Финтех және COVID-19: қаржы нарығы туралы ойлар мен түсініктер

Қазақстанда қаржы технологиялары индустриясының (Fintech) пайда болып, қарқынды дамуы оны еліміздің барлық қаржы секторларындағы ең жылдам дамып келе жатқан салалардың біріне айналдырды. Ол қаржылық транзакциялар көлемі мен оның қызметтерімен соңғы пайдаланушыларға қол жеткізу сияқты әртүрлі көрсеткіштер бойынша жетекші орынды алады. Елдің цифрлық дамуы мен интернет технологиясы пандемия салдары үлес қосқан саланың дамуына ықпал етеді. COVID-19 туындаған барлық қиындықтарға қарамастан, Қазақстан экономикасы айтарлықтай өзгерістерге ұшырады, әсіресе цифрландырудың арқасында үлкен өсу қарқыны байқалатын банктік ортада финтех-технологиялардың жедел дамуына байланысты. Мақалада цифрландыру саласындағы ең жылдам дамып келе жатқан және жетекші банктердің бірі Kaspi көрсеткіштері ұсынылған. Мақаланың мақсаты – Kaspi Bank мысалында елдің қаржы технологиялары нарығының қазіргі жай-күйін талдау арқылы Қазақстанның даму тәжірибесін анықтап, банктердегі финтехтехнологияларды дамытудың жаңа заманауи бағыттарын зерттеу. Сонымен қатар жұмыста Финтех тұжырымы мен оның заманауи әлемдегі негізгі даму бағыттары ұсынылды. Зерттеу статистикалық талдау, жүйелік талдау, теориялық деректерді жүйелеу және экономикалық процестерді бақылау сияқты әртүрлі әдістерді қолдану арқылы жүргізілді.

1. Международный ПЛАС-Форум: «Финтех без границ. Цифровая Евразия». URL: https://uchet.kz/news/fintekh-bez-granits-tsifrovaya-evraziya-chto-pokazal-pervyy-v-kazakhstane-plasforum/? (дата обращения: 21.01.2022)

2. Alt R., Beck R., Smits M.T. Fintech and the transformation of the financial industry // Electron. Mark. 2018. Vol. 28. No. 3.28. Р. 235–243.

3. Arner D.W., Barberis J., Buckley R.P. The evolution of Fintech: A new post-crisis paradigm? // Georgetown Journal of International Law. 2016, no. 47(4), pp. 1271–1319.

4. Kashyap M., Garfinkel H., Shipman J., Davies S., Nicolacakis D. Blurred lines: How Fintech is shaping Financial Services. Retrieved 28 September. 2016. URL: http://www.pwc.de/de/finanzdienstleistungen/assets/pwc-Fintech-global-report.pdf (accessed: 28.01.2022)

5. Постановление Правительства Республики Казахстан № 827 от 12 декабря 2017 г. 2018. Государственная программа «Цифровой Казахстан. URL: https://digitalkz.kz/wp-content/uploads/2020/03/%D0%93%D0%9F%20%D0%A6%D0%9A%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%2003,06,2020.pdf (дата обращения: 05.12.2023)

6. IMF World Economic Outlook. A Long and Difficult Ascent. 2020. URL: https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2020/09/30/world-economic-outlookoctober-2020#Growth%20Projections%20Table (accessed: 28.01.2022)

7. ILO Monitor. COVID-19 and the world of work. Sixth edition. 2020. URL: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/documents/briefingnote/wcms_755910.pdf (accessed: 28.01.2023)

8. UN World Manufacturing Production (Report). 2020. URL: https://stat.unido.org/content/publications/world-manufacturingproduction;jsessionid=8B4EFADD7C574FD0D1D5B03149D4C5A3 (accessed: 31.03.2022)

9. UN World Investment Report. 2020. URL: https://unctad.org/system/files/official-document/wir2020_en.pdf (accessed: 07.02.2022)

10. OECD. The impact of the coronavirus (COVID-19) crisis on development finance. 2020. URL: https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=134_134569-xn1go1i113&title=Theimpact-of-the-coronavirus-(COVID-19)-crisis-on-development-finance (accessed: 07.02.2022)

11. Sachs J., Schmidt-Trraub G., Kroll C., Lafortune G., Fuller G., Woelm F. 2020. The Sustainable Development Goals and COVID-19. URL: https://s3.amazonaws.com/sustainabledevelopment.report/2020/2020_sustainable_development_report.pdf (accessed: 28.03.2022)

12. Filho L.W., Brandli L.L., Salvia A.L., Rayman-Bacchus L., Platje J. COVID-19 and the UN Sustainable Development Goals: Threat to Solidarity or an Opportunity? // Sustainability. 2020. No. 13:5343.

13. Hepburn C., O’Callaghan B., Stern N., Stiglitz J., Zengheils D. Will COVID-19 fiscal recovery packages accelerate or retard progress on climate change? 2020. URL: https://www.smithschool.ox.ac.uk/publications/wpapers/workingpaper20-02.pdf (accessed: 02.11. 2021)

14. ITU Measuring digital development. Facts and figures. 2019. URL: https://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Documents/facts/FactsFigures2019.pdf (accessed: 03.11.2021)

15. Georgieva K. Transcript of Press Briefing by Kristina Georgieva following a Conference Call of the International monetary and Financial Committee. 2020.URL: https://www.imf.org/en/News/Articles/2020/03/27/tr032720-transcript-press-briefing (accessed: 12.12.2021)

16. Battersby B., Lam R., Ture E. Tracking the $9 Trillion Global Fiscal Support to Fight COVID-19. 2020. URL: https://blogs.imf.org/2020/05/20/tracking-the-9-trillion-global-fiscalsupport-to-fight-COVID-19/(accessed: 15.12.2021)

17. Жагыпарова А., Сембиева Л. Влияние пандемии на развитие банковской системы Республики Казахстан // Фінансовий Простір. 2021. URL: https://doi.org/10.18371/fp.4(44).2021.102110

18. Абаев С. Как коронавирус влияет на казахстанские банки? 2021. URL: https://inbusiness.kz/ru/news/kak-koronavirus-vliyaet-na-kazahstanskie-banki (дата обращения: 14.04.2022)

19. Annual Report of the Joint-Stock Company “People’s Savings Bank of Kazakhstan”. 2020. URL: https://halykbank.kz/?ysclid=lhnokapnui845680218 (accessed: 14.04.2022)

20. The National Bank of the Republic of Kazakhstan. 2022. URL: https://www.nationalbank.kz/en/ (accessed: 14.04.2022)

21. Official annual reports and financial results of Kaspi Bank. 2020–2023. URL: https://ir.kaspi.kz/financial-information/ (accessed: 14.04.2022)

22. Official Internet resource of Astana International Financial Centre (AIFC). 2023. URL: https://aifc.kz/ (accessed: 03.12.2023)

23. Официальный сайт Премьер Министра Республики Казахстан. 2019. URL: https://primeminister.kz/ru/news/v2019godu-obem-pokupok-v-kazahstanskih-internet-magazinah-sostavil422mlrd-tenge (дата обращения 05.03.2021)

24. Молоканов А.И. Факторы развития финтех-компаний и их влияние на финансовые институты // Intelligence. Innovation. Investment. 2019. No. 6. P. 61–67.