Қарыз алушының несие төлеу қабілеттілігін бағалаудың қазіргі замануи тәсілдері

Мақалада қарыз алушылардың несие төлеу қабілеттілігін бағалаудың әртүрлі әдістерінің қолайлылы­ғы қарастырылады. Клиенттің несие төлеу қабілеттілігін зерттеу несие тәуекелін төмендету және несие саясатын сәтті жүзеге асырудың маңызды әдістерінің бірі болып табылады, себебі несие өтінімін қарасты­ру сатысында да негізсіз тәуекелді болдырмайды. Қарыз алушының несие төлеу қабілеттілігі көптеген фак­торларға байланысты, олардың әрқайсысын бағалау және есептеу оңай емес. Тәжірибеде талданған несие төлеу көрсеткіштерінің басым бөлігі өткен кезеңдегі немесе бір есеп беру күніндегі деректерге негізделген, сонымен бірге олардың барлығы инфляцияның бұрмаланған әсеріне ұшыраған. Күрделілік қарыз алушының беделі секілді белгілі факторларды анықтау және сандық бағалау болып саналады. Сонымен қатар, осы мәселені шешетін көптеген әдістер мен тәсілдер бар, олар бір-бірін жоққа шығармайды, керісінше, кешенде толықтырып тұрады және қарыз алушының несие төлеу қабілеттілігіне шындыққа сәйкес бағалау жасайды. Ресейлік банктерге клиенттердің несие төлеу қабілеттілігін бағалау тәжірибесінде ғаламдық өзгерістер қажет екені анық. Қазақстандық банктерде осы жүйені қайта қарастыру қажет. Қазіргі уақытта қарыз алушының несие төлеу қабілеттілігін бағалаудың кешенді тәсілі орынды болып табылады. Сондықтан, банктердің несие төлеу қабілеттілігін бағалаудың бірыңғай әдіснамасына көшу Ресей, сондай-ақ қазақстандық банктер үшін осы сегментті мақсатты қаржыландыру маңызды болып табылады.

кредитный риск, банк, заемщик, кредитное соглашение, кредитоспособность, кредитная политика, клиент, оценка, несие тәуекелі, банк, қарыз алушы, несие келісімі, несие төлеу қабілеті, несие саясаты, клиент, бағалау, credit risk, bank, borrower, credit agreement, creditability, credit policy, client, assessment

1. Тавасиев А.М. Банковское дело: управление кредитной организацией. - М.: Издательско-торговая корпорация «Дашков и Ко», 2007. - 668 с.

2. Лаврушин О.И., Афанасьева О.Н. Банковское дело: современная система кредитования: учеб. пособие. - 7-е изд., перераб. и доп. - М.: КНОРУС, 2013. - 360 с.

3. Фурсова Т.В., Заболотникова В.Д. Кредитный риск в банке: эффективная система управления // Вестник университета «Туран». - Алматы, 2015. - № 2(64). - С. 7-12.

4. Лаврушин О.И., Мамонова И.Д., Валенцева Н.И. Банковское дело: учебник / под ред. Лаврушина О.И. - 7-е изд., перераб. и доп. - М.: КНОРУС, 2008. - 768 с.

5. Попов И.В. Совершенствование методов оценки кредитоспособности и управления кредитным риском юридических лиц, АНО ВПО ЦС РФ «Российский университет кооперации». - М., 2010. - 161 с.

6. Экономический портал: http://www.banki.ru.