философова Т., Быков В. Конкуренция. Инновации. Конкурентоспособность. Liters. 2022.