Қазақстанда әлеуметтік кәсіпкерлікті дамыту ерекшеліктері

Экономика дамуының қазіргі кезеңінде қоғамдық сектордың мақсаттарына жету үшін жеке, коммерциялық емес және мемлекеттік секторлардың серіктестігінің мысалдарын жиі байқауға болады. Коммерциялық емес ұйымдар коммерциялық емес кәсіпорындарды дамытуға және қолдауға қолайлы жағдай туғыза отырып, мемлекеттің әлеуметтік мәселелерді шешуге жеткілікті ресурстарының болмауына байланысты қоғамның әлеуметтік мәселелерін шешеді. Осыған орай соңғы жылдары дамыған елдерде ерекше көңіл бөлініп отырған әлеуметтік кәсіпкерлікті дамытудың маңызы ерекше. Әлеуметтік кәсіпкерлік – қоғамның әлеуметтік мәселелерін шешу немесе жеңілдету үшін инновациялық технологияларды пайдаланатын инновациялық кәсіпкерлік қызмет. Мұндай мәселелер ерекше қажеттіліктері бар адамдарды, әлеуметтік осал санаттағы адамдарды жұмыспен қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау, білім беру, денсаулық сақтау және т.б. болуы мүмкін. Әдетте, әлеуметтік кәсіпорын оны құрудың бастамашысы өзі тап болған мәселені шешуге тырысқанда қалыптасады. Мақаланы жазудағы мақсат – Қазақстандағы әлеуметтік кәсіпкерліктің даму жағдайын зерттеу, оның қазіргі кезеңдегі дамуына байланысты мәселелерді анықтау, сонымен қатар осы мәселелерді шешуге өзіндік көзқарасын ұсыну. Әлеуметтік кәсіпкерлік Қазақстан экономикасындағы жаңа құбылыс болғандықтан, бұл тақырып зерттелмеген, зерттелетін тақырып бойынша әлі күнге дейін ғылыми еңбектер жеткіліксіз, осыған байланысты Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік кәсіпкерлікті дамыту және оның ерекшеліктерін зерттеу ғылыми тұрғыдан қызықты болып көрінеді. Мақаланың практикалық маңыздылығы квазимемлекеттік органдардың әлеуметтік кәсіпкерлік тақырыбына қызығушылығымен расталады.

1. Сафаров С.М. Основы социального предпринимательства. – Иваново: Издательство «Роща», 2014. – 295 с.

2. Закон Республики Казахстан от 24 июня 2021 года № 52-VII «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам предпринимательства, социального предпринимательства и обязательного медицинского страхования». URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=33046086

3. Mas-Tur A. Female-driven social entrepreneurship in service business // Service Business. 2022, no. 16(4), pp. 791–795. DOI: 10.1007/s11628-022-00510-y

4. PradoA.M., Robinson J.A., Shapira Z. Serving rural low-income markets through a social entrepreneurship approach: Venture creation and growth // Strategic Entrepreneurship Journal. 2022, no. 16(4), pp. 826–852. DOI: 10.1002/sej.1442

5. Geradts T.H.J., Alt E. Social entrepreneurial action in established organizations: Developing the concept of social intrapreneurship // Journal of Business Research. 2022, no. 151, pp. 197–206. DOI: 10.1016/j.jbusres.2022.06.047

6. Диз Дж. Г., Эмерсон Дж. Предприимчивые некоммерческие организации: набор инструментов для социальных предпринимателей. – Нью-Йорк: John Wiley Sons, 2017. – 185 с.

7. Войнова О.А., Козлова О.А. Эволюция концепции социального предпринимательства / О.А. Войнова, О.А. Козлова // Вестник ЗабГУ. – 2016. – № 1. – С. 105

8. Mair J., Marti I. Social entrepreneurship research: A source of explanation, prediction, and delight // Journal of World Business. 2006. Vol. 41. No. 1. P. 6–44.

9. Stephan U., Uhlaner L., Stride C. Institutions and social entrepreneurship: the role of institutional voids, institutional support and institutional configurations // Journal of International Business Studies. 2015, vol. 46, no. 3, pp. 308–331. DOI: 10.1057/jibs.2014.38

10. Shaw E. Social entrepreneurship: theoretical antecedents and empirical analysis of entrepreneurial processes and outcomes // Journal of Small Business and Enterprise Development. 2017, no. 3, рp. 418–434.

11. Thomson Reuters Foundation Poll. The best countries to be a social entrepreneur. 2019. URL: https://poll2019.trust.org (дата обращения: 15.12.2022)

12. Okutayeva S.T., Askerov E. Social entrepreneurship: Kazakh way of establishment and development // Viešoji politika ir administravimas public policy and administration. 2021. Т. 20. No. 5. P. 703–714.

13. Социальное предприятие GreenTAL. URL: http://greental.kz (дата обращения: 27.12.22)

14. Social Progress Index 2022. Executive summary. URL: https://www.socialprogress.org

15. Альжанова Н.Ш., Сәүірбаева Ә.Т. Социальное предпринимательство в Казахстане как новая модель устойчивого социального изменения: тренды, вызовы и перспективы развития // The Journal of Economic Research& Business Administration. – 2018. – № 4(126). – С. 60–67. URL: https://be.kaznu.kz/index.php/math/article/view/2028