Қазақстанның тау-кен металлургиялық кешені: қазіргі жағдайы және даму перспективалары

Қазіргі уақытта минералды-шикізат кешені Қазақстан экономикасының нақты секторы болып табылады және алдағы уақытта да үстем болып қала береді. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, атап айтқанда, өндірілетін минералды-шикізатты пайдаланудың толықтығы мен кешенділігін арттыру және өнеркәсіптік өндірістің барлық сатыларында минералдық шикізатты өндіру көлемі тұрақты болғанда, тіпті біршама қысқарған кезде де инновациялық ресурс үнемдейтін және экологиялық теңдестірілген технологияларды енгізу есебінен тау-кен металлургиялық кешенінде (ТМК) экономикалық өсудің пайдаланылмаған үлкен резервтері бар. Қазақстандағы ТМК-ның негізгі көшбасшылары ретінде қорғасын-мырыш және мыс өнеркәсібінің жай-күйі мен дамуын бағалауға ерекше назар аударылды. ТМК-ның негізгі шаруашылық субъектілері - тау-кен кәсіпорындарының, байыту фабрикаларының, металургиялық зауыттардың даму міндеттері мен сипаттамалары ұсынылған. Аталған кәсіпорындардың инновациялық дамытуда мемлекеттік қолдаудың рөлі мен нәтижелері көрсетілген. ТМК-ның дамуына тау-кен және металлургия өнімдерінің әлемдік нарығында бәсекелестік айтарлықтай әсер етеді. Дегенмен, Қазақстанның тау-кен металлургия кәсіпорындары өнеркәсіптік өндірістің оң серпінін сақтап қалуда. Цифрлық технологияларды кеңінен пайдалану өндірістік процестердің тиімділігін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді. ТМК-да мемлекеттік қолдау шараларын дамыту ұсынылады. Прогрессивті техникалық-технологиялық шешімдерге сұранысты қалыптастыру, жеке ҒЗТКЖ-ны дамыту, озық әлемдік практика трансфері, энергия тиімділік пен экологиялылықтың өсу сияқты мәселелерді шешу ресурстық базаны әзірлеу тиімділігін едәуір ұлғайтуға және елдің инновациялық әлеуетін ашуға қабілетті. Сонымен қатар, ресурстық салалар басқа экономикалық секторлар үшін ғылымды қажетсінетін технологияларды жеткізуші бола алады.

минерально-сырьевая база, черная металлургия, цветная металлургия, горнорудные предприятия, обогатительные фабрики, металлургические заводы, объем добычи, экологичность, минералды-шикізат базасы, қара металлургия, түсті металлургия, тау-кен кәсіпорындары, байыту фабрикалары, өндіру көлемі, экологиялылығы, mineral resource base, ferrous metallurgy, non-ferrous metallurgy, mining enterprises, processing plants, metallurgical plants, production volume, environmental friendliness

1. Горно-металлургическая отрасль Республики Казахстан. Март, 2019 г.: https://kase.kz/files/presentations/ru/KASE_mining_2019.

2. Государственный комитет по статистике Республики Казахстан (2019). Официальный вебсайт: https://stat.gov.kz/official/industry/151/statistic/8 (дата обращения: 12.03.2020).

3. Исекешев А.О. ГМК в фокусе пристального внимания правительства // Горно-металлургическая промышленность. - 2013. - № 5-6. - С. 6-9.

4. Касымбеков Б.А. Мы держим руку на пульсе отрасли // Горно-металлургическая промышленность. - 2014. - № 3. - С. 6-9.

5. Санцаков Н. Тенге в свободном полете // Горно-металлургическая промышленность. - 2014. - № 2. - С. 18-19.

6. Пономаренко Т.В., Ларичкин Ф.Д., Щетинина К.В. Методический подход к оценке ценности проекта освоения месторождения и создания цепочки добавленной стоимости // Экономические и социальные перемены: факты, тенденции, прогноз. - 2017. - Т. 10. - № 4. - С. 128-143.

7. Радостовец Н.В. Национальная палата предпринимателей и АГМП: продвижение интересов бизнеса // Горно-металлургическая промышленность. - 2014. - №1. - С. 12-15.