Особенности организации учета в строительной отрасли Казахстана

В статье всесторонне рассматриваются особенности организации бухгалтерского учета в строительной отрасли Казахстана. Строительная деятельность характеризуется высокой производственной и финансовой сложностью, длительными проектами, сложными договорными отношениями и взаимодействием между генеральными и субподрядными организациями. Целью исследования является анализ учетной политики строительных организаций с позиций соответствия требованиям Международных стандартов финансовой отчетности (в частности, МСФО 15), а также выявление особенностей признания доходов и расходов в строительстве. В ходе исследования использованы методы теоретического анализа, сравнительного подхода, изучения нормативно-правовых актов и анализа практических примеров. Авторами проанализированы применяемые методы учета, механизмы калькуляции затрат, порядок отражения расходов будущих периодов и определения себестоимости объектов строительства. Представлен сравнительный анализ учетной практики строительных и производственных организаций. Научная новизна работы заключается в оценке соответствия учетной политики требованиям МСФО и формулировании практических рекомендаций по ее совершенствованию. Полученные результаты могут быть использованы для оптимизации учетной системы и повышения прозрачности финансовой отчетности строительных компаний.

1. Қазақстан Республикасының 15 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарын бекіту және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күші жойылды деп тану туралы / Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 2025 ақпандағы № 636 Жарлығы (02.02.2022 жылғы жағдай бойынша өзгерістермен). URL: https://online.zakon.kz/ (өтініш берілген күн: 17.10.2022)

2. Бейсенбаева А.К. Құрылыстағы бухгалтерлік есеп. Оқу құралы. – Алматы: «NURPRESS» баспасы, 2013. – 184 б.

3. Нуркашева Н.С., Жумабаева М.Д, Андыбаева Г.Т. Құрылыстағы кірісті есепке алудың заманауи эдістері // Central Asian Economic Revieew KazEU habarsysy. 2020, no. 6, p. 276. URL: https://caer.narxoz.kz/jour/article/view/276

4. Kevin C.R. Lam, Heibatollah Sami, Jun Yao, Yiwei Yao. Mandatory IFRS Adoption and Earnings Management The Role of Culture. 2023. URL: https://doi.org/10.1016/j.intaccaudtax.2023.100527

5. Ibarrondo-Dávila M.P., López-Alonso M., Rubio-Gámez M.C. Managerial accounting for safety management. The case of a Spanish construction company. 2015. URL: https://doi.org/10.1016/j.ssci.2015.05.014

6. Pardis Pishdad-Bozorgi, Jong Han Yoon. Transformational approach to subcontractor selection using blockchain-enabled smart contract as trust-enhancing technology. 2022. URL:https://doi.org/10.1016/j.autcon.2022.104538

7. Рұқсаттар және хабарламалар туралы // Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 16 мамырдағы № 202-V Заңы. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1400000202

8. Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы // Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі № 242 Заңы. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z010000242_ (өтініш берілген күн: 17.10.2022)

9. Құрылыс-монтаж жұмыстарына лицензия беру // Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2020 жылғы 1 сәуірдегі № 175 бұйрығымен бекітілген. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1000006678 (өтініш берілген күн: 17.10.2022)

10. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі // Қазақстан Республикасының 1994 жылғы 27 желтоқсандағы N 268-XIII Кодексі. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K940001000

11. Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарты (IAS) 15 «Сатып алушылармен шарттар бойынша түсім» (түзетумен) (2018 жылғы жағдай бойынша). URL: https://online.zakon.kz/ (өтініш берілген күн: 17.10.2022)

12. Международный стандарт финансовой отчетности (IAS) 8 «Учетная политика, изменения в бухгалтерских оценках и ошибки». URL: https://online.zakon.kz/ (дата обращения: 17.10.2022)

13. Рахманов К. Особенности бухгалтерского учета в строительстве в 2022 году // Информационная система «Параграф». URL: https://online.zakon.kz/ (дата обращения 15.09.2022 г.)

14. Об утверждении Типового плана счетов бухгалтерского учета // Приказ Министра финансов Республики Казахстан от 23 мая 2007 года N 185. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V070004771_

15. Международный стандарт финансовой отчетности (IAS) 2 «Запасы». URL: https://online.zakon.kz/ (дата обращения 17.10.2022)

16. Кайдарова C., Зубку В., Калденбергер А. Корреспонденция счетов типовых операций (по состоянию на 2020 г.). URL: http://online.zakon.kz

17. Об утверждении Национального стандарта финансовой отчетности // Приказ Министра финансов Республики Казахстан от 31 января 2013 года № 50. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31335042&pos=176;-40#pos=176;-40