Жастар кәсіпкерлігін дамыту арқылы жұмыспен қамтуды басқарудың тиімді жолдары

Жастар кәсіпкерлігі – болашағы зор сала, қазіргі заманғы кәсіпкерлік қызметтің маңызды құрамдас бөлігі болып есептеледі. Оның өзектілігі бірнеше себептермен айқындалады, олар заманауи еңбек нарығында жастардың рөлін арттыруға, жаңаша көзқарастар мен цифрлық технологияларды енгізуге, сондай-ақ, қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешуге бағытталған. Біріншіден, жастар кәсіпкерлігінің маңыздылығы жұмыс орындарын құруда көрінеді. Екіншіден, жастардың инновациялық шешімдерді, соның ішінде цифрлық технологияларды енгізу қабілеті оларға кәсіпкерлік саласында жетістікке жетуіне жол ашады. Халықаралық мысалдар негізінде  жастар кәсіпкерлігін мемлекеттік қолдаудың дәйекті түрде инновациялық бизнес-идеялары бар дарынды және өршіл жастарға өз ісін ашуға мүмкіндіктер туғызатынын көрсетеді. Жастар кәсіпкерлігін дамыту арқылы жұмыспен қамтуды басқару – елдің экономикалық және әлеуметтік дамуына ықпал ететін маңызды факторлардың бірі. Сонымен қатар, жастар кәсіпкерлігін дамыту студенттер үшін бөлек, ал ұзақ уақыт бойы өз мамандығы бойынша жұмыс таба алмаған түлектер үшін бөлек қарастырылады. Тағылымдамалар, сонымен қатар, әлеуметтік таптар негізінде қарастырылады, волонтерлік бағдарламалардың одан әрі жұмысқа орналасуына маңызы мен әсері жеке зерттеледі. Жастардың инновациялық және жаңа идеяларға толы болуымен қатар, оларды қолдау арқылы елдегі жұмыссыздық деңгейін төмендетуге және экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету. Жастар кәсіпкерлігін дамытудағы басты құралдардың бірі – жүйелі мемлекеттік қолдау. Мемлекет тарапынан жас кәсіпкерлерге жеңілдіктер, гранттар және субсидиялар беру, салықтық жеңілдіктер жасау, арнайы оқыту бағдарламаларын ұйымдастыру – бұл бағытта қолданылатын негізгі шаралар. Мұндай қолдау жастарға өз бизнесін бастауға, дамытуға және жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді. Бұл зерттеу жұмысының мақсаты жастарды тиімді жұмыспен қамтуға қол жеткізудің негізгі басымдықтарын зерттеу болып табылады. Жастар кәсіпкерлігін дамыту, әсіресе Қазақстандағы жастар кәсіпкерлігінің қазіргі жағдайын ескере отырып, жастарды жұмыспен қамтуды арттырудың өмірлік маңызды стратегиясы ретінде анықталған. Зерттеуде талдаудың статистикалық құралы ретінде деректердің графикалық көрінісі қолданылады.

1. Қазақстан Республикасы стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. URL: https://stat.gov.kz/

2. Джусибалиева А., Ахметова Г., Саубетова Б., Байкадамов Н. Государственная поддержка и регулирование предпринимательства как факторы развития занятости // Central Asian Economic Review. 2020. No. 1(130). P. 8–20.

3. Государственная программа развития продуктивной занятости и массового предпринимательства на 2017–2021 годы «Еңбек»: Постановление Правительства Республики Казахстан № 746 от 13 ноября 2018 года.

4. Кадыржанов Р. Этнокультурный символизм и национальная идентичность Казахстана. – Алматы: Институт философии, политологии и религиоведения КН МОН РК, 2022. – 168 с.

5. Tahlin M., Westerman J. Youth employment decline and the structural change of skill // European Societies. 2020. Vol. 22. No. 1. P. 47–76.

6. Kruse T. Making Change: Youth Social Entrepreneurship As an Approach to Positive Youth and Community Development. New York: Oxford University Press, 2019.

7. Altigani A.M., Siddiqui A.H. Youth unemployment: Causes and solutions // Journal of Economics and Sustainable Development. 2020. Vol. 5. No. 3. P. 27–34.

8. Bal-Domańska B. The impact of macroeconomic and structural factors on the unemployment of young women and men // Economic Change and Restructuring. 2022. Vol. 55. P. 1141–1172. URL: https://doi.org/10.1007/s10644-021-09341-9.

9. Baussola B., Mussida C. Regional and gender differentials in the persistence of unemployment in Europe // International Review of Applied Economics. 2017. Vol. 31. No. 2. P. 173–190.

10. Günaydın D., Çetin, M. The main macroeconomic determinants of youth unemployment: An empirical analysis // Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute. 2015. No. 22. P. 17–34.

11. Güriş S., Yaman B. Analysis with panel data models of factors affecting unemployment in OECD countries // Social Sciences Research Journal. 2018. Vol. 7. No. 1. P. 136–146.

12. Lakey J., Mukherjee A., White M. Youth unemployment, labour market programmes and health. London: Policy Studies Institute, 2021.

13. Lindström M. Psychosocial work conditions, unemployment, and generalized trust in other people: A population-based study of psychosocial health determinants // The Social Science Journal. 2009.Vol. 46. No. 3. P. 584–593.

14. Busemeyer M.R. Globalization and the youth labor market // Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice. 2021. Vol. 15. No. 4. P. 330–349.

15. Jumayeva Z. Ways and methods of developing small business and private entrepreneurship in our country // Modern Science and Research. 2024. Vol. 3. No. 2. P. 433–440.

16. The NCE of the Republic of Kazakhstan «Atameken». URL: https://atameken.kz/ru/news/41114

17. «Qolday» online platform, «Qolday» Entrepreneurship Center. URL: https://edu.qolday.kz/ (accessed: 14.05.2021)

18. Enactus Kazakhstan. URL: https://enactus.kz/ (accessed: 14.05.2021)

19. ZhasProject. URL: https://zhasproject.kz/ru (accessed: 14.05.2021)

20. Ratten V., Usmanij P. Entrepreneurship education: time for a change in research direction? // Int. J. Manag. Educ. 2021. Vol. 19. P. 100367.

21. Dudieva M.N. Youth unemployment in the EU: a new challenge of modernity // Sociodynamics. 2017. No. 4. С. 68–75.

22. Morkovkin D., Latysh A.Y. Self-employment of the population as a direction of state policy in the field of human resource management in small innovative entrepreneurship // Social orientation of management: innovations, problems, priorities: materials of scientific and practical conference. 2018. P. 319–326.

23. The International Foundation “The Prince’s Youth Business International” (YBI). URL: https://www.youthbusiness.org

24. Шумик Е.Г., Белик Е., Блинов М.П. Молодежное предпринимательство: проблемы и пути решения // Вестник Томского государственного университета. Экономика. – 2017. – № 40. – С. 184–194.

25. Brown P., Hesket A., Williams S. Employability in a Knowledge-Driven Economy // Journal of Education and Work. 2003. Vol. 16. No. 2. P. 107–126.

26. Skills Enbek. URL: https://skills.enbek.kz/ru