Қазақстанда денсаулық сақтау жүйесін ұйымдастыру және қаржыландыру

Жаһандық пандемияның салдарымен байланысты қиындықтарға қарамастан, елдің ұлттық даму мақсаттарына қол жеткізу денсаулық сақтау саясатының стратегиялық бағыты болып қала береді. Бұл мақаланың мақсаты – Қазақстандағы денсаулық сақтауды қаржыландыру динамикасын зерделеу, одан әрі даму болжамдарын ұсыну және оны дамыған елдердің денсаулық сақтау жүйелерімен салыстыру. Ағымдағы жай-күйді және ықтимал проблемаларды талдау негізінде Қазақстанда денсаулық сақтауды қаржыландыру жүйесін жетілдіру бойынша ұсынымдар әзірленді. Бұл мақалада сондай-ақ 2012-2022 жж. кезеңінде Қазақстан Республикасында денсаулық сақтауды қаржыландырудың негізгі параметрлері талданады және дамыған елдермен салыстырғанда қоғамдық денсаулық сақтауды қаржыландырудың төмен параметрлерін сақтаудың негізгі себептері келтіріледі, бұл денсаулық сақтау қызметтерімен жалпыға бірдей қамтуға қол жеткізуге бағытталған шараларды іске асыруға нақты кедергі болады. Зерттеу барысында жүйелік талдауды қоса алғанда (объектіні біртұтас жүйе, өзара байланысты элементтер ретінде зерттеу), салыстырмалы талдау (зерттелетін объектіні бірқатар сипаттамалары бойынша басқалармен салыстыру), функционалдық талдау (жүйе элементтерінің функцияларын анықтау), нысан және олардың өзара байланысы), экономикалықстатистикалық талдау және синтез (экономикалық және статистикалық деректерді жинау, өңдеу, түсіндіру), математикалық әдістер (математикалық модельдерді қолдана отырып зерттелетін процестер мен құбылыстарды модельдеу), диалектикалық әдістер (объектіні оның дамуында, өзгеруінде және қайшылықтарында зерттеу), аурудың ауыртпалығын талдау (аурудың экономикалық және әлеуметтік салдарын бағалау) сияқты әдіснамалық тәсілдердің кең спектрі қолданылды.

1. World Health Organization and the International Bank for Reconstruction and Development // The World Bank. 2023. URL: https://www.who.int/publications/i/item/9789240080379

2. Кодекс Республики Казахстан от 7 июля 2020 года № 360-VI ЗРК «О здоровье народа и системе здравоохранения». URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K2000000360

3. Бюджетный кодекс Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года № 95-IV. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K080000095.

4. Приказ Министра финансов Республики Казахстан от 14 ноября 2014 года № 494 «Об утверждении Правил составления Единой бюджетной классификации Республики Казахстан». URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V14E0009892

5. Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 октября 2020 года № ҚР ДСМ-173/2020 «Об утверждении правил формирования и использования данных национальных счетов здравоохранения». URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000021574

6. A system of health accounts / 2011 Edition. URL: http://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/a-system-of-healthaccounts_9789264116016-en

7. World Health Organization. Health Accounts System 2011 r.: revised edition: abridged version. World Health Organization. 2022. URL: https://iris.who.int/handle/10665/361852. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.

8. Таблицы национальных счетов здравоохранения Республики Казахстан на 2012–2022 годы. URL: https://nrchd.kz/ru/

9. Statistics from the OECD database. URL: http://stats.oecd.org/

10. Website of international economic Indicators. URL: https://tradingeconomics.com/

11. Бюро национальной статистики. URL: https://stat.gov.kz/ru/

12. WHO database statistics. URL: http://apps.who.int/nha/database/Home/Index/en

13. Health 2020: targets and indicators, WHO. 2016. URL: http://www.euro.who.int/data/assets/pdf_file/0003/317937/Targets-indicators-Health-2020-version3-ru.pdf?ua=1

14. OECD/European Union Health at a Glance: Europe 2022 // State of Health in the EU Cycle, OECD Publishing, Paris. 2022. URL: https://doi.org/10.1787/507433b0-en

15. Measuring efficiency in primary care: Where are we? And where should we go? Berchet C., Lafortune G., OECD, 2016.

16. OECD, Health at a Glance 2021 // OECD Indicators, OECD Publishing, Paris. 2021. URL: https://doi.org/10.1787/ae3016b9-en

17. Отчет правительства Республики Казахстан об исполнении республиканского бюджета за 2023 год. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/minfin/documents/details/684076?lang=ru

18. Tracking inequalities in financial hardship due to out-of-pocket health spending by age structure of a household: technical brief on measurement. Geneva: World Health Organization, 2024.

19. Panchenko D., Turgumbayeva A., Khismetova Z. Kazakhstan model of healthcare financing through public health principle: experience and prospects // Наука и здравоохранение. – 2022. – № 1(24).

20. Peter Hollmann Health-care organization and financing // Reichel’s care of the elderly: clinical aspects of aging – Chapter 58. Cambridge University Press, 2016.