Қазақстан өнірлерінің инвестицилық даму деңгейлеріндегі теңсіздікті зерттеу

Өңірлердің инвестициялық даму деңгейлеріндегі теңсіздік пен диспропорцияны ғылыми зерттеу Қазақстанның экономикалық ғылымында ерекше орын алады. Инвестициялық қызметті жандандыру, инвестициялар тарту проблемасын шешпей , әрбір өңірде де, тұтастай алғанда ел бойынша да экономикалық өсуді және орнықты дамуды қамтамасыз ету мүмкін емес. Ғылыми зерттеу гипотезасы Қазақстанның өңірлері арасында объективті және субъективті факторлардың ықпалына байланысты инвестициялық даму деңгейі бойынша елеулі айырмашылықтар байқалады деген болжамнан туындайды. Ғылыми зерттеудің мақсаты-өңіраралық айырмашылықтардың қалыптасуына әсер ететін факторларды негіздеу, өңірлердің инвестициялық даму деңгейлері арасындағы диспропорцияның тереңдігін анықтау және сараланған аймақтық инвестициялық саясатты жүргізу қажеттілігін негіздеу. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің ұлттық статистика бюросының деректері негізінде өңірлер бөлінісінде негізгі капиталға инвестициялар серпінін сипаттайтын экономикалық көрсеткіштер талданды және өңіраралық айырмашылықтардың тереңдігін анықтау үшін қажетті көрсеткіштер есептелді. Ғылыми зерттеулердің нәтижелерін мемлекеттік және жергілікті басқару органдары өңірлерді дамытудың кешенді бағдарламаларын әзірлеу, әрбір өңірдің үлесін ескере отырып, экономикалық өсу қарқынын болжау кезінде пайдалана алады.

1. Об утверждении Концепции инвестиционной политики Республики Казахстан до 2026 года. Постановление Правительства Республики Казахстан от 15 июля 2022 года № 482. − 2022. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2200000482 (дата обращения: 02.12.2024)

2. Бондаренко Н.Е., Губарев Р.В.. Проблема регионального неравенства в социально-экономическом развитии Российской Федерации // Вестник РЭУ им. Г.В. Плеханова. – 2020. – Том 17 – № 5(113). – С. 56–68.

3. Губанова Е.С., Москвина О.С. Методические основы оценки инвестиционного потенциала муниципальных образований // Проблемы развития территории. – 2020. – № 1(105). – С. 37–51.

4. Волкова А.Г. Проблемные аспекты управлению неравномерностью социально-экономического развития региона и пути их преодоления // Регион: системы, экономика, управление. – 2019. – № 4(47). – С. 10–14.

5. Чимитдоржиева Е.Ц. Эконометрическое моделирование взаимосвязи между показателями экономического роста и неравномерности экономического развития // Вестник Бурятского государственного университета. Экономика и менеджмент. – 2021. – № 4. – С. 100–106.

6. Czudec A., Zajac D. Economic Effects of public Investment Activity in Rural Municipalities of Eastern Poland // Ekonomika regiona. 2021. No. 17(2). Р. 644–657. URL: иhttps://doi.org/10.17059/ekon.reg.2021-221

7. Syzdykova A.O., Azretbergenova G.Zh. Analysis of the relationship between foreign direct investment and economic growth in Kazakhstan // The Journal of Economic Research & Business Administration. 2021. No. 2(136). P. 72–84.

8. Uzun Y.U., Kaya H. The causal relationship between foreign direct investments, trade openness and economic growth in Turkey // The Journal of Economic Research & Business Administration. 2023. No. 4(146). P. 77–88.

9. Абзалбек Г.А. Проблемы финансирования инвестиционных программ в условиях неравномерности развития регионов Казахстана // Вестник ЮУрГУ. Серия «Экономика и менеджмент». – 2021. – Т. 15. – № 1. – С. 7–14.

10. Nikoloz Chikhladze, Gocha Ugulava. Regional Economic Development Divergence Research in Georgia by PCA Method // Economic Alternatives. 2022, issue 1, pp. 35–51.

11. Nurlanova N.K., Dnishev F., Kireyeva A.A., Alzhanova F., Omarov A. Inclusive Development as Means of Overcoming Regional Inequality // E3S Web of Conferences. 2021.

12. Коломенский Г.А., Селиванова Л.А., Васильева Н.В. Анализ и оценка неравномерности развития регионов (на примере Северо-Западного Федерального округа) // Журнал правовых и экономических исследований. − 2019. − № 4. − С. 196−202

13. Shatalova O.M., Kasatkina E.V. Socio-economic inequality of regions in the Russian Federation: measurement issues and long-term evaluation. Economic and Social Changes: Facts, Trends, Forecast. 2022, no. 15(4), pp. 74–87.

14. Реутов В.Е., Хомицкая Д.А. Методика выявления социально-экономических диспропорций регионального развития // Экономика: вчера, сегодня, завтра. – 2017. – Том 7. – № 2А. – С. 145–158.

15. Официальный сайт Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. URL: https://stat.gov.kz/ru (дата обращения: 02.12.2024) 16 Акулич В.В., Лапченко Д.А. Основы статистики: учеб.-метод.пособие. – Минск: БГЭУ, 2017. – 39 с.

16. Belgibayev A.A., Yepanchintseva S.E., Tunc Medeni. Investing in rural development // Problems of AgriMarket. 2024. No. 4. P. 36–45.