Мемлекеттік аппараттың репутациясын қалыптастыру үрдісіндегі мемлекеттік қызметшілердің рөлі

Мемлекеттік қызметшілер мемлекеттік басқарудың негізгі әлеуметтік буыны болып табылады және елдің жоғары басшылығының еркін және халықтың қалың жігінің мүдделері мен қажеттіліктеріне негізделуі тиіс биліктің нормативтік белгіленген талаптарын іске асырады. Сондай-ақ мемлекеттік қызметшілердің қыз-меті қоғамдық өмірді реттеуден тұрады, осыған байланысты мемлекеттік қызмет атқару мемлекеттік қыз-метшілердің әрқайсысына бүкіл мемлекеттік аппараттың жоғары репутациясын қамтамасыз ету үшін сақ-талуы тиіс қатаң талаптар қояды. Бұл мақалада «ұйымдық репутация» құбылысын түсінудің негізгі тәсілдері сипатталған. Сондай-ақ, мақалада мемлекеттік қызметшілердің репутациясына әсер ететін негізгі факторлар қарастырылады. Мақаланың мақсаты мемлекеттік аппараттың ұйымдық репутациясын қалып тастырудағы мемлекеттік қызметшілердің рөлін айқындау болып табылады. Әлеуметтік сауалнама әдісімен Қазақстан Республикасының мемлекеттік аппараты мен мемлекеттік қызметшілерінің ағымдағы репута ц ияс ы айқын-далды. Жүргізілген социологиялық зерттеу мемлекеттік қызметшілердің репутациясы бүкіл мемлекет тік аппараттың репутациясына тигізетін әсерін анықтады. Мемлекеттік қызметшілердің репутациясын сақтау арқылы мемлекеттік аппараттың оң репутациясын қалыптастыру мемлекеттік аппаратты дамытудың ажырамас бөлігі болып табылады, өйткені ұйымның оң репутациясы өз қызметін табысты жүргізуге мүмкіндік беретін бірегей қасиеттері мен қабілеттеріне ие екендігінің дәлелі болып табылады.

1. Ел Президентінің Қазақстан халқына 1997 жылғы Жолдауы «Қазақстан-2030 Барлық Қазақстан-дықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы». URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K970002030_ (өтініш берілген күн: 14.12.2022)

2. Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына 2012 жылғы 14 желтоқсандағы Жолдауы «Қазақстан-2050 Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты». URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1200002050 (өтініш берілген күн: 14.12.2022)

3. Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 21 шілдедегі № 119 Жарлығы «Қазақстан Республикасы мемлекеттік кызметі жаңа моделінің тұжырымдамасы туралы». URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1100000119 (өтініш берілген күн: 14.12.2022)

4. Қазақстан Республикасы Президентінің 2015 жылғы 20 мамырдағы бағдарламасы «100 нақты қадам». URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1500000100 (өтініш берілген күн: 14.12.2022)

5. Қазақстан Республикасы Президентінің 2021 жылғы 26 ақпандағы № 522 Жарлығы «Қазақстан Республикасында мемлекеттік басқаруды дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы». URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U2100000522 (өтініш берілген күн: 14.12.2022)

6. Мингазова З. Деловая репутация государственного аппарата как института власти: политологический анализ: автореферат. – Казань: Башкирский государственный аграрный университет. – 2012. – С. 24. URL: https://core.ac.uk/download/pdf/197389625.pdf (дата обращения: 14.12.2022)

7. Transparency international. Corruption perceptions index. URL: https://www.transparency.org/en/cpi/2021/index/kaz (date of access: 12.12.2022)

8. Қазақстан Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі. Сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексінде Қазақстан алғаш рет 38 балл жинап, 19 орынға көтерілді. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/anticorruption/press/news/details/153783?lang=kk (өтініш берілген күн: 14.12.2022)

9. Cатыбалдин А., Халитова М. Анализ основных антикоррупционных институтов и выявление их сильных и слабых сторон // Вестник университета «Туран». – 2021. – № 4. – С. 153–160.

