Кәсіпорын табысына салық салуды тиімді реттеуді ынталандыру әдістерін жетілдіру
Аңдатпа
Қазіргі таңда экономиканың басты мақсаттарының бірі кәсіпорындарға түсетін салық деңгейін анықтау, корпоративтік табыс салығының кәсіпорын жағдайына әсерін анықтап, оған терең талдау жасау арқылы қажетті шараларды қолдану болып табылады. Мақалада кәсіпорын табысына салық салуды тиімді реттеуді ынталандыру әдістерін жетілдіру жолдары қарастырылған. Кәсіпорын қызметін салықтық реттеу әдістерінің жүзеге асырылуын корпоративтік табыс салығын реформалаудың негізгі мақсаты - есептеу рәсімін оңайлату және төмен салық ставкалары кезінде салық жеңілдіктерін оңтайландыру. Шағын және орта бизнес үшін корпоративтік табыс салығын алдын ала төлеу талабы алынып тасталады. Қазақстандағы кәсіпорындардағы салықтық ынталандыру әдістерінің жүзеге асырылуын жетілдіру мақсатында ынталандыруды жақсартуға мүмкіндік беретін кәсіпорындарға, шаруашылық жүргізуші субъектілерге, шағын және орта бизнес нысандарына салық ауыртпалығын азайтудың тиімділігі - кәсіпорындардың, кәсіпкерлердің өз табыстарын жасыруын азайтады, салық төлеуден жалтарушылықты жояды, кәсіпкерлік белсенділіктің арттырылуына кәсіпорындардың көптеген бизнес-құралдарының босатылып шығарылуынан отандық өндірісті қосымша инвестициялауға бағыттайды. Салық салудың ынталандыру механизмі кәсіпорындарды табыс табуға белсендіріп, өндірістің қарқынды дамуы мен бюджетке салықтардың толық көлемде, әрі уақытылы түсуін қамтамасыз етіп қана қоймай, көлеңкелі бизнестің жойылуына әсер етіп, жалпы экономиканың дамуына оң ықпалын тигізеді.
Кілт сөздер
кәсіпорын,
табыс,
салықтық ынталандыру,
салық ауыртпалығы,
салық салу,
реттеу,
бизнес-құралдар,
өндірісті инвестициялау,
enterprise,
income,
tax incentives,
tax burden,
taxation,
regulation,
business tools,
production investment,
enterprise,
income,
tax incentives,
tax burden,
taxation,
regulation,
business tools,
production investment,
предприятие,
доход,
налоговое стимулирование,
налоговая нагрузка,
налогообложение,
регулирование,
бизнес-инструменты,
инвестирование производства
Авторлар туралы
А. Б. Айдарова
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
Қазақстан
Г. Е. Мауленкулова
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
Қазақстан
К. К. Мамутова
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
Қазақстан
Әдебиет тізімі
1. Нұрымов А.А., Шоймбаева С.А. Салық және салық салу: оқу құралы. - Астана, 2009. - 280 б.
2. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (салық кодексі). Қазақстан Республикасының Кодексі 2017 жылғы 25 желтоқсандағы № 120-VIҚРЗ. URL: https://adilet.zan.kz>kaz>docs.
3. Жақыпбеков Д.С. Қазақстандық кәсіпорындарға салық салу, салық есебі мен есептілігін ұйымдастыру: оқу құралы. - Алматы: Экономика, 2009. - 410 б.
4. Ержанов М.С., Нурумов А.А. Қазақстандық кәсіпорындардың қаржылық есептілігі: оқу құралы. - Алматы: Экономика, 2007. - 180 б.
5. Мамыров М. Корпоративтік табыс салығы ел бюджетін құрушы негізгі салық // АльПари. - 2015. - № 1. - 28-33 б.
6. Ельбергенов А.П. Кәсіпорындарда салық есептілігін ұйымдастыру // АльПари. - 2016. - № 1. - 22-27 б.
7. ҚР Қаржы министрлігінің статистикалық бюллетендері: http://www.minfin.gov.kz.
8. Пансков В.Г. Налоги и налогообложение: учебник и практикум для прикладного бакалавриата. - 5-е изд., перераб. и доп. - Москва: Издательство Юрайт, 2016. - 382 с. Текст: электронный // ЭБС Юрайт [сайт]. URL: https://urait.ru/bcode/389273 (дата обращения: 11.01.2020).
Дәйектеу үшін:
Айдарова А.Б.,
Мауленкулова Г.Е.,
Мамутова К.К.
Кәсіпорын табысына салық салуды тиімді реттеуді ынталандыру әдістерін жетілдіру. «Тұран» университетінің хабаршысы. 2020;(2):154-159.
For citation:
Aidarova A.B.,
Maulenkulova G.Ye.,
Mamutova K.K.
Improvement of stimulating methods for effective regulation of the enterprise income taxation. Bulletin of "Turan" University. 2020;(2):154-159.
(In Russ.)
Қараулар: 337