«Үштік спираль» моделі негізінде Қазақстанның аймақтық инновацияларын библиометриялық талдау

Бұл зерттеудің мақсаты үштік спираль моделі контекстінде өңірлік инновацияларға байланысты мәселелер бойынша, Қазақстанды қоса алғанда, ғылыми әдебиеттерге талдау жүргізу болып табылады. Осы мақсатқа жету үшін төрт негізгі іздеу жолын қолдану арқылы библиометриялық талдау жүргізілді: «Үштік спираль және Қазақстан», «Қазақстандық аймақтық инновациялар», «Аймақтық инновациялар және үштік спираль» және «Аймақтық инновациялар». Библиометриялық талдау VOSviewer компьютерлік бағдарламасы арқылы Scopus және Web of Science компьютерленген деректер қорын пайдалана отырып жүргізілді. Байланыстар мен қарым-қатынастарды орнату VOSViewer компьютерлік бағдарламалық жасақтамасын пайдалану арқылы қол жеткізілді, онда автоматтандырылған түрде бірге пайда болу және кілт сөздерді талдау әдістері қолданылады. Жоғарыда аталған салаларда, әсіресе Қазақстан контекстінде, сондай-ақ «Үштік спираль» аясындағы жарияланымдар мен байланыстарда алынған нәтижелер шектеулі. Қазақстанда «Үштік спираль» моделі контекстінде өңірлік инновациялар бойынша аздаған ғылыми зерттеулер жүргізіліп жатқаны анықталды және бұл мәселе аясында өңірлік дамудың мемлекеттік саясатында жеткілікті интеграцияланбаған экономикалық жағдай көрсетіледі. Қазақстандық саясаткерлер мен ғалымдар инновациялық модельдерді немесе үштік спираль моделін өңірлік дамуға интеграциялауға емес, стратегия ретінде өңірлік экономикалық өсуді дамытуға назар аударады. Бұл мақаланың негізгі үлесі тақырып бойынша әдебиеттер мен зерттеулердің шектеулі қолжетімділігін көрсету. Бұған қоса, әрі қарай зерттеулер жүргізу қажеттілігін көрсетеді және Қазақстанда да, басқа елдерде де аймақтық дамуға және аймақтық инновациялық дамуға мүдделі саясаткерлер мен ғалымдар үшін әлеуетті күн тәртібі ретінде қызмет етеді.

1. Nijkamp P., Abreu M. Regional Development Theory: Serie Research Memoranda. 2009, vol. 29, рр. 202–207.

2. Phillips P. Governing Innovation in a Knowledge Society: in the age of knowledge. 2012, pp. 167–192.

3. OECD. Regions matter for innovation, and innovation matters for regions. URL: https://www.oecd.org/regional/regional-policy/regionalinnovation.htm (accessed: 10.01.2024)

4. López-Rubio P., Roig-Tierno N., Mas-Tur A. Regional Innovation System Research Trends: Toward Knowledge Management and Entrepreneurial Ecosystems: Int J Qual Innov. 2020, vol. 6, no. 4, pp. 1–16.

5. Etzkowitz H., Leydesdorff L. The Triple Helix: University–Industry–Government Relations: A Laboratory for Knowledge-Based Economic Development: EASST Review. 1995, vol. 14, no. 1, рр. 14–19.

6. Etzkowitz H., Zhou C. The Triple Helix: University–Industry–Government Innovation and Entrepreneurship. London: Routledge, 2017, 342 p.

7. Van Eck N., Waltman L. Text Mining and Visualization using VOSviewer: ISSI Newsletter. 2011, 7, no. 3, pp. 50–54.

8. Leydesdorff L., Meyer M. Triple Helix Indicators of Knowledge-Based Innovation Systems: Introduction to the Special Issue: Research Policy. 2006, vol. 35, рр. 1441–1449.

9. Ranga M., Etzkowitz H. Triple Helix Systems: An Analytical Framework for Innovation Policy and Practice in the Knowledge Society: Industry and Higher Education. 2013, vol. 27, no. 4, рр. 237–262.

10. Zhou C., Etzkowitz H. Triple Helix Twins: A Framework for Achieving Innovation and UN Sustainable Development Goals: Sustainability. 2021, vol. 13, no. 12, p. 6535.

