Қазақстан Республикасының аграрлық секторы өндірісінің тұрақтылығын талдау
Аңдатпа
Мақалада аграрлық сектор ұйымдары үшін тұрақтылығын қамтамасыз ету процесінің маңызды элементтері көрсетілген. Саланың даму тұрақтылығында экономикалық, әлеуметтік және экологиялық компоненттердің қажеттілігі көрсетілген. Ауылшаруашылық өндірісінің тұрақтылық факторларына жүйелеу жүргізілді, бұл оларды басқарудың табиғи және экономикалық жағдайларын өзара байланысты белгілердің айналасында біріктіруге мүмкіндік береді және олардың ауыл шаруашылығының дамуына әсер ету сипаты анықталды. Еліміздің аграрлық секторының 2018 ж. арналған негізгі статистикалық мәліметтері талданып, жалпы түсімнің салыстырмалы және абсолютті өзгерістері есептелген. Егістік факторларының, егіс алаңының мөлшері мен дақылдардың құрылымының әсері бағаланады. Мақала Қазақстан Республикасындағы өсімдік шаруашылығы өнімінің тұрақтылығын модельдейді. Ол үшін өндірістің тұрақтылығын сандық бағалауға мүмкіндік беретін математикалық статистика мен қатынастардың классикалық аппараттары қолданылады. 2014-2018 жж. Қазақстан Республикасындағы астық шығымдылығы туралы мәліметтер негізінде әр дақыл үшін орташа мәндер, стандартты ауытқулар, өзгеру және тұрақтылық коэффициенттері есептеледі. Өндіріс үшін ең тұрақтысы жүгері екендігі анықталды, ал ең қауіптісі - тары өндіру. Еліміздің аграрлық секторындағы экономикалық өзгерістердің одан әрі бағыттары көрсетілген. Қазақстан Республикасының ауылшаруашылық өндірісінің тұрақтылығына қол жеткізу жолдары негізделген.
Кілт сөздер
аграрная сфера,
устойчивость,
зерновые культуры,
производство,
валовой сбор,
урожайность,
органическое сельское хозяйство,
конкурентоспособность,
agricultural sector,
sustainability,
crops,
production,
gross harvest,
yield,
organic agriculture,
competitiveness,
аграрлық сала,
тұрақтылық,
дәнді дақыл,
өндіріс,
жалпы түсім,
өнімділік,
органикалық ауыл шаруашылығы,
бәсекеге қабілеттілік
Автор туралы
Р. Н. Жангирова
Казахский национальный аграрный университет
Қазақстан
Әдебиет тізімі
1. Альмухамедова Н. Что мешает сельскому хозяйству Казахстана стать драйвером экономики: analytics.cabar.asia.
2. Эльдиева Т., Соловьев С. Интерпретация землепользования как результат взаимодействия основных факторов сельскохозяйственного производства // Международный сельскохозяйственный журнал. - 2015. - № 6. - С. 3-5.
3. Жангирова Р.Н. Оценка экономической устойчивости сельскохозяйственных предприятий Республики Казахстан // Статистика, учет и аудит. - 2018. - № 4 (71). - С. 123-129.
4. Муминов А. Сельское хозяйство - основа сильной экономики: https://kapital.kz.
5. Статистический сборник «Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан»: www.stat.gov.kz.
6. Фурсов С.В. Роль пшеницы в реализации экспортного потенциала зернового рынка на основе достижений селекции // АПК: экономика, управление. - 2018. - № 5. - С. 40-51.
Дәйектеу үшін:
Жангирова Р.Н.
Қазақстан Республикасының аграрлық секторы өндірісінің тұрақтылығын талдау. «Тұран» университетінің хабаршысы. 2019;(4):113-117.
For citation:
Zhangirova R.N.
The analysis of production stability of the agrarian sector of the Republic of Kazakhstan. Bulletin of "Turan" University. 2019;(4):113-117.
(In Russ.)
Қараулар: 319