Цифрландыру жағдайындағы еңбек нарығы

Қазіргі уақытта цифрландыру қарқыны, оның құралдарын жаңғырту жылдамдығы, адам мен қоғам өмірінің барлық салаларында қолданылатын ақпараттық-коммуникациялық технологиялар аясында жаңа инновациялық өнімдердің пайда болу деңгейі өте жоғары. Технологиялар жаңа салаларды дамытудың қозғаушы күшіне айналып, қоғам мәселелерін шешуші маңызды әлеуметтік рөлдерге ие болуда. Ағымдағы жаһандық трендтер Қазақстан үшін де өзекті, өйткені ғылыми-техникалық, технологиялық және ақпараттық прогрестің дамуымен еңбек нарығының рөлі де артуда. Жаһандық трендтерді, олардың экономика мен еңбек нарығына әсерін түсіну, тиімді шаралар әзірлеу үшін практикалық қорытындылар жасау маңызды. Технологиялардың дамуы нәтижесінде «болашақ кәсіптер» күрделірек болып, білікті мамандарды даярлауда жаңа тәсілдерді қолдануды талап етеді. Бүгінгі таңда Қазақстан әлемнің ең дамыған отыз мемлекетінің қатарына кіруге деген ұмтылысында ағымдағы сын-қатерлерді ескеріп, болып жатқан өзгерістер нәтижесінде пайда болатын жағымсыз салдардың алдын алу үшін мемлекеттік саясатын бейімдеуі қажет.Мақала жаңа жаһандық сын- қатерлердің ықпалымен ел экономикасы аясында жұмыспен қамтудың жаңа нысандарын іздестіру жағдайын қалыптастырудың негізгі аспектілерін ашады. Шет елдермен салыстырғандағы қазақстандық еңбек нарығының дамуын талдау нәтижелері көрсетіліп, еңбек нарығын мемлекеттік реттеу жүйесінің мәселелері қарастырылды. Цифрландыру мен автоматтандыру жағдайындағы өзгерістер Қазақстанның еңбек нарығында жұмыспен қамтудың жаңа жолдары мен нысандарын іздеуге алып келеді деген қорытынды жасалды.

1. Berdibekov A.B., Kaigorodtsev A.A., Bordiyanu I.V., Brauweiler С. The labor market of the Republic of Kazakhstan in the context of global challenges // Bulletin of the Karaganda University, 2020, no. 4(100), рр. 15–23. URL: https://economy-vestnik.ksu.kz/apart/2020-100-4/2.pdf (accessed: July 29, 2022)

2. Borisova V.V., Panfilova E.E., Raza H. Labor Market Transformation in the Context of the Digitalization of the Economy / Ashmarina S.I., Mantulenko V.V. (eds) Digital Economy and the New Labor Market: Jobs, Competences and Innovative HR Technologies. IPM 2020 // Lecture Notes in Networks and Systems, 2021, vol. 161. Springer, Cham. URL: https://doi.org/10.1007/978-3-030-60926-9_34 (accessed: August 2, 2022)

3. Afonasova M.A., Panfilova E.E., Galichkina M.A., Slusarczyk B. Digitalization in economy and innovation: the effect on social and economic processes // Polish Journal of Management Studies, 2019, vol. 19(2), рр. 22–32. DOI: 10.17512/pjms.2019.19.2.02 (accessed: July 29, 2022)

4. Graham M., Hjorth I., Lehdonvirta V. Digital labour and development: impacts of global digital labour platforms and the gig economy on worker livelihoods // European review of labour and research, 2017, vol. 23, iss. 2, рр. 135–162. URL: https://doi.org/10.1177/1024258916687250 (accessed:July 29, 2022)

5. Dudin M.N., Shkodinskij S.V., Prodchenko I.A. Digitalization of the economy and global trends in the labor market as factors of the country’s economic sovereignty // Labor economics, 2021, vol. 8(7), pp. 663–682. doi: 10.18334/et.8.7.112347. (accessed: July 28, 2022)

6. WIPO. URL: https://www.wipo.int/portal/en/index.html (accessed: July 31, 2022)

7. McKinsey Global Institute. The future of work after COVID-19. URL: https://www.mckinsey.com/featured-insights/future-of-work/the-future-of-work-after-covid-19 (accessed: July 31, 2022)

8. WEF. These are the countries where AI is aiding productivity the most. URL: https://www.weforum.org/agenda/2020/12/ai-productivity-automation-artificial-intelligence-countries/ (accessed: July 24, 2022)

9. OECD iLibrary. URL: https://forbes.kz/news/2022/05/25/newsid_276543 (accessed: July 24, 2022)

10. Coursera. Global Skills Report 2021. URL: https://www.coursera.org/skills-reports/global (accessed: July 31, 2022)

11. OECD Employment Outlook 2019. The future of work. URL: https://www.oecd-ilibrary.org/employment/oecd-employment-outlook-2019_9ee00155-en (accessed: July 24, 2022)

12. OECD. URL: https://www.oecd.org/countries/kazakhstan/OECD-Skills-Strategy-Kazakhstan_Russian.pdf (accessed: July 31, 2022)

13. OECD Skills Studies. Skills Matter: Additional Results from the Survey of Adult Skills. URL: https://www.oecd.org/skills/piaac/publications/Skills_Matter_Additonal_Results_from_the_Survey_of_Adult_Skills_ENG.pdf (accessed: July 30, 2022)

14. Oxford Economics. How robots change the world. URL: https://www.oxfordeconomics.com/recentreleases/how-robots-change-the-world (accessed: August 4, 2022)

15. The Future of Jobs Report 2020. URL: https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2020.pdf (accessed: July 30, 2022)

16. Program for the International Assessment of Adult Competencies (PIAAC). URL: https://www.oecd.org/skills/piaac/ (accessed: July 31, 2022)

17. National report “Labor Market of Kazakhstan: Development in the New Reality”. URL: https://iac.enbek.kz/ru/node/1179 (accessed: August 5, 2022)

18. Decoding Global Ways of Working. URL: https://www.bcg.com/publications/2021/advantages-ofremote-work-flexibility (accessed: 5.08.2022)