Preview

«Тұран» университетінің хабаршысы

Кеңейтілген іздеу

Егде жастағы жеке тұлғалар үшін тұрғын үй кепілімен қамтамасыз етілген кредиттік өнімдерді қалыптастырудың теориялық аспектілері

https://doi.org/10.46914/1562-2959-2025-1-2-441-455

Толық мәтін:

Аңдатпа

Мақалада осы топты несиелендірудегі бірегей қиындықтарға назар аудара отырып, егде жастағы адамдарға арналған тұрғын үй кепілімен қамтамасыз етілген несие өнімдерінің қалыптасуы қарастырылады. Онда жас шектеулері, тұрақты табыс, денсаулық мәселелері және төлем қабілеттілігіне әсер ететін әлеуметтік-экономикалық факторлар көрсетілген. Мақалада егде жастағы адамдарға жылжымайтын мүлікті қаржыландыру үшін пайдалануға мүмкіндік беретін кері ипотека және мамандандырылған ипотека сияқты несие өнімдері талқыланады. Онда қарыз алушылар үшін де, несиелік ұйымдар үшін де тәуекелдер, сондай-ақ осы несиелермен байланысты этикалық және әлеуметтік мәселелер баса айтылған. Сондай-ақ, егде жастағы қарыз алушылардың мүдделерін қорғау үшін құқықтық реттеу қажеттілігі шешіледі. Мақалада егде жастағы адамдар үшін әлеуметтік қорғау мен қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ететін қаржы құралдарын құрудың маңыздылығы атап өтілген. Онда қаржы институттары мен үкіметтер қаржылық өнімдерге қол жетімділікті жақсарту үшін инновациялық шешімдерді енгізу үшін ынтымақтасуы керек делінген. Зейнеткерлердің өмір сүру деңгейін көтеруге бағытталған ипотекалық бағдарламалардың әлеуметтік-экономикалық артықшылықтары зерттеліп, кері ипотека мен жеңілдетілген ипотекалық бағдарламалардың зейнеткерлердің қаржылық сауаттылығы мен тәуелсіздігін қалай жақсартатынын, сондай-ақ олардың психологиялық жағдайын ескеретінін көрсетеді. Осы саладағы реформалар мен инновациялар егде жастағы адамдардың өмір сүру сапасын жақсартуға, олардың қаржылық және әлеуметтік әл-ауқатын жақсартуға мүмкіндік береді. Инновациялар мен реформалар арқылы егде жастағы азаматтардың құқықтарын қорғауға қаржы институттарын тарту өмір сүру деңгейін, қаржылық тәуелсіздікті және әлеуметтік қатынастарды арттыра алады. Қорытындылай келе, зерттеу қаржылық өнімдерді, ипотекалық бағдарламаларды және құқықтық базаны жаңарту егде жастағы азаматтардың қаржылық әл-ауқаты мен әлеуметтік қамсыздандырылуын арттыратынын көрсетеді.

Авторлар туралы

М. Б. Карабаев
«Тұран» университеті
Қазақстан

докторант.

Алматы қ.



Л. М. Байтенова
«Тұран» университеті
Қазақстан

э.ғ.д., профессор.

Алматы қ.



С. Вайткявичюс
Витаутас Магнус Университеті
Литва

PhD, профессор.

Каунас қ.



А. Ауезханұлы
Алматы Менеджмент Университеті
Қазақстан

э.ғ.м, сениор-лектор.

Aлматы қ.



Әдебиет тізімі

1. Сенкевич А.М. Особенности ипотечных кредитов для пожилых граждан // Журнал по экономике, праву и финансам. – 2020. – № 10(2). – С. 55–67.

2. Лукашёва В.В. Финансовые продукты и ипотечные программы для пенсионеров // Журнал по финансовому регулированию и финансовым рынкам. – 2017. – № 4. – С. 45–60.

3. Зиятдинова А.Ш. Финансовая устойчивость пенсионеров и их финансовые потребности // Вестник экономических наук Казахстана. – 2018. – № 2(43). – С. 112–118.

4. Семенюк А.Г. Использование жилой недвижимости по технологии обратной ипотеки // Государственная служба. – 2014. – № 6(92). – С. 52–56.

5. Климентьева И.С. Социальные и экономические аспекты ипотечных кредитов с обеспечением жильём для граждан пожилого возраста // Журнал социальной политики и экономики. – 2020. – № 7(19). – С. 88–101.

6. Лаптев А.И. Развитие системы ипотечного кредитования в Казахстане и пути её адаптации для граждан пожилого возраста // Финансовые и экономические исследования. – 2021. – № 11(1). – С. 56–70.

7. Багжанов Б.А. Ипотечное кредитование в Республике Казахстан // Economic Review. – 2017. – № 1. – С. 43–51.

8. Будаков Д.Ю. Проблемы ипотечного кредитования // Деньги и кредит. – 2014. – № 9. – С. 18–20.

9. Веремейкина В.Д. Ипотечное кредитование в условиях кризиса: современное состояние и направление развития // Банковские услуги. – 2016. – № 9. – С. 27–31.

10. Тагай А.А., Сыздыкова К.С., Туралина С.М., Велеско С.Е. Состояние и траектории развития потребительского и ипотечного кредитования в Республике Казахстан // Статистика, учет и аудит. – 2024. – № 94. – С. 114–127.

11. Караваева Ю.С. Современный рынок ипотечного кредитования и проблемы его развития // Вестник НГИЭИ. – 2018. – № 2(81). – С. 133–147.

12. Асанова М.Ж. Проблемы и возможности предоставления ипотечных кредитов гражданам пожилого возраста // Журнал финансовых и финансовых институтов – 2020. – № 8(10). – С. 118–131.

13. Mitchell O.S., Lusardi A. Financial Literacy and the Demand for Reverse Mortgages // Journal of Pension Economics and Finance. 2019. Vol. 18(3). Р. 432–449.

14. Ong R., Jefferson T., Wood G. Ageing, Households and the Equity Release Market in Australia // Housing Studies. 2020. Vol. 35(4). P. 601–620.

15. Stucki B. Can Aging in Place Be Cost-Effective? Using Reverse Mortgages to Enhance Aging Policy // Journal of Aging & Social Policy. 2016. Vol. 28(4). P. 307–323.

16. Қазақстан Ұлттық Банкі. URL: https://www.nationalbank.kz/ru/page/obzor-inflyacii-dkp (өтініш берілген күні: 09.12.2024)

17. Официальный сайт Всемирного банка. URL: https://www.worldbank.org/en/topic/financialsector. (дата обращения: 28.12.2024)


Рецензия

Дәйектеу үшін:


Карабаев М.Б., Байтенова Л.М., Вайткявичюс С., Ауезханұлы А. Егде жастағы жеке тұлғалар үшін тұрғын үй кепілімен қамтамасыз етілген кредиттік өнімдерді қалыптастырудың теориялық аспектілері. «Тұран» университетінің хабаршысы. 2025;(2):441-455. https://doi.org/10.46914/1562-2959-2025-1-2-441-455

For citation:


Karabayev M.B., Baitenova L.M., Vaitkyavicius S., Auyezkhanuly A.A. Theoretical aspects of the formation of loan products secured by housing collateral for elderly individuals. Bulletin of "Turan" University. 2025;(2):441-455. (In Russ.) https://doi.org/10.46914/1562-2959-2025-1-2-441-455

Қараулар: 72


ISSN 1562-2959 (Print)
ISSN 2959-1236 (Online)