Адами капиталды қалыптастыру контекстінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету

Мақалада денсаулық сақтау жүйесі (денсаулық әлеуеті), білім беру (біліктілік әлеуеті), экологиялық қауіпсіздік әсерімен қалыптасатын адами капитал қарастырылады. Республиканың қолайсыз экологиялық жай-күйі халықтың, оның ішінде балалардың денсаулығына нақты қауіп төндіреді, сондықтан экологиялық қауіпсіздік ұлттық қауіпсіздіктің негізгі құрамдас бөліктерінің бірі болып табылады. Қолайсыз экологиялық жағдай халық организмінің физикалық дамуына елеулі әсер етеді және денсаулық жағдайында қолайсыз факторлардың дамуына әкеледі, бұл адам капиталын қалыптастырудан көрінеді. Сондай-ақ, мақалада адами капиталдың сапасына антропогендік және экологиялық факторлардың әсерін бағалаудың әдіснамалық негіздері баяндалған. Аумақтардың экологиялық шиеленіс дәрежесіне диагностика жүргізуге, қоршаған орта жағдайының халық денсаулығына және жалпы адами капиталдың сапасына әсерін бағалауға мүмкіндік беретін талдамалы құралдар ұсынылған. Экологиялық қауіпсіздік мәселесі зерттеуді және «экологиялық қауіпсіздік» ұғымының мазмұны мен мазмұнын ашуды талап етеді. Қазіргі уақытта, экономикалық немесе басқа ғылыми әдебиеттерде бұл ұғымның нақты анықтамасы жоқ. «Экологиялық қауіпсіздік» түсінігін түсіндірместен мәселені шешу тетігі туралы айту қиын. Экологиялық қауіпсіздік пәнаралық білімнің саласы ретінде қазіргі ғылымды жүйелі ұйымдастыруда белгілі бір деңгейге ие. «Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау туралы» Заңында «экологиялық қауіпсіздік» ұғымы табиғи ортаны және адамның өмірлік мүдделерін шаруашылық және өзге де қызметтің, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың зардаптарының ықтимал теріс әсерінен қорғаудың жай-күйі ретінде қарастырылады.

environmental safety, healthcare, human capital, environment, human resources, health potential, qualification potential, экологическая безопасность, здравоохранение, человеческий капитал, окружающая среда, человеческие ресурсы, потенциал здоровья, потенциал квалификации, экология, қауіпсіздік, денсаулық сақтау, адами капитал, қоршаған орта, адам ресурстары, денсаулық әлеуеті, біліктілік әлеуеті

1. The State Health Development Program of the Republic of Kazakhstan “Densaulyk” for 2016-2020: https://kaznmu.kz/rus/wp-content/uploads/2016/- 03 / densaulyk_2016-2020_0.pdf. Dated 1.02.2010 No. 922.

2. Kazakhstan-2030. The development strategy of Kazakhstan until 2030. Material from the website: http: //tarih-begalinka.kz/ru/history/- independent / history / page 3385 /.22.52.

3. Message from the President of the Republic of Kazakhstan N. Nazarbayev to the people of Kazakhstan “New development opportunities in the conditions of the fourth industrial revolution.” January 10, 2018. Material taken from the site: Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan: https://www.mod.gov.kz/rus/poslaniya_prezidenta.

4. Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated May 17, 2003. No. 1096 “On the Strategy for Industrial and Innovative Development of the Republic of Kazakhstan for 2003-2015” (SAPP of the Republic of Kazakhstan, 2003. No. 23-24, Art. 217).

5. Becker G.S. Assortative Mating in Marriage Markets // A Treatise on the Family. Ch. 4. - London: Harvard University Press, 1991. P. 108-134.

6. Smith A. Research on the nature and causes of the wealth of peoples: in 2 vols. - M.: Nauka Publishing House, 1993. T. 1. Book. 1-3. 569 p.

7. Bendasyuk O.O. Human capital as the main factor in economic development // Ukraine: aspects-2003. T. 4. No. 6. Р. 25-29.

8. Shchetinina V. Human capital and the ambiguity of its interpretation. World Economy and International Relations. 2001. No. 12. Р. 42-49.