11. Cai Y., Amaral M. The Triple Helix Model and the Future of Innovation: A Reflection on the Triple Helix Research Agenda: Triple Helix. 2021, vol. 8, no, 2, pp. 217–229.

12. Jovanović M., Savić G., Cai Y. et al. Towards a Triple Helix based Efficiency Index of Innovation Systems: Scientometrics. 2022, vol. 127, pp. 2577–2609.

13. Cai Y. What Contextual Factors Shape ‘Innovation in Innovation’? Integration of Insights from the Triple Helix and the Institutional Logics Perspective: Social Science Information. 2015, vol. 54, no. 3, pp. 299– 326.

14. Yoon J. The Evolution of South Korea’s Innovation System: Moving Towards the Triple Helix Model: Scientometrics. 2015, vol. 104, pp. 265–293.

15. Brink T. The Triple Helix Frame Contributes to Strategic Innovation in Nearshore Wind Park Ecosystems: Triple Helix. 2020, vol. 6, no. 1, pp. 1–35.

16. Rabeh M., Husam A. The transformational Role of a Third Actor within the Triple Helix Model – the Case of Palestine: Innovation // The European Journal of Social Science Research. 2020, pp. 1–21.

17. Cheng Y., Liu Y., Fan W., Yan Z., Ye X. Triple Helix on Globalization: A Case Study of the China International Nanotech Innovation Cluster: Information Development. 2019, vol. 35, no. 2, pp. 272–289.

18. Bencke F., Dorion E., Prodanov C., Olea P. Community Leadership and the Triple Helix Model as Determinants of the Constitution of Science Parks: A Brazilian Experience: Benchmarking: An International Journal. 2020, vol. 27, no.1, pp. 21–40.

19. Piqué J., Berbegal-Mirabent J., Etzkowitz H. The Role of Universities in Shaping the Evolution of Silicon Valley’s Ecosystem of Innovation: Triple Helix. 2020, vol. 7, no. 2–3, pp. 277–321.

20. Pique J., Berbegal-Mirabent J., Etzkowitz H. Triple Helix and the Evolution of Ecosystems of Innovation: The Case of Silicon Valley // Triple Helix. 2018, vol. 5, p. 11.

21. Meyer M., Grant K., Morlacchi P. et al. Triple Helix Indicators as an Emergent Area of Enquiry: A Bibliometric Perspective // Scientometrics. 2014, vol. 99, pp. 151–174.

22. Zakaria H., Kamarudin D., Fauzi M., Wider W. Mapping the Helix Model of Innovation Influence on Education: A Bibliometric Review // Front. Educ. 2023, vol. 8, p. 1142502.

23. Lee P., Su. Investigating the Structure of Regional Innovation System Research through Keyword Co-Occurrence and Social Network Analysis // Innovation. 2010, vol. 12, no. 1, pp. 26–40.

24. Strielkowski W., Kalyugina S., Fursov V., Mukhoryanova O. Improving the System of Indicators for Assessing the Effectiveness of Modern Regional Innovation Systems: Economies. 2023, vol. 11, no. 9, p. 228.

25. Dan M., Goia S. Entrepreneurship and Regional Development // A Bibliometric Analysis: Proceedings of the International Conference on Business Excellence. 2018, vol.12, no.1, pp. 276–287.

26. Fan L., Wang Y., Zhao Zh., Liu X., Wang L. Achieving Regional Sustainable Development: A Bibliometric Analysis on Firm Migration // European Journal of International Management. 2023, vol. 20, no. 2, pp. 194–215.

27. Zhang Y., Chen Y., Zhang Y. Scientific Trends, Characterization, and Future Directions of Regional Development Research Based on a Bibliometric Analysis // The Professional Geographer. 2021, vol. 73, no. 1, pp. 160–170.

28. Drago C., Marošević K., Paragano D. Bibliometric Analysis of Literature on Regional Development and the Center - Periphery Model in Europe // Pravni Vjesnik. 2023, vol. 39, no. 2, pp. 93–117.

29. Borregan-Alvarado J., Alvarez-Meaza I., Cilleruelo-Carrasco E., Garechana-Anacabe G. A Bibliometric Analysis in Industry 4.0 and Advanced Manufacturing: What about the Sustainable Supply Chain? // Sustainability. 2020, vol. 12, no. 19, p. 7840.

30. National Agency for the Development of Innovations. QazInnovations. URL: https://qazinn.kz/en/podderzhka (accessed: 10.01.2024)