Қазақстанның сандық экономикасындағы адами капиталын бағалау әдісін талдау

Мақаланың мақсаты – Қазақстандағы адам дамуы индексін өлшеудің негізгі көрсеткіштерінің динамикасын талдау. Зерттеуде жалпы ғылыми, аналитикалық, сонымен қатар агрегаттау және салыстыру әдістері қолданылды, өмір сапасының индикаторларына талдау жасалды, сонымен қатар адами капиталдың даму тенденциялары, білім деңгейі және халықтың табыс деңгейі анықталды. Халықтың өмір сүру деңгейінің жалпылама сипаттамасы ретінде адами капиталдың даму индексін қолданудың негізгі артықшылықтары мен кемшіліктері сипатталған. Адами әлеует индикаторлары жеке тұлғалардың адами әлеуетін бағалауға, сондайақ қорытынды көрсеткішті бүкіл халық деңгейінде есептеу үшін оларды біріктіруге бағытталған. Адами даму индексінің көмегімен экономикалық прогресті, халықтың өміріндегі әлеуметтік өзгерістерді, сондай-ақ елдің әлеуметтік және экономикалық саясатының өміршеңдігін бағалауға болады. Зерттеу халықтың өмір сүру деңгейі, оның әлеуметтік дамуы туралы ақпаратты қамтиды, сондай-ақ адам капиталын дамытудың негізгі компоненттеріне жататын болып жатқан транформацияларды бағалауды қамтиды. Зерттеу халықтың өмір сүру деңгейі, оның әлеуметтік дамуы туралы ақпаратты қамтиды, сондай-ақ адами капиталды дамытудың негізгі құрамдастарының бірі болып табылатын болып жатқан қайта құруларға баға береді. Шетелдік және отандық ғалымдардың адами капиталды дамыту мәселелерін зерделеуге арналған ғылыми жарияланымдарына шолу жасалды, сондай-ақ БҰҰДБ-ның адами дамуы туралы жыл сайынғы баяндамалары мен Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігі Ұлттық статистика бюросының материалдары Қазақстан Республикасындағы адами капитал саласындағы қазіргі жағдайды неғұрлым толық сипаттауға мүмкіндік берді. Қазақстанда ұлттық экономиканы дамытуда озық технологиялар мен инновациялардың рөлі ілгерілеуде. Қазақстан экономикасы цифрландырудың жаңа деңгейіне белсенді түрде көшуде.

1. Стратегия «Казахстан–2050». URL: https://www.akorda.kz/ru/official_documents/strategies_and_programs

2. Что такое цифровая экономика? Тренды, компетенции, измерение: доклады к XX Апрельской международной научной конференции по проблемам развития экономики и общества, Москва, 9–12 апреля 2019 г. Г.И. Абдрахманова, К.О. Вишневский, Л.М. Гохберг и др.; Под науч. ред. Л.М. Гохберга. – Москва: Высшая школа экономики, 2019. – 82 с.

3. Сапаралиева К.С. Современное состояние цифровой экономики в рамках развития предпринимательства в Республике Казахстан // Научные стремления. – 2018. – № 24. – С. 143–145.

4. Закирова Д.И. Республика Казахстан в мировом рейтинге цифровой конкурентоспособности // Научный журнал «Вестник университета «Туран». – 2020. – № 1(85). – С. 15–21.

5. Niebel T. ICT and Economic Growth: Comparing Developing, Emerging and Developed Countries // Mannheim: ZEW Centre for European Economic Research, 2014, 29 p.

6. Миронова О.А. Приоритеты цифровой экономики и специфические особенности обучения цифровой грамотности поколения Y и Z // Ученые записки Санкт-Петербургского имени В.Б. Бобкова филиала Российской таможенной академии. – 2018. – № 4(68). – С. 96–102.

7. Ершова Т.В., Зива С.В. Ключевые компетенции для цифровой экономики // Информационное общество. – 2018. – № 3. – С. 4–20.

8. Maddison A. Historical Statistics of the World Economy, 1–2030 AD. Paris: Organisation for Economic Cooperation and Development. 2010.

9. World Digital Competitiveness Ranking. 2021. URL: https://www.imd.org/centers/world-competitiveness-center/rankings/world-digital-competitiveness/

10. Sophie Ireland. Ranked: World’s Best Countries For Education System. 2020. URL: https://ceoworld.biz/2020/05/10/ranked-worlds-best-countries-for-education-system-2020/

11. United nations development programme, HDR Technical Notes. URL: http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020_technical_notes.pdf