Қазақстанның қаржы саласындағы цифрлық технологиялар

Цифрлық жүйелер қаржы секторының міндеттерін қоса алғанда, әртүрлі салалардың қызметінде маңызды рөл атқарады. Ақпараттық технологияларды пайдалану саласындағы банк жүйесінің инновациялық дамуымен бір мезгілде қызмет көрсету процестерін одан әрі жетілдіру үшін көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсартуға, сондай-ақ екінші деңгейдегі банктердің бизнес-процестерін ұйымдастыруға елеулі қадамдар жасалуда. Авторлар ірі қаржы институттарын цифрлық технологиялардың даму деңгейін зерттейді: «Каспий банк» АҚ және Фридом Банк. Мақалада зерттеу нысаны – әрекет ету принциптері мен үлгілері, осы цифрлық экожүйелер қалай және қандай негізде жұмыс істейді деген сұраққа жауап іздеу әрекеті. Екі коммерциялық банктің қызметінде оларды әзірлеу және жұмыс істеу тәсілдері зерттеледі. Бұл зерттеу жаңа технологияларды енгізу контекстінде, мысалы: цифрландыру, сондай-ақ, тұтастай алғанда, нарықтың ірі ойыншылары ұсынатын қызметтердің шеңбері, шекаралары еңсерілетіндігіне байланысты өзекті және жаңа буынның бәсекеге қабілетті және қауіпсіз цифрлық қаржы нарығын дамытуды жеделдету үшін әлеует туғызады. Бұл мақалада авторлар банктердің экожүйесі ұғымын анықтайды және олардың қаржылық қызметтеріне негізделген ірі қазақстандық қаржы мекемелеріне талдау жүргізеді. Деректерді талдау негізінде қорытынды жасалып, қаржылық цифрлық экожүйелерді дамытудың негізгі бағытын анықтайтын негізгі қорытынды ұсынылады. Қазіргі уақытта Қазақстанда екі типті экожүйелер белсенді дамып келеді. Олардың біріншісінде банк есеп айырысу операторы болатын қаржылық емес қызметтер экожүйесінің өзегі. Екінші жағдайда, ірі қаржылық емес компания өзінің lifestyle қызметтерінің экожүйесін құра бастайды және уақыт өте келе өзінің есеп айырысу орталығын құру туралы ойлайды. Сонымен қатар цифрлық экожүйе тек өз қызметтерімен ғана шектелмейді, сондай-ақ серіктестердің шешімдерімен біріктіріледі. Сонымен бірге экожүйе, ең алдымен, адам ресурстарының өзгеруін, олардың процеске қатысуын болжайды.

1. Бакулина А.А. Влияние финтеха на безопасность банковского сектора // Экономика. Налоги. Право. – 2020. – № 2. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/vliyanie-finteha-na-bezopasnost-bankovskogo-sektora (дата обращения: 21.09.2023)

2. Волгина Н.А. Рынок труда и доходы населения. Учебное пособие. – M.: Издательство «Филин», 2018. – 278 с.

3. Канардов И.В. Кейс-тестинг: практика использования и перспективы // Кадры предприятия. – 2021. – № 12. – С. 19–26.

4. Гозман О., Жаворонкова А., Рубальская А. Путеводитель по MBA в России и за рубежом. – Москва: Begin Group, 2022. – 408 с.

5. Вдовин В.М., Суркова Л.Е. Информационные технологии в финансово-банковской сфере. Учебное пособие. – М.: Дашков и К., 2021. – 304 c.

6. Венделева М.А., Вертакова Ю.В. Информационные технологии в управлении. Учебное пособие для бакалавров. – Люберцы: Юрайт, 2020. – 462 c.

7. Авдеева И.Л. Развитие цифровых технологий в экономике и управлении: Российский и зарубежный опыт // Вопросы управления. – 2021. – № 6(49). – С. 46–53.

8. Hawley A.H. Tansley A.G. Hawley A.H. The use and abuse of vegetational concepts and terms. Ecology 16. 2021. 307 р.

9. Показатели ROA и ROE банков второго уровня. Сайт Казахстанской Фондовой Биржи. 2023. URL: https://kase.kz/ru/membership (дата обращения: 24.09.2023)

10. Ломтадзе М. Kaspi.kz – компания, созданная в Казахстане. Это источник огромной гордости для всех нас! 2022. URL: https://kazpravda.kz/n/mihail-lomtadze-kaspikz-kompaniya-sozdannaya-v-kazahstane-eto-istochnik-ogromnoy-gordosti-dlya-vseh-nas/.2022. (дата обращения: 15.09.2023)

11. Website Freedom Holding Corp. 2021. URL: https://freedompay.money/kz/eco-system.2021 (accessed: 19.09.2023)

12. Отчет агентства Webtotem AI: результаты анализа защищенности веб-ресурсов банков второго уровня Республики Казахстан. 2021. URL: https://cert.kz/files/reports/bank-security-report-webtotem-2021.pdf (дата обращения: 20.09.2023)

13. Семенов А.Л. Современные информационные технологии и перевод. – М.: Academia, 2021. – 188 c.

14. Hawley A.H. Human ecology: a theoretical essay. University of Chicago Press, London. 2020. 176 р.

15. Ломтадзе М. Мы очень гордимся тем, что Kaspi.kz создана в Казахстане. 2021. URL: https://tengrinews.kz/money/mihail-lomtadze-myi-ochen-gordimsya-tem-kaspikz-sozdana-457571/2021 (дата обращения: 18.09.2023)

16. Крылов И.А. Какие банки в лидерах и что говорят международные эксперты? 2022. URL: https://kapital.kz/finance/115191/sobstvennyy-kapital-bankov-sostavil-6-3-trln-tenge.html (дата обращения: 23.09.2023)