Қазақстан контекстіндегі жасыл қаржы: нарыққа шолу

«Тұрақты даму» концепциясының қабылдануы тұрақты мақсаттарға жету жолдарын іздестіру, экономикалық қатынастарды қайта құру бағыттарын анықтау, «жасыл экономика» және «жасыл қаржы» атты жаңа терминдердің пайда болуына әкелді. «Жасыл» экономикаға және «жасыл» қаржыландыруға көшу арқылы Қазақстан Үкіметі маңызды міндет – жаңа қаржы жүйесін дамытуды жүзеге асыра алады. Сондайақ жасыл жобаларды қаржыландыру қоғамның өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал етіп, табиғи ресурстар мен қоршаған ортаны сақтауға мүмкіндік береді. Ғылыми мақаланың негізгі мақсаты – бүгінгі таңда Қа зақс танның «жасыл» экономикасын қаржыландыру үшін инвестиция көздерін анықтау. Қазақстандағы жасыл қаржының ағымдағы жай-күйін бағалау және жасыл қаржының дамуындағы проблемаларды анық-тау үшін зерттеудің жалпы ғылыми әдістері, деректерді статистикалық, себеп-салдарлық және салыстыр-малы талдаудың сандық әдістері пайдаланылды. Зерттеу нәтижелері Қазақстанның “жасыл” экономикаға көшу тұжырымдамасында тиісті Инвестициялар жылына шамамен 3–4 миллиард долларға немесе ЖІӨ-нің шамамен 1%-на бағаланатынын көрсетеді. Сондай-ақ, жасыл жобалар Ақмола, Атырау, Қостанай, Жамбыл облыстарында белсенді дамып келеді. Зерттеу нәтижелері экономиканың «жасыл» трансформациясы жауап-ты инвестиция (PRI) қағидаттарын жүзеге асырмайынша мүмкін емес екенін көрсетті. Зерттеудің нәтижел ері мен ұсыныстары жасыл қаржыландыру индустриясымен айналысатын кәсіпкерлер мен бизнес субъектілер іне немесе Қазақстандағы жасыл инфрақұрылымды дамытуға жауапты мемлекеттік органдарға пайдалы болады.

1. Official site «GEFF in Kazakhstan». URL: https://ebrdgeff.com/kazakhstan/ru/the-facility/ (дата об-ращения: 22.09.2022)

2. Проект Страновой стратегии по Казахстану 2022–2027. URL: https://www.ebrd.com (дата обращения: 22.09.2022)

3. Mishulina S.I. «Green» Investments as an Element of the Mechanism of Greening the Regional Economy // Sochi Journal of Economy. 2019. No. 13(2), pp. 155–164.

4. Данилов Ю.А. Современное состояние глобальной научной дискуссии в области финансового развития // Вопросы экономики. – 2019. – № 3. – С. 29–47.

5. OECD. Policy Framework for Investment. 2015 Edition. – OECD Publishing. Paris, 2015, 136 p. DOI: http://dx.doi.org/10.1787/9789264208667-en.

6. Gerlagh R. A climate-change policy induced shift from innovations in carbonenergyproduction to carbon-energy saving // Energy Economics. 2008. No. 30. Р. 425–448.

7. Carraro C., Massetti E., Nicita L. How Does Climate Policy Affect Technical Change? An Analysis of the Direction and Pace of Technical Progress in a Climate-Economy Model // Fondazione ENI Enrico Mattei, Notadi Lavoro. 2009, No. 08.

8. Carraro C., De Cian E., Tavoni M. Human Capital Formation and Global Warming Mitigation: Evidence from an Integrated Assessment Model. Munich: CESifo Group, 2009, no. 27.

9. Пастернак А.А. Развитие возобновляемых источников энергии: сравнение основных показателей на примере Казахстана и США // Экономика. Стратегия и практика. – 2014. – № 2(30). – С. 105–108.

10. Варавин Е.В., Козлова М.В. Оценка развития зеленой экономики в Республике Казахстан // Развитие региона. – 2014. – № 5(4). – С. 1282–1297.

11. Нургалиева К.О. Зарубежный опыт трансформации традиционной экономической системы в зеленую экономику // Статистика, учет и аудит. – 2018. – № 3(70). – С. 119–123.

12. Шамуратова Н.Б., Жетесова М.Т., Тастанбекова К.Н., Нурланова Н.Н. Рост экономики Казахстана через призму управления природными ресурсами // Вестник Национальной академии наук Республики Казахстан. – 2015. – № 1(16). – С. 143–148.

13. Казбеков Б.К. Зеленая экономика: проблемы, пути и механизмы построения в Казахстане // Вестник КазНУ. Серия экологическая. – 2013. – № 2(38). – С. 67–74.

14. Green Finance and Investment. URL: https://www.oecd-ilibrary.org/environment/green-finance-and-investment_24090344 (дата обращения: 10.10.2022)

15. G20 Green Finance Synthesis Report. P.3. URL: http://www.g20.utoronto.ca/2016/green-finance-synthesis.pdf (дата обращения: 10.10.2022)

16. Ситник А.А. «Зеленые» финансы: понятие и система // Актуальные проблемы российского права. – 2022. – № 17(2). – C. 63–80. https://doi.org/10.17803/1994-1471.2022.135.2.063-080

17. Arkhipova V. «Green Finance» as Recipe for Solving Global Problems // HSE Economic Journal. 2017, vol. 21, no. 2, pp. 312–332.

18. Зеленая экономика: реалии и перспективы в Казахстане. URL: https://sk.kz (дата обращения: 23.10.2022)

19. Официальный сайт Стратегия “КАЗАХСТАН–2050”. URL: https://strategy2050.kz/ru/news/kak-razvivaetsya-zelenoe-finansirovanie-v-kazakhstane/ (дата обращения: 09.10.2022)

20. Об инвестиционной деятельности в Республике Казахстан. URL: https://stat.gov.kz/official/industry/157/publication (дата обращения: 06.10.2022)

21. Анализ рынка электроэнергетической отрасли Казахстана. Июнь 2022 года. URL: https://www.samruk-energy.kz/ru/press-center/analytical-review (дата обращения: 10.11.2022)

22. Официальный сайт информационного ресурса Капитал. URL: https://kapital.kz/economic/75628/investitsii-v-zelenuyu-ekonomiku-sostavili-80-2-mlrd-tenge.html (дата обращения: 10.11.2022)

23. Официальный сайт Самрук-Энерджи. URL: https://www.samruk-energy.kz/ru/press-center/ analytical-review (дата обращения: 10.10.2022)

24. Официальный сайт информационного ресурса PwC. URL: https://www.pwc.com/kz/en/publications/esg/may-2021-rus.pdf (дата обращения: 02.12.2022)

25. Официальный сайт информационного ресурса Информбюро. URL: https://www.inform.kz/ru/zelenye-investicii-v-kazahstane_a3733809 (дата обращения: 10.10.2022)

26. The Ecolomist, 2022. URL: https://ecolomist.kz/zelenoe-finansirovanie-v-kazahstane/ (дата обращения: 10.12.2022)

27. Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. URL: https://www.stat.gov.kz/ (дата обращения: 10.12.2022)

28. Суйеубаева С.Н., Варавин Е.В., Козлова М.В., Бетимбаева И.Б. Инвестиции в возобновляемые источники энергии как рычаг достижения целей устойчивого развития Республики Казахстан // Вестник университета «Туран». – 2022. – № 2(94). – С. 89–99. URL: https://doi.org/10.46914/1562-2959-2022-1-2-89-99