10. Власть. Казахстан ухудшил свои позиции в Индексе восприятия коррупции Transparency International. URL: https://vlast.kz/novosti/48379-kazahstan-uhudsil-svoi-pozicii-v-indekse-vospriatia-korrupcii-transparency-international.html (дата обращения: 10.12.2022)

11. Carpenter D., Krause G. Reputation and Public Administration // Public Administration Review. 2012, no. 72, pp. 26–32. URL: https://doi.org/10.1111/j.1540-6210.2011.02506.x (date of access: 12.12.2022)

12. Demortain D. Reputation and Power: Organizational Image and Pharmaceutical Regulation at the FDA. By Daniel Carpenter, Governance. 2012, no. 25, pp. 347–349. URL: https://www.researchgate.net/publication/261108020_Reputation_and_Power_Organizational_Image_and_Pharmaceutical_Regulation_at_ the_FDA_-_By_Daniel_Carpenter (date of access: 07.12.2022)

13. Capelos T., Provost C., Parouti M., Barnett J., Chenoweth J., Fife-Schaw C., Kelay T. Ingredients of Institutional Reputations and Citizen Engagement with Regulators, Regulation and Governance. 2016, no. 10(4), pp. 350–367. URL: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/rego.12097 (date of access: 01.12.2022)

14. Christensen T., Lægreid P. The Coronavirus Crisis – Crisis Communication, Meaning-Making, and Reputation Management, International Public Management Journal. 2020, no. 23(5), pp. 713–729. URL: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10967494.2020.1812455 (date of access: 05.12.2022)

15. Etienne J. The Politics of Detection in Business Regulation // Journal of Public Administration Research and Theory. 2015, no. 25(1), pp. 257–284. URL: https://academic.oup.com/jpart/article/25/1/257/888658 (date of access: 05.12.2022)

16. Maor M., Gilad S., Bloom P. Organizational Reputation, Regulatory Talk, and Strategic Silence // Journal of Public Administration Research and Theory. 2013, no. 23(3), pp. 581–608. URL: https://academic.oup.com/jpart/article/23/3/581/948824 (date of access: 05.12.2022)

17. Садуллаева А. Определение понятий бренда и бренда города // Вестник университета «Туран». – 2020. – № 4. – С. 214–218.

18. Bokayev B., Nauryzbek M., Baktiyarova G., Balmanova A. The Voice of Social and Mass Media in Transforming Political Appointees’ Reputations: Cases from Kazakhstan, The Innovation Journal: The Public Sector Innovation Journal. 2022, no. 27(2), pp. 1–20. URL: https://innovation.cc/scholarly-style/2022_27_2_1_bokayev_social-media-kazakhstan.pdf (accessed: 05.12.2022)

19. Дулясова М., Ханнанова Т. Социальная защита работника: жизнь, здоровье, деловая репутация. Учебное пособие. – Москва: Экономика, 2008. – C. 399.

20. Porter M. Competitive Strategy. New York: Free Press. 1980, p. 75.

21. Fombrun C., Shanley M. What’s in a name? Reputation building and corporate strategy // The Academy of Management Journal. 1990, no. 33(2), pp. 233–258. URL: https://journals.aom.org/doi/abs/10.5465/256324 (accessed: 08.12.2022)

22. Fine G. Difficult reputations: Collective memory of the evil, inept, and controversial // Chicago: The University of Chicago Press. 2001, p. 264.

23. Шарков Ф. Основы теории коммуникации. Учебное пособие. –Москва: Социальные отношения, 2003. – С. 246.

24. Гареева Ф. Государственный аппарат российского государства: возникновение, становление, перспективы развития (историко-правовое исследование) / Автореферат диссертации кандидата юридических наук. – Казань: Казанский ГУ, 2003. – С. 28.

25. Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы № 416-V Заңы «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы». URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1500000416 (өтініш берілген күн: 08.12.2022)

26. Атаманчук Г. Теория государственного управления: курс лекций. – Москва: Омега-Л, 2006. – С. 301.

27. Қазақстан Республикасы Президентінің 2015 жылғы 29 желтоқсандағы № 153 Жарлығы «Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің әдептілік нормаларын және мінез-құлық қағидаларын одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы». URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1500000153 (өтініш берілген күн: 08.12.2022)

28. Promoting Performance and Professionalism in the Public Service // OECD. Sigma Papers № 21. 1997. URL: www.oecd-ilibrary.org/promoting-performance-and-professionalism-in-the-public-service_5kml615rm5mv.pdf?itemId=%2Fcontent%2Fpaper%2F5kml615rm5mv-en&mimeType=pdf (date of access: 08.12.2022)

29. Brønn C., Brønn P. Reputation and Organizational Efficiency: A Data Envelopment Analysis Study, Corporate Reputation Review. 2005, no. 8, pp. 45–58. URL: https://link.springer.com/article/10.1057/palgrave.crr.1540238 (accessed: 02.12.2022)

30. Fombrun C., van Riel C. Fame and fortune: how successful companies build winning reputations. New Jersey: FT Prentice Hall. 2004, p. 265.