Қазақстанның ғылыми инфрақұрылымының құрылысын талдаудың жүйелік тәсілі

Мақалада Қазақстанның ғылыми инфрақұрылымының құрылысын зерттеуге жүйелі көзқарас қолданылады, оның ғылым мен техника саласындағы кәсіпкерлікті дамытумен айналысатын ұйымдардың үйлесімді желісі ретіндегі рөлі аталып ұсынылған. Негізгі мақсат – оның құрамдас элементтерін, елдегі ғылымның жалпы жай-күйін, оның ғылыми, ғылыми-техникалық және адами әлеуетін қамтитын Қазақстанның ғылыми инфрақұрылымын жан-жақты бағалау. Сонымен қатар мақалада әртүрлі ғылыми салалардағы жағдайларды мұқият зерттеу жүргізіледі. Осы талдау арқылы мақалада ғылыми инфрақұрылымға олардың әртүрлілігін, сапасын және оның дамуындағы әртүрлі рөлдерді жан-жақты түсінуге мүмкіндік беретін жүйелік атрибуттар беретін байланыстардың күрделі желісі анықталады. Бір қызығы, автор мемлекеттің ғылыми инфрақұрылымды қалыптастыру мен дамытудағы негізгі рөлін атап өтеді, өйткені оның тиімді жұмыс істеуі үшін қажетті негізгі ресурстарды біріктіру мүмкіндігі бар. Бұл экономикада жүйелі инновацияларды енгізу үшін қажет, осылайша шаруашылық жүргізуші субъектілерді жаңа жетістіктерге ынталандырады. Сонымен қатар бұл мақалада Қазақстанның ғылыми инфрақұрылымын жүйелі зерттеу ұсынылады, оның ғылыми-техникалық зерттеулерді инновациялауға және коммерцияландыруға ықпал ететін фактор ретіндегі маңыздылығын аталды.

1. Станислав О.С. Наука как фактор мягкой силы. Дисс. канд. полит.наук. – Санкт-Петербург, 2016.

2. Ланцов А.Е. Инфраструктура: понятие, виды и значение // Статистика и экономика. – 2013. – № 3. – С. 49–54.

3. Ерашкин Е.А. Теоретические основы формирования и развития инфраструктуры // Современные тенденции в экономике и управлении: новый взгляд. – 2011. – № 12-1. – С. 147–154.

4. Красова Е.В. Научно-исследовательская инфраструктура ДФО в контексте инновационного развития региона: тенденции и проблемы формирования // Университетское управление: практика и анализ. – 2019. – № 23(3). – С. 56–68.

5. Седых И.О., Лапшина Е.Н. Управление созданием инновационной инфраструктуры в современных условиях // Вестник алтайской академии экономики и права. – 2021. – № 1. – С. 85–91.

6. Состав Национальной академии наук Республики Казахстан (НАН РК). URL: https://nauka-nanrk.kz/ru/about/

7. Состав и значение Национальной академии естественных наук (КазНАЕН). URL: https://kaznaen.kz/?page_id=249

8. Состав и задачи Национальной инженерной академии Республики Казахстан (НИА РК). URL: https://neark.kz/ob-akademii/

9. De Roure D., Jennings N. R., Shadbolt N. R. The semantic grid: A future e-science infrastructure // Grid computing: making the global infrastructure a reality. 2003. Р. 437–470.

10. Hall J.W. et al. Systems-of-systems analysis of national infrastructure // Proceedings of the Institution of Civil Engineers-Engineering Sustainability. Thomas Telford Ltd. 2013. Vol. 166. No. 5. P. 249–257.

11. Orhean A.I. et al. Evaluation of a scientific data search infrastructure // Concurrency and Computation: Practice and Experience. 2022. Т. 34. No. 27. P. 72–61.

12. Albuquerque E.M. Scientific infrastructure and catching-up process: notes about a relationship illustrated by science and technology statistics // Revista brasileira de economia. 2001. Т. 55. P. 545–566.

13. Baker K.S., Millerand F. Scientific infrastructure design: Information environments and knowledge provinces // Proceedings of the American Society for Information Science and Technology. 2007. Т. 44. No. 1. P. 1-9.

14. Фоминна Ю.А. Исследование теории К. Маркса на основе системного подхода. Часть 1. Теория капитализма // Вестник Омского университета. Серия «Экономика». – 2013. – № 4. – С. 22–27.

15. Сатпаева З.А. Развитие инфраструктурных звеньев инновационной системы Казахстана в условиях становления наукоемкой экономики. – Алматы, 2017. URL: https://www.kaznu.kz/content/files/pages/7928

16. Ибраев А.Ж., Беляева Г.Н., Пономарева Н.И., Козбагарова Г.А. Информационно-аналитический справочник: Наука Казахстана в цифрах за 2017–2021 годы. – Алматы: НЦГНТЭ. – 2022. – 87 с.

17. Шевченко Е. Анализ пробелов в сфере науки, технологий и инноваций (НТИ) в Казахстане // ЕЭК ООН: Усиление инновационной политики для стран СПЕКА в поддержку Повестки дня в области устойчивого развития на период до 2030 года, 2020. URL: https://unece.org/sites/default/files/2021

18. Основные показатели состояния и развития науки. Бюро национальной статистики АСПиР РК. – 2022. URL: stat.gov.kz/industries/social-statistics/ (дата обращения: 16.05.2023)

19. Наука и инновационная деятельность Казахстана / Статистический сборник. – Астана, 2022. – 44 стр. URL: http: //stat.gov.kz (дата обращения: 16.05.2023)

20. Внутренние затраты на НИОКР, 2023. URL: https://energyprom.kz/ru/articles-ru/industries-ru/zatraty-na-nauku-v-kazahstane-vyrosli-na-42/

21. Ергалиев К.А. Ключевые приоритеты и задачи науки и высшего образования / Министерство науки и высшего образования Республики Казахстан. – 2022. URL: https://enic-kazakhstan.edu.kz/files/1661575384/ (дата обращения: 16.05.2023)