Қазақстан Республикасындағы банктік бөлшек несиелендірудің қазіргі жағдайы мен мәселелері

Несие беру кез келген коммерциялық банк қызметінің негізгі бағыты болып табылады, өйткені банк табысының негізгі бөлігін қамтамасыз етеді. Коммерциялық банктер несие саясатын дербес ұйымдастырады және жүргізеді. Қазақстандық банктерде бөлшек несие беру нарығы белсенді дами бастады. Банктің жеке қарыз алушыларға несие беруі халықтың уақытша бос ақша қаражатын шоғырландыру қажеттігінен ғана емес, сондай-ақ үлкен әлеуметтік мәні бар. Бөлшек несие беру халықтың ұзақ пайдаланатын тауарларына, әртүрлі қызметтерге, әртүрлі өмірлік жағдайларға және т.б. қажеттіліктерін қанағаттандыруға көмектеседі. Жеке тұлғаларға несие беру үлесінің артуы банктердің бөлшек және ипотекалық несие берудің түрлі бағдарламаларын белсенді қолдана бастағандығымен түсіндіріледі. Екінші жағынан, жеке тұлғалардың несиелендіруге көзқарасы өзгергені байқалады. Халық несиені тек қажетті тауарларды ғана емес, сондай-ақ ойын-сауық, білім және т.б. тауарларды қаржыландыра алады. Бөлшек несиелендіруді дамытуды тежеуші фактор жақында болған девальвация аясында несие беру шарттарын қатаңдату болып табылады. Коммерциялық банктер несие беру процесіне мұқият қарауға тырысады. Халықтың төлем қабілеттілігінің, жылжымайтын мүліктің жоғары бағасының төмендеуі, ұлттық валютаның сатып алу қабілетінің төмендеуі жағдайында коммерциялық банктер тағы бір күрделі проблемаға тап болады. Бұл - проблемалық несиелер. Әрине, мұндай жағдайда мерзімі өткен несиелердің көлемі өсуде. Бұл заңды және жеке тұлғаларға қатысты. Мұндай кезеңде коммерциялық банктер борыштарды қайта құрылымдауға, оларды қайта қаржыландыруға және т.б. баруға дайын.

банковское кредитование, процентные ставки, девальвация, проблемные кредиты, платежеспособность, риски, рефинансирование, реструктуризация, банктік несиелеу, пайыздық мөлшерлемелер, девальвация, мәселелі несиелер, төлемқабілеттілік, тәуекелдер, қайта қаржыландыру, қайта құрылымдау, retail bank lending, interest rates, devaluation, non-performing loans, solvency, risks, refinancing, restructuring

1. Адилхан Н.А. Формирование системы взаимоотношений с клиентами в банковском маркетинге // Вестник КазНУ. - 2014. - № 5. - С. 47-50.

2. Айманова Л. Тенденции и параметры казахстанской банковской модели // Финансы Казахстана. - 2015. - № 2.- С. 18-23.

3. Арыстанбаева С. Проблемы использования кредитно-инвестиционного потенциала банковской системы Казахстана // Саясат. - 2015. - № 8. - С. 10-19.

4. Заиров М. Трансформация банков Казахстана в кредитно-финансовые структуры // Саясат. - 2016. - № 8. - С. 20-30.