«Саумал-тур-24» жобасы: жұмыстың келесі кезеңі және алдағы перспективалары

2012 ж. Тұран университетінде (Қазақстан Республикасы, Алматы қ.) республикадағы жалғыз Туризм ғылыми-зерттеу институты құрылды. Қазіргі уақытта институт бес көпжылдық ғылыми жобамен жұмыс істеуде. Барлық жобалардың мақсаты туризмнің жаһандық әлеуметтік мақсатына сәйкес тұжырымдалған, атап айтқанда адам өмірінің ұзақтығын арттыру және сапасын жақсарту. Біздің «Саумал-тур» ғылыми жобамыз да дәл осындай мақсатты көздейді, бірақ кейбір нюанстар бар. Яғни, адамдардың (біздің жағдайда егде жастағы, 50 және одан жоғары жастағы тау гидтері) еңбек ету мерзімін жасқа байланысты аурулар мен дәрменсіздік тізімінсіз барынша ұзарту. Зерттеудің құндылығы мынада: тау гидтерінің кәсіби тәжірибесінің артуы (жасы ұлғайған сайын) мен олардың денсаулығы мен өнімділік деңгейінің төмендеуі арасындағы қайшылықты жояды. Біздің жұмыс нәтижелерінің практикалық маңыздылығы белсенді гидтер қатарындағы тәжірибелі тау гидтерінің саны мүмкіндігінше ұзақ сақталады және бұл өз кезегінде оларды даярлау мен қайта даярлауда айтарлықтай үнемдеуді тудырады. Макс Планк университетінің сарапшылары адамның өмір сүру ұзақтығы тікелей интеллект деңгейіне байланысты деп есептейді. Ғалымдар соңғы 100 жылда өмір сүру ұзақтығы 2 пайызға артқанын алға тартады. Зерттеушілер мұның басты себептерінің бірі – интеллектуалдық қабілеттердің дамуы деп есептейді.

1. Продолжительность жизни человека зависит от уровня его интеллекта / АЗЕРТАДЖ Азербайджанское государственное информационное агентство. – Баку, 2016. URL: https://azertag.az/ru/xeber/Prodolzhitelnost_zhizni_cheloveka_zavisit_ot_urovnya_ego_intellekta-1003858

2. Cайт компании MED-МАГАЗИН.RU. URL: https://www.med-magazin.ru/stati-i-obzory/vidytonometrov

3. Пульсоксиметр / Сайт МедКомплексАВК. URL: https://www.medcomp.ru/catalog/product/pulsoksimetr-na-palets-b-well-med-320/

4. Мельников А. 120 лет и больше. Где предел человеческой жизни? // Аргументы и Факты в Беларуси. – 21.05.2019. – № 21. // URL: https://aif.by/health/healthlife/120_let_i_bolshe_gde_predel_chelovecheskoy_zhizni

5. Самый пожилой мужчина Земли говорит, что секрета долголетия нет // URL: https://www.svoboda.org/a/samyy-pozhiloy-muzhchina-zemli-govorit-chto-sekreta-dolgoletiya-net/32893131.html

6. Качество жизни // Энциклопедия психодиагностики. URL: Psylab.info

7. Вуколов В.Н. Управление туризмом. Введение в специальность. – Алматы, 1995. – 70 стр.

8. Подколзин А. Почему парное молоко признали опасным? // АиФ. – 11.05.2018. – № 19. URL: https://aif.by/dontknows/pochemu_parnoe_moloko_priznali_opasnym 11.05.2018

9. Справочник Ташкента. Нормы веса по росту и возрасту. URL: https://sprav.uz/publication/60norma-vesa-po-rostu-i-vozrastu (дата обращения: 05.09.2022)

10. Баринова В. Научный подход: возможно ли дожить до 200 лет? URL: https://www.championat. com/lifestyle/article-3620067-mozhno-li-dozhit-do-200-let-uchenye-vyjasnili-recept-dolgoletija.html (дата обращения:11.12.2018)

11. Ученые нашли новый биомаркер старения и способ его замедлить. URL: https://vfokuse.mail.ru/article/uchenye-nashli-novyy-biomarker-stareniya-i-sposob-ego-zamedlit-63588035 // (дата обращения: 11.11.2024)

12. Назван продукт, способный продлить жизнь на пять лет. URL: https://doctor.rambler.ru/ healthylife/53725213-nazvan-sposobnyy-prodlit-zhizn-na-pyat-let-produkt // (дата обращения: 11.11.2024)

13. Сосна почки, лечебные свойства и противопоказания. URL: https://www.rodnyetravy.ru/blogs/novosti/sosna-pochki-lechebnye-svoystva-i-protivopokazaniya

14. Вуколов В.Н. Методология и теория научных исследований туристской деятельности. – Алматы: Университет «Туран», 2012. – 460 с.

15. Аnisimov V.N. Weight norms for height and age. 2018. URL: https://www.doctis.ru/obraz-jizni/slagaemie-dolgoletiya-4-voprosa-k-gerontology

16. Большая психологическая энциклопедия. URL: Psychologu:academic.ru

17. Нормы артериального давления в различном возрасте. URL: www.fdoctor.ru/health/relpful_information...

18. Сунозов В.И. Пульсаксиметр. – 2022. URL: https://lassamed.ru/articles/kardiologiya/pulsoksimetr/

19. Вуколов В.Н. Биографическое исследование жизни квалифицированного спортсмена и тренера / Сборник материалов МНПК, 10-11 апреля 2025 г. – 2025. – С. 9–14.

20. Вуколов В.Н. Восьмой этап исследования по научному проекту «Саумал-тур»: результаты, проблемы, перспективы // Вестник «Биомедицина и Социология». – 2024. – № 4. – С. 27–32.

21. Вуколов В.Н. Жизнь как счастливое туристское путешествие. – Алматы, 2024. – 544 с.

22. Вуколов В.Н. Пятый этап исследования по проекту «Саумал-тур»: итоги и перспективы // Вестник университета «Туран». – 2021. – № 4(92). – С. 178–183.

23. Вуколов В.Н. «Ерванд Ильинский: жизнь как достижение вершин». –Алматы: НИИ туризма университета «Туран», 2021. – 440 с.