Қазақстан Республикасындағы аграрлық кәсіпкерліктің жағдайы мен ерекшеліктері

Мақала Қазақстан Республикасындағы аграрлық кәсіпкерліктің жай-күйі мен ерекшеліктерін зерттеуге арналған. Авторлар агро кәсіпкерліктің негізгі секторларын, соның ішінде фермерлік шаруашылықтарды, агрохолдингтерді және ауылшаруашылық кооперативтерін талдап, олардың ел экономикасындағы рөліне назар аударады. Зерттеу сектордың күшті және әлсіз жақтарын, оның мүмкіндіктері мен қауіптерін анықтауға мүмкіндік беретін SWOT және PEST талдау әдістерін қолданды. Климаттық, экономикалық және әлеуметтік факторлардың ауыл шаруашылығының дамуына әсеріне назар аударылды. Жұмыста аграрлық сектордың бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін мемлекеттік қолдаудың, инфрақұрылымды жаңғыртудың және инновациялық технологияларды енгізудің маңыздылығы атап көрсетілген. Мақалада Қазақстанның агроөнеркәсіп саласындағы заманауи трендтер, соның ішінде фермерлік шаруашылықтар санының өсуі және шығарылатын өнім көлемінің ұлғаюы сипатталған. Бұл ретте механикаландырудың жеткіліксіздігі, қаржыландыруға қолжетімділіктің шектелуі және ресурстарды басқарудағы қиындықтар сияқты проблемалар атап өтіледі. Авторлар тәуекелдерді субсидиялау және сақтандыру саласындағы мемлекеттік саясаттың маңыздылығын, сондай-ақ ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу мен логистиканы жетілдіру қажеттігін атап көрсетеді. Жұмыстың практикалық маңыздылығы аграрлық сектордың тұрақтылығы мен тиімділігін арттыру үшін ұсыныстар әзірлеу болып табылады. Ұсыныстардың қатарында цифрлық технологияларды енгізу, кооперативтік модельдерді дамыту және жастарды Агро кәсіпкерлікке қатысуға ынталандыру шаралары бар. Мақалада ұсынылған тұжырымдар мен ұсыныстар аграрлық кәсіпкерліктің тұрақты дамуы және оны халықаралық нарықтарға интеграциялау үшін жағдай жасауға бағытталған.

1. Официальный сайт Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан. Статистический отчет о развитии аграрного сектора Казахстана. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/moa?lang=ru (дата обращения: 03.12.2024)

2. Исламова Д.Н. Аграрное предпринимательство в Казахстане: проблемы и перспективы развития // Вестник Казахского национального аграрного университета. – 2020. – Т. 34. – № 5. – С. 45–56.

3. World Bank. Kazakhstan Agricultural Sector Development Report. Washington D.C.: The World Bank Group, 2021. URL: https://documents1.worldbank.org/curated/en/904861643952403998/pdf/FY-2021-Kazakhstan-Country-Opinion-Survey-Report.pdf (accessed: 03.12.2024)

4. Федоров В.В. Развитие аграрного предпринимательства в условиях рыночной экономики. – СПб.: Наука, 2017. – 210 с.

5. Бекболатов К.С. и др. Аграрная экономика: учебник для вузов. – Алматы: КазГИУ, 2017. – 350 с.

6. Абдуллаев Т.М. Развитие аграрного сектора в условиях глобализации. – Алматы: Издательство «Ғылым», 2020. – 180 с.

7. Обзор развития сельского хозяйства в Казахстане. 2022. URL: https://halykfinance.kz/download/files/analytics/AC_agriculture_development.pdf (дата обращения: 05.12.2024)

8. Бюро национальной статистики АСПиР РК. Малое и среднее предпринимательство в Республике Казахстан за 2017–2021. URL: https://stat.gov.kz/ru/useful-links/ (дата обращения: 05.12.2024)

9. Бюро национальной статистики АСПиР РК. Мониторинг малого и среднего предпринимательства в Республике Казахстан в 2023. URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-org/publications/157406/ (дата обращения: 05.12.2024)

10. Мониторинг малого и среднего предпринимательства в Республике Казахстан в 2024. URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-org/publications/183650/ (дата обращения: 05.12.2024)

11. Бюро национальной статистики АСПиР РК. Статистика сельского, лесного, охотничьего и рыбного хозяйства. 2024. URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/ (дата обращения: 05.12.2024)

12. KazAgro. State of Agricultural Finance in Kazakhstan: Challenges and Solutions. Astana: KazAgro, 2023. URL: https://www.kaf.kz/en/about/about-company/

13. Mandrazhi Z. SWOT-Analysis as the Main Tool of Strategic Management of Agricultural Enterprise. 2021. URL:https://doi.org/10.1051/shsconf/202111004001

14. Сельское хозяйство стран ЕАЭС: современные тенденции и вызовы. – Москва: ЕЭК. 2023. URL: https://eec.eaeunion.org/upload/files/dep_stat/econstat/statpub/

15. Ермекбаев М.Б. Проблемы и перспективы аграрного предпринимательства в Казахстане // Журнал аграрной политики. – 2019. – Т. 10. – № 2. – С. 112–118.

16. Об утверждении Концепции развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021–2030 годы. URL:https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2300000268/links#to