Экологиялық туризм Қазақстан Республикасындағы өңірлердің экономикалық даму факторы ретінде

Туристік индустрияның қарқынды дамып келе жатқан секторы болып табылатын экологиялық туризм Қазақстан Республикасының өңірлік дамуында маңызды рөл атқарады. Бұл мақалада қоршаған ортаны қорғау мен экономикалық даму арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз ету арқылы тұрақты аймақтық өсуді қамтамасыз ету үшін экологиялық туризмнің әлеуеті қарастырылады. Таулар, шөлдер, ормандар мен көлдерді қоса алғанда, кең және алуан түрлі табиғи ландшафттарының арқасында Қазақстан экотуризмнің жетекші бағытына айналуға барлық мүмкіндіктерге ие. Алайда, экотуризмді тиімді дамыту мұқият жоспарлауды, саяси қолдауды және жергілікті қауымдастықтың белсенді қатысуы қажет етеді. Бұл зерттеуде Қазақстанның әртүрлі өңірлеріндегі экологиялық туризмнің ағымдағы жай-күйі талданады, табысты бастамалар, сондай-ақ дамымаған аудандардың алдында тұрған проблемалар баяндалады. Мақалада экологиялық туризмнің жұмыс орындарын құруға, жергілікті инфрақұрылымды дамытуға, мәдени және табиғи мұраны сақтауға қалай ықпал ететіні қарастырылады. Зерттеу экологиялық туризмнің аймақтық дамудағы рөлін арттырудың бірнеше негізгі факторларын анықтады, соның ішінде туристік инфрақұрылымды дамыту, жергілікті экологиялық таза өнімдерді ілгерілету, кадрлар даярлау және мемлекеттік-жекеменшік серіктестік орнату. Сонымен қатар, зерттеу қоршаған ортаның нашарлауы, инвестициялардың жетіспеушілігі және жергілікті қауымдастықтар мен туристердің экотуризмнің маңыздылығы туралы шектеулі хабардарлығы сияқты тұрақты туризм мәселелерін шешуге бағытталған.

1. Kropinova E.G., Anokhin A.Y., Primak T.K. Ecotourism – a 21st century necessity or responding to consumer demand // GeoJournal of Tourism and Geosites. 2023. No. 46(1). P. 37–45.

2. Mustofa M.A. The Role of Ecotourism in the Social and Economic Field // Nusantara Science and Technology Proceedings. 2022, no. 25, pp. 65–73.

3. Seifi F., Ghobadi G. The Role of Ecotourism Potentials in Ecological and Environmental Sustainable Development of Miankaleh Protected Region // Open Journal of Geology. 2017. No. 7. P. 478–487.

4. Aktymbayeva A., Nuruly Y., Artemyev A., Kaliyeva A., Sapiyeva A., Assipova Z. Balancing Nature and Visitors for Sustainable Development: Assessing the Tourism Carrying Capacities of Katon-Karagay National Park, Kazakhstan // Sustainability. 2023, no. 15, pp. 1–24.

5. Number of ecotourists more than doubled over the past three years in Kazakhstan. URL: Number of ecotourists more than doubled over the past three years in Kazakhstan (accessed: 31.08.2024)

6. Makhmudova A.P. Ways to create ecotourism infrastructure and improve their services in the development of ecotourism in our country // Builders of The Future. 2022. Vol. 2. No. 2. P. 123–127.

7. Demand for ecotourism is increasing in Kazakhstan. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/tsm/press/news/details/770317?lang=ru (accessed: 02.09.2024)

8. 24,5 млрд тенге вложат инвесторы в 4 нацпарка Алматинской области. URL: https://forbes.kz/articles/245_mlrd_tenge_vlojat_investoryi_v_4_natsparka_almatinskoy_oblasti (accessed: 02.09.2024)

9. Kazakhstan Triples Protected Area Budget, Advancing Biodiversity Goals. URL: https://www.biofin.org/news-and-media/kazakhstan-triples-protected-area-budget-advancing-biodiversity-goals (accessed: 02.09.2024)

10. Fisk R.P., Kabadayi S. SDG commentary: collaboration services for sustainable development goal (SDG) partnerships: Journal of Services Marketing. 2024, vol. 38, no. 2, pp. 238–246.

11. Yuzvovich L., Razumovskaya E., Maramygin M. Econometric model of the impact of the interest rate on the economic development // Industrial Engineering and Management Systems. 2020. Vol. 19. No. 1. P. 254–265.

12. Carvache-Franco M., Carvache-Franco F. The role of motivations in the segmentation of ecotourism destinations: A study from Costa Rica // Sustainability. 2021, vol. 13, no. 17, pp. 1–18.

13. Hadassa E. Impact of Sustainable Tourism Practices on Tourist Satisfaction in Ecotourism Destinations in Kenya // Journal of Hospitality and Tourism. 2024, vol. 4, no. 3, pp. 46–57.

14. Mcelroy J.L. Tourism Development in Small Islands Across the World // Geografiska Annaler: Series B, Human Geography. 2003, vol. 85, no. 4, pp. 231–242.

15. Tsyganov S. Integration of Ukraine into the world tourist space: the problems of today and ways of their solution // Modern Science. 2019, vol. 6, no. 3, pp. 63–72.

16. Дорофеев А.А. Экотуризм в Австралии: дестинации и туристские прибытия // Сервис в России и за рубежом. – 2022. – Т. 16. – № 2(99). – С. 51–64.

17. Asqarbek A.Sh. Problems and prospects of sustainable ecotourism development: a systematic literature review // Central Asian Economic Review. 2022. No. 6(147). P. 89–99.

18. Рысбаева Г.Ж. Регулирование туристско рекреационной нагрузки на экосистемы ГНПП «Кольсайские озера» // Актуальные проблемы педагогики и психологии. – 2023. – Т. 4. – № 5. – С. 48–55.

19. Pazylkhaiyr B.M., Assipova Zh.M., Aktymbayeva A.S. Research in eco-tourism in kazakhstan as a successful mechanism in the development of environmental tourism management // Central Asian Economic Review. 2023, no. 1, pp. 83–97.

20. Газизова А.А. Жизненный цикл устойчивого экотуризма (на примере Казахстана) // Вестник науки и образования. – 2019. – № 1-1(55). – С. 69–72.

21. Пирмагомедова А.М. Особенности анализа PESTEL (или анализа PESTLE) // Теория и практика современной науки. – 2018. – № 6(36). – С. 537–541.

22. Yilmaz G. The Global Challenge and Re-Evaluation of Ecological Tourism in Line With Sustainable Development Goals // Research Anthology on Measuring and Achieving Sustainable Development Goals. 2022, no. 3, pp. 1102–1121.