Жобалық қаржыландыру шеңберінде бюджеттік инвестицияларды мемлекеттік реттеу

Мемлекеттік басқару органдарының бюджетаралық процеске тиімді қатысуы, бюджетаралық қатынастар тетігін жетілдіру туралы мәселенің маңыздылығы мен өзектілігі мемлекеттік билікті тігінен де, көлденеңінен де трансформациялау үрдісінің әсерінен күшейе түседі. Прагматикалық жағы – бюджеттерді және тиісінше қаржыны басқару әдістерін жетілдіру мәселелері елді, аймақты басқарудың аса маңызды элементтерінің қатарына жататындығында, өйткені бюджетаралық процестің проблемалары соншалықты үлкен, сондықтан бюджет ағындарын басқарудың тұтас жүйесін қалыптастырудың аяқталуы туралы айту әлі мүмкін емес. Іс жүзінде бюджеттік көрсеткіштердің негізділігі жеткіліксіз, соған байланысты соңғы жылдар субъективизмнің күшеюінен, әр түрлі деңгейдегі бюджеттердің толық емес және уақтылы атқарылмауынан көрінетін бюджетаралық қатынастардың шиеленісу кезеңіне айналды. Бұл жағдайдың себептерінің бірі – бір жағынан республикалық және жергілікті деңгейлерде шоғырланған шығыс міндеттемелерінің, екінші жағынан қолда бар кіріс көздерінің арасындағы күрт теңгерімсіздік болып табылады. Зерттеудің мақсаты-өздерінің кіріс көздерімен, олардың шығыс міндеттемелеріне барабар нашар қамтамасыз етілген аумақтық бюджеттер, әсіресе жергілікті бюджеттер. Бұл мәселе бюджет кірістерінің азаюы, олардың қарыздық жүктемесінің артуы және қаржылық көмектің жоғарылауына тәуелділігі және басқа да бірқатар келеңсіз салдарлар орын алған мемлекеттік сектордағы дағдарыстың жалғасуы жағдайында әсіресе өзекті болып көрінеді. Бұл жағдайда бюджетаралық қатынастардың рөлі ерекше жоғары. Сондықтан бюджетаралық қатынастарды реттеуге әсер ететін факторларды бағалау және жіктеу бюджетаралық реттеуді және оның құралдарын жетілдіруге мүмкіндік береді.

1. Tokaev K.K. Constructive public dialogue is the basis of stability and prosperity of Kazakhstan // Message of the President to the people of Kazakhstan. Nur-Sultan: Akorda, 2019, 16 p.

2. Yescomb E.R. Public-private partnership: basic principles of financing; per. from English. M.: Alpina Publisher, 2019, 457 p.

3. Engel E., Fischer R.D., Galetovic A. The Economics of Public-Private Partnerships: A Basic Guide. Cambridge University Press, 2014, 192 p.

4. Toksanova A.N., Galieva A.Kh., Abildina A.Sh. Evaluation of the effectiveness of PPP projects in the Republic of Kazakhstan. LAP LAMBERT Academic Publishing, 2019, 324 p.

5. Analysis, evaluation and financing of innovative projects: Textbook / Proskurin VK, 2nd ed., add. and reworked. M.: Vuzovsky textbook, NIC INFRA-M, 2017, 136 p.

6. Tyutyukina E.B. Investments and innovations in the real sector of the Russian economy: state and prospects: monograph / ed. Doctor of Economics, prof. E.B. Tyutyukina. M.: Publishing and Trade Corporation “Dashkov and Co”, 2014, 220 p.

7. Economic political science. Business relations with the state and society / otv. ed. HELL. Bogaturov. M.: Aspect Press, 2017, 240 p.

8. Akintoye A., BeckM. Policy, finance & management for public-private partnerships / A. Akintoye, M. Beck. Published by Blackwell Publishing Ltd, London, 2009, 275 р.

9. Belitskaya A.V. Legal regulation of public-private partnership. M.: Statute, 2012, 191 p.

10. Sazonov V.E. Public-private partnership: civil-legal, administrative-legal and financial-legal aspects. M.: Buki Vedi, 2012, 492 p.

11. Hodge G.A., Greve C. Public-Private Partnerships: An International Performance Review // Public Administration Review, 2007. Vol. 67(3). Р. 545–558.

12. Nikonova I.A. Public-private partnership: foreign experience of project financing. Monograph. M.: KnoRus, 2020, 272 p.