Қазақстанда шағын және орта бизнесті қолдауға арналған мемлекеттік гранттарды басқарудағы шетелдік тәжірибені қолдану ерекшелігі

Мақалада Қазақстанда шағын және орта бизнесті қолдауға арналған мемлекеттік гранттарды басқарудағы шетелдік тәжірибені қолдану ерекшелігін қарастырды. Шағын және орта бизнесті қолдауға арналған мемлекеттік гранттарды басқарудағы шетелдік тәжірибені салыстырмалы әдіс арқылы себептерін зерттеп байланыстар орнатуға, еліміздегі жағдаймен салыстыра отырып талдау нәтижесі жүйелі проблемаларын анықтауға мүмкіндік берді. Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін әртүрлі көздерден алынған деректер, сондайақ ШОБ-ты мемлекеттік қолдаудың қолданыстағы бағдарламалары мен шараларын талдау нәтижелері пайдаланылды. Жұмыстың практикалық маңыздылығы авторлар шағын және орта бизнесті қолдауға арналған мемлекеттік гранттарды берудегі максималды нәтижеге жету үшін шет мемлекеттердің бизнес субъектілерге ұсынатын гранттық көмектеріне назар аударады. Сонымен қоса зерттеу барысында Қазақстандағы кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудағы «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ ресми сайтында жарияланған мәліметтер, сонымен қоса шағын және орта бизнесті қолдау бағдарламалары бойынша ақпараттардың нәтижелері бағаланды. Бұл ғылыми мақала академиялық салаға да әсер етеді. Еліміздегі шағын және орта бизнесті мемлекеттік гранттық қолдау туралы білімді тарату академиялық салаға өзіндік бір үлес қосады. Зерттеушілермен академиялық қоғамдастыққа және студенттер елдегі кәсіпкерлікті қолдаудағы негізгі мәселелері мен аспектілерін ауқымды түсінуге көмектеседі. Жұмыс нәтижелерінің практикалық мәні бизнеске берілетін гранттардың тиімділігін арттыру: мақалада талқыланған мәселелермен ұсыныстар және қорытындылар Қазақстандағы кәсіпкерлер өз бизнесіндегі кедергілерді шешуге және қолжетімді ресурстарды тиімдірек пайдалануға көмектеседі. Зерттеуде шағын және орта бизнесті мемлекеттік қолдау жүйесіндегі гранттарды жетілдіруде шетелдік тәжірибені қолдану ерекшеліктері қарастырылады, бизнесті қолдау саласындағы мемлекеттік саясатқа құнды ұсыныстар береді.

1. Айбосынова Д.А., Урузбаева Н.А., Нұр-Сұлтан қаласындағы шағын және орта бизнесі: даму динамикасы мен сипаттамасы // «Вестник НАН РК». – 2021. – № 6(394). – С. 14–22. URL: https://doi.org/10.32014/2021.2518-1467.197

2. Государственная программа индустриально-инновационного развития РК 2020–2025 гг. URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1900001050/history

3. Джусупова А.М., Хаджиева Г.У. Малое и среднее предпринимательство в условиях кризиса в Казахстане // Вестник университета «Туран». – 2022. – № 3. – С. 223–234.

4. Iskakova M.S. et al. Methods of State Support of Innovative Entrepreneurship: The Example of Rural // Journal of Environmental Management and Tourism. 2021, vol. 12, no. 2, pp. 466–472. ISSN 2068-7729. URL: https://doi.org/10.14505//jemt.12.2(50).14.

5. Абжанова Д.Ш. Практические аспекты совершенствования поддержки малого и среднего бизнеса // Вестник КарГУ. Серия Экономическая. – 2020. – № 3. – С. 83–89.

6. Боркова Е.А., Подкатилина В.А., Завьялова П.Е. Динамика развития малого и среднего бизнеса: проблемы и перспективы // Государственный советник. – 2019. – № 2(26). – С. 83–89

7. Саханова Г.Б. Поддержка предпринимательства в Казахстане // Вестник университета «Туран». – 2020. – № 3. – С. 34–41.

8. Мубаракова Б.Б., Уразалимова Д.С., Мусина А.Ж., Байшукурова Ж., Якудина Р.С., Развитие малого и среднего предпринимательства как фактор повышения уровня занятности РК // Вестник НАН РК. – 2024. – № 1(407). – C. 603–617. URL: https://doi.org/10.32014/2024.2518-1467.695

9. «KASE» Қазақстан қор биржасы» АҚ. Қазақстант Республикасындағы шағын және орта бизнес туралы есеп. URL: www.kase.kz.

10. Endrodi-Kovacs V., Perez Garrido B., Sebrek S.S. Technology adoption of small and mediumsized enterprises and performance in European countries: A cross-country panel cointegration analysis // Entrepreneurial Business and Economics Review. 2024, no. 12(2), pp. 97–112. URL: https://doi.org/10.15678/EBER.2024.120206

11. Чазова И.Ю. Роль органов публичной власти в развитии предпринимательской деятельности // Вестник Удмуртского университета. Серия: Экономика и право. – 2020. – Т. 30. – № 2. – С. 222–229. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/rol-organov-publichnoy-vlasti-v-razvitii-predprinimatelskoyeyatelnosti?ysclid=lwgigojcop773025534

12. SBA ресми сайты: www.sba.gov

13. Han X., Xue P., Zhang N. Impact of Grain Subsidy Reform on the Land Use of Smallholder Farms: Evidence from Huang-Huai-Hai Plain in China // Land. 2021. No. 10(929). Р. 1–15. URL: https://doi.org/10.3390/land10090929

14. Молев Д.А. Современное состояние МСБ в США и основные проблемы его развития // Наука, образование и культура. – 2020. – № 3(47). – С. 19–23. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/sovremennoesostoyanie-msb-v-ssha-i-osnovnye-problemy-ego-razvitiya (дата обращения: 09.11.2024)

15. АҚШ Ұлттық ғылым қорының (National Science Foundation, NSF) ресми сайты: URL: https://www.nsf.gov/funding/opportunities/sbirsttr-phase-i-nsf-small-business-innovation-research-small-business/nsf24-579/solicitation?utm_source=chatgpt.com

16. Cоtе C., Hu H.H. Understanding the Uniqueness of Emerging Markets and Their Firms: Institutional Voids–Based Dynamic Capabilities in the Chinese Automotive Sector // AIB Insights. 2025, no. 25(3). URL: https://doi.org/10.46697/001c.129652.

17. Good K. The 2023 Outlook for U.S. Agriculture From USDA’s Chief Economist // Аgricultural economy. Agricultural Outlook Forum. 2023. Р. 10. URL: https://www.usda.gov/sites/default/files/-documents/2023AOFagricultural-economic-foreign-trade-outlook.pdf

18. Гаджиев Ф.А. Анализ инфраструктурной поддержки малого и среднего бизнеса в Казахстане // Экономика: стратегия и практика. – 2020. – № 2. – С. 56–62.

19. Ringo D.S., Tegambwage A.G., Kazungu I. Innovation capabilities and export performance of SMEs: does managers› risk-taking propensity matter // Journal of Money and Business. 2023. Vol. 3. No. 1. P. 74-88. URL: https://doi.org/10.1108/JMB-10-2022-0053

20. Ұлтттық статистика бюросы ресми сайты. URL: https://stat.gov.kz/

21. «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ. Қазақстандағы шағын және орта бизнестің даму жағдайы туралы есеп. URL: www.damu.kz.