Орталық Азия елдерінің интеграциялық ынтымақтастығын дамыту әлеуеті

Мақалада посткеңестік экономикалық кеңістікте Еуразиялық интеграциялық байланыстарды жедел­де­ту және тереңдету жағдайында Орталық Азия өңірі елдерінің экономикалық ынтымақтастығы мәселелері қарастырылады, бұл сыртқы сауда қатынастарының серпінін, тауар алмасу құрылымын кеңейтуді қамтама­сыз етеді. Аймақ елдерінің экономикасын дамыту үшін алғышарттар бар: бай табиғи ресурстар, қалыптасқан жұмыс күші, мәдени әртүрлілік және стратегиялық орналасуы, атап айтқанда, Қытайға жақындығы. Алайда, Орталық Азияда адам дамуы үшін қауіп тудыратын проблемалар да бар, мысалы, елдердің теңіз порттарына тікелей шығуының болмауы, көптеген жаһандық экономикалық және қаржы орталықтарынан алшақтығы, осы елдердің кейбіріндегі саяси тұрақсыздығы және т.б. осы көптеген қозғаушы күштер мен даму тәуекелдері­нің арасындағы арақатынас барлық уақытта өзгеріп келеді. Бұл динамиканы түсіну жағдайды үнемі бақылап отыруды және аймақтың негізгі даму факторларын нақты талдауды қажет етеді. Кеңістікте пайда болатын проблемалар ТМД өңірлеріне, атап айтқанда Орталық Азия аймақтарына қатысты сыртқы акторлар тара­пынан интеграцияның баламалы жобаларының пайда болуына байланысты шиеленісуде. Әңгіме, ең алды­мен, Орталық Азия аймағында американдық геосаяси қатысу жобалары, сондай-ақ ШЫҰ өңіраралық ынты­мақтастығының бейресми моделі және түркі әлемінің ықпалдастығы түрік бастамасының шеңберінде Қытай экономикалық экспансия жобасы туралы болып отыр.

integration, innovative development, regional development, foreign trade potential, competitiveness of the economy, commodity exchange, economic cooperation, интеграция, инновациялық даму, аймақтық даму, сыртқы сауда әлеуеті, тауар алмасу, экономикалық ынтымақтастық

1. Why there is no strong Central Asia yet: //https://kursiv.kz/news/geopolitika/2019-03/pochemu-silnoy-centralnoy-azii-poka-ne-suschestvuet (reference date: 05.10.2019).

2. Kazakhstan is the leader in the ranking of economies among the Central Asian countries: // https://eadaily.com/ru/news/2018/07/13/v-reytinge-ekonomik-sredi-stran-centralnoy-azii-lidiruet-kazahstan (reference date: 05.10.2019).

3. Arupov A.A., Abaidullayeva M.M. Integration Policy of the Eurasian Economic Union: monograph. - Almaty: Publishing House “MIR”, 2017. - 160 p.

4. Ayazbekova S.Sh. “Turkic civilization” in the system of civilizational classifiers // Almanac “VIA EVRASIA”. - 2012. - № 1: // http://www.viaevrasia.com/ru (reference date: 08.10.2019).

5. Hostler Ch.W. Türken und SowjetS. Die historische Lage und die politische Bedeutung der Türkvölker in der heutigen Welt / Ch.W. Hostler - Frankfurt / Main; Berlin, 1960.

6. Landau J. Pan-Turkism in Turkey. A Study of Irredentism / J. Landau - London, 1981.

7. Baidarov E.U. Central Asian integration in the context of a single cultural and civilizational space: // https://carnegieendowment.org/2013/09/09/ru-pub-52896 (reference date: 07.10.2019).

8. Makhmudov R. Assessment of prospects of regional integration in Central Asia // Central Asia analytical network: // https://caa-network.org/archives/12111 (reference date: 05.10.2019).