ҚАЗАҚСТАН АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ ЕҢБЕК НАРЫҒЫНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Мақалада ауыл шаруашылығы еңбек нарығының теориялық және практикалық жақтары қарастырылып, еңбек нарығын экономиканың ауыл шаруашылығы саласында қалыптастырудың өзіндік ерекшеліктерімен көрсетілді. Бұл нарықтағы еңбек теңгерімі сұраныс пен ұсынысқа байланысты, ал жұмыс күшіне сұраныс жалақы мөлшерінде көрсетілетін болады. Ауыл шаруашылығындағы еңбек нарығында жұмыс күшіне сұраныс бірқатар факторлар жиынтығымен: елдегі қалыптасқан жұмыс орнының жиынтығымен, оның ұдайы өндіріс құрылымымен, экономикадағы құрылымдық өзгерістермен, мемлекеттік немесе басқа да ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының жағдайларының нашарлауымен, экономикалық факторлармен байланыстылығы қарастырылды. Атырау облысындағы экономиканың аграрлық секторында ауыл жастарының жұмыспен қамтылуы төмен жағдайда екендігі, ауыл шаруашылығы салаларында өндірістің құлдырауы және ауылдағы өнеркәсіптік кәсіпорындардың жұмыс көлемінің қысқаруына байланысты жастар еңбегін қолдануда қиын мәселелер туындағандығы айтылады. Дегенмен, республика өңіріндегі аймақтардың табиғи экономикалық ерекшеліктеріне байланысты ауыл шаруашылығында еңбек нарығын қалыптастыру және оны реттеу, жұмыс орындарын дамыту және олардың тиімділік мәселелері, ауыл шаруашылығында жұмыспен қамтуға ықпал ететін шағын кәсіпкерлікті дамытудың экономикалық негіздері мен ерекшеліктері әлі де зерттеуді қажет етеді. Мақалада жоғары оқу орындарының көптеген түлектері өз кәсібі бойынша емес жұмысқа орналаспайтындығы айтылған. Жұмыс орындарында кәсіби оқыту және біліктілікті көтеру барлық жерде бірдей емес, ал барларының өзі жоғары деңгейде ұйымдастырылмаған. Көптеген кәсіпорындарда, өкінішке орай, жұмыскердi басқарудың мақсатты жүйесі мүлдем жоқтығы айтылады.

ауыл шаруашылығы, еңбек нарығы, сұраныс, ұсыныс, баға, жұмыспен қамтылу, өзіндік жұмыспен қамтылу, жұмыссыздық, жастар, ауылдық жер, сельское хозяйство, рынок труда, спрос, предложение, цена, занятость, самозанятость, безработица, молодежь, сельская местность, agriculture, labor market, demand, supply, price, employment, self-employment, unemployment, youth, rural area

1. Самуэльсон П.А. Экономика: вводный курс: пер. с англ. - М., 1964. - 605 с.

2. Джумамбаев С.К. Рынок труда в казахстанской экономике. - Алматы: Ғылым, 2000. - 138 с.

3. Молдашев А.Б., Жарекешов Х.Б., Омаров Н.А. Мейрманов Т.П. Рекомендации по регулированию занятости населения и развитию сельской социальной инфраструктуры. - КАСН КАЗНИИЭОАПК. - Алматы: Б.н., 1996. - 36 с.

4. Омаров Н.А., Бойко А.В. Формирование рынка труда и его влияние на занятость сельского населения // Проблемы агрорынка. - 1998. - № 4. - С. 41-45.

5. Нұрышев Ғ.Ж. Ауыл тауар өндiрушiлерiн ынталандыру мәселелерi. - Алматы: ЖАК-тың баспа орталығы, 2000. - 192 б.