Электрондық ақша мен қаржылық технологиялардың даму ерекшеліктері

Қаржылық технологияның заманауи дамуы ұлттық төлем жүйелерінде қолма-қол ақшаны пайдаланбай қаржылық операцияларды жылдам жүзеге асырудың ыңғайлы және қауіпсіз әдісін қамтамасыз ететін электрондық ақшаның таралуына және белсенді қолданылуына әкеледі. Осы басты артықшылықтың арқасында электронды ақшаны қолдану қысқа мерзімде кеңінен тарады. Цифрлық төлем құралдары пайдаланушыларға транзакцияларды кез келген уақытта және кез келген жерде жасауда икемділік пен қолжетімділікті қамтамасыз етеді, бірақ сонымен бірге электрондық ақша айналымының дамуы да кейбір қиындықтармен және оларды реттеуді жетілдіру қажеттілігімен байланысты. Заманауи технологиялық дәуір бізге қаржылық операцияларға қатысты жаңа міндеттер қойды. Сауданың жалпы, сондай-ақ интернет арқылы дамуы төлемнің жаңа, жылдам және тиімді құралдарын іздеуге әкелді, атап айтқанда, бұл тауарлар мен қызметтер үшін төлемдерге қатысты. Қазіргі уақытта электронды ақшаның пайдасына қолма-қол ақшаны пайдаланудан бас тартатындар көбейіп келеді, бұл электронды ақша түсінігінің танымал болуына әкеледі. Мақаланың мақсаты – блокчейн, цифрлық әмиян және криптовалюта сияқты жаңа технологиялардың ұлттық төлем жүйесіндегі электрондық ақшаның жұмыс істеуіне әсері мен ерекшеліктерін анықтау. Зерттеу пәні – электрондық экономикалық қатынастар жүйесін құрайтын ұлттық төлем жүйесінде қолданылатын электрондық ақша мен қаржылық технологиялар.

1. Федотова В.В., Емельянов Б.Г., Типнер Л.М. Понятие блокчейн и возможности его использования // European Science. – 2018. – № 1(33). – С. 40–48.

2. Chaum D. Blind signatures for untraceable payments // Advances in Cryptology. 1983. Vol. 82. P. 199–203. doi: 10.1007/978-1-4757-0602-4_18

3. Кузьмина О.Ю., Коновалова М.Е. Цифровая валюта центрального банка как новая форма денег // Креативная экономика. – 2023. – № 4. – С. 1347–1366. doi: 10.18334/ce.17.4.117439.

4. Абузов А.Ю. Цифровые технологии на рынке финансового капитала и их последствия // Вопросы экономики и права. – 2023. – № 176. – С. 41–46. doi: 10.14451/2.176.41.

5. Городнова Н.В. Внедрение системы виртуальной валюты: анализ и разграничение смежных понятий «криптовалюта» и «цифровая валюта» // Вопросы инновационной экономики. – 2023. – № 2. – С. 803–820. doi: 10.18334/vinec.13.2.117081.

6. Davidson S., De Filippi P., Potts J. Blockchains and the economic institutions of capitalism // Journal of institutional economics. 2018. Vol. 14. Issue 4. Р. 639–658. doi: 10.1017/S1744137417000200.

7. Monti A. A contribution to the analysis of the legal status of cryptocurrencies. Ragion pratica. 2018. Vol. 50. Issue 2. Р. 361–377. doi: 10.1415/91544.

8. Salah K., Rehman M., Nizamuddin N., Al-Fuqaha A. Blockchain for AI: Review and Open Research Challenges. IEEE ACCESS. 2019. Vol. 7. Р. 10127–10149. doi: 10.1109/ACCESS.2018.2890507.

9. Chen Y. Blockchain tokens and the potential democratization of entrepreneurship and innovation // Business horizons. 2018. Vol. 61. Issue 4. Р. 567–575. doi: 10.1016/j.bushor.2018.03.006.

10. Паташкова Е.С. Новые финансовые технологии на казахстанском рынке: возможности и ожидания // Журнал Central Asian Economic Review. – 2020. – № 1(130). – С. 135–145.

11. Маргацкая Г.С., Маргацкий Р. В. Мировые тенденции развития финансовых технологий // Вестник университета «Туран». – 2019. – № 2(82) – С. 129–132.

12. Почему финтех в Казахстане стоит на месте. URL: https://kursiv.kz/news/finansy/2019-03/passivnyy-rynok-pochemu-fintekh-v-kazakhstane-stoit-na-meste

13. Дроздов В.Д., Машонкина К.В., Степанова М.Н. Электронные денежные средства в современной Российской Федерации // Молодой ученый. – 2022. – № 21(416). – С. 511–512.

14. Ибрагимов А.Р. Развитие электронных денег в современном мире // Наукосфера. – 2022. – № 8–1. – С. 332–336.

15. Электронные деньги. Финансовая грамотность в вузах. Федеральный сетевой методический центр. URL: https://finuch.ru (дата обращения: 30.04.2023)

16. Платонов Е.И., Белозеров С.А. Электронные формы денег и новые виды платежных систем. – М., 2017. – С. 43–46.

17. Төлемдер және төлем жүйелері туралы Қазақстан Республикасының 2016 жылғы 26 шілдедегі № 11-VІ заңы. URL: https://zakon.uchet.kz/kaz/docs (өтініш берген күн: 03.03.2023.)

18. Results of the BIS survey on central bank digital currencies and crypto. Central Bank Digital Currency. July 2023, BI. URL: https://cbdc.ru/cifrovaya-valyuta/strany-uchastniki

19. Khando M., Sirajul I., Shang G. The Emerging Technologies of Digital Payments and Associated Challenges: A Systematic Literature Review. 2023. Vol. 2. Р. 7–16.

20. Selfira J., Gabriel A., Wintari H., Iskandar M. Future Electronics Payment System Model // Journal of institutional economics. 2019. Vol. 11. Р. 2–4.