Цифрлық трансформацияның еңбек өнімділігіне әсері: халықаралық тәжірибе

Бұл зерттеу цифрлық трансформацияның өнеркәсіптік кәсіпорындардағы еңбек өнімділігіне ықпалын жан-жақты талдауға бағытталған. Қазіргі жаһандану және технологиялық прогресс жағдайында өнеркәсіптік өндірісті цифрландыру экономикалық өсудің маңызды факторы болып отыр. Цифрлық технологиялар – автоматтандыру, жасанды интеллект, үлкен деректерді талдау, бұлттық есептеулер, өндірістік интернет (IoT) – еңбек өнімділігін арттырудың негізгі құралдарына айналды. Бұл технологиялар өндіріс тиімділігін арттырумен қатар, кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін күшейтіп, жаһандық нарыққа шығу мүмкіндіктерін кеңейтеді. Зерттеуде цифрлық трансформацияның еңбек өнімділігіне әсерін бағалау мақсатында халықаралық тәжірибелерге талдау жасалды. Германияның «Индустрия 4.0» бастамасы, Оңтүстік Кореяның цифрлық стратегиялары және Сингапурдың «Ақылды қала» жобасы аясында жүзеге асқан реформалар қарастырылып, олардың өнеркәсіптік сектордағы ықпалы зерделенді. Бұл елдерде цифрлық технологияларды енгізу еңбек өнімділігін арттырудың маңызды факторларының бірі ретінде қарастырылады. Сонымен қатар, Қазақстандағы өнеркәсіптік кәсіпорындарда цифрлық трансформацияның қазіргі жағдайы зерттеліп, негізгі кедергілер мен мүмкіндіктер анықталды. Қазақстандағы өнеркәсіптік өндірісті цифрландырудың басты мәселелері инфрақұрылымдық шектеулер, кадр тапшылығы және кәсіпорындардың жаңа технологияларды енгізуге дайындық деңгейінің төмендігімен байланысты. Бұл мәселелерді шешу үшін мемлекеттік қолдау шараларын күшейту, цифрлық инфрақұрылымды дамыту және кәсіпорындардың инновациялық әлеуетін арттыру қажет. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, Қазақстанда цифрлық трансформацияны тиімді жүзеге асыру ұлттық инновациялық дамудың маңызды элементіне айналып, еңбек өнімділігін арттыруға және экономиканың тұрақты өсуіне оң әсерін тигізеді. Цифрлық технологияларды кеңінен енгізу арқылы өнеркәсіптік кәсіпорындар өндірістік процестерді оңтайландырып, жаңа нарықтарға шығып, бәсекеге қабілеттілігін арттыра алады.

1. OECD. Digital Economy Outlook: Digital Transformation and Productivity // OECD Digital Economy Report. 2022. Chapter 3. P. 45–67. URL: https://www.oecd.org/digital/digital-economy-outlook (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

2. McKinsey Global Institute. Impact of Digital Transformation on Labor Productivity // Digital Transformation Report. 2022. Section 2.1. P. 23–35. URL: https://www.mckinsey.com/business-functions/mckinsey-digital/our-insights (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

3. World Economic Forum. Digital Economy and Global Productivity // World Economic Forum Report. 2023. Chapter 4. P. 50–63. URL: https://www.weforum.org/reports (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

4. Цифрлық Қазақстан мемлекеттік бағдарламасы. Цифрлық экономика негіздері // Мемлекеттік бағдарлама. – 2018. – 2.1 бөлім. – Б. 15–27. URL: https://digitalkz.kz (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

5. IMD. Digital Talent and Technology Adoption // Global Digital Competitiveness Report. 2023. Section 2. P. 30–48. URL: https://www.imd.org/centers/world-competitiveness-center/rankings/digital-competitiveness (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

6. European Commission. The Role of Digital Infrastructure in Productivity // Digital Transformation Study. 2021. Chapter 5. P. 60–75. URL: https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/digital-transformation (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

7. United Nations. E-Government for Economic Efficiency // E-Government Development Index. 2022. Chapter 3. P. 40–55. URL: https://publicadministration.un.org/egovkb/en-us/Reports/UN-E-GovernmentSurvey-2022 (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

8. Digital Kazakhstan. Цифрландырудың еңбек өнімділігіне әсері // Kazakhstan Digital Transformation Strategy 2030. – 2030.– 4.2 бөлім. – Б. 35–50. URL: https://digitalkz.kz/strategy2030 (өтініш берілген күн: 23.02.2025)

9. Түркеева К.А., Ұмарова Г.Х. Жоғары технологиялардың әлемдік нарығы: ерекшеліктері мен даму болашағы // Экономика: стратегия және практика. – 2020. – № 2(15). – Б. 121–131.

10. Қазақстанның электрондық үкіметі және инновациялық мемлекеттік қызметтер // Мемлекеттік басқару жүйесі. – 2022. – № 6. – Б. 6.

11. Қазақстан Республикасы Үкіметінің “Цифрлық Қазақстан” мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы қаулысы // Үкімет қаулысы. – 2017. – № 827. – Б. 12–18.

12. Brynjolfsson E., Saunders A. Digital transformation and productivity growth: Evidence from global firms // Management Science. 2023. Vol. 69(3). P. 1543–1568.

13. Li K., Kim D.J., Lang K.R. How digital transformation drives labor productivity: A cross-country analysis // Information Systems Research. 2023. Vol. 34(1). P. 238–259.

14. Gal P., Nicoletti G., von Rüden C. Digital transformation and productivity gains: A review of the evidence across countries // OECD Productivity Working Papers. 2022. Vol. 45(2). P. 78–95.

15. Wang Y., Chen H. Digital transformation in manufacturing: Impact on labor productivity and skill requirements // Industrial Marketing Management. 2023. Vol. 108(4). P. 507–521.

16. Kumar S., Rajan R. The impact of digital technologies on workforce productivity: Evidence from emerging economies // Journal of International Business Studies. 2022. Vol. 53(6). P. 1075–1095.

17. Martinez-Caro E., Cegarra-Navarro J.G. Digital transformation success factors and their influence on organizational productivity // Technological Forecasting and Social Change. 2023. Vol. 186(5). P. 121–133.