Университеттердің кәсіпкерлік әлеуетін бағалаудың мәні

Бүгінді таңда жоғары оқу орындарының орны, олардың сыртқы ортаның өзгерістеріне бейімделуімен анықталады. Сонымен қатар белсенді кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен де белгіленеді. Бұған дә­лел ретінде соңғы 10 жылдарда инновациялық дамуды және жоғары оқу орындардың әлеуетін басқару та­қырыптарына арналған басқару әдебиеттерін қарастыруға болады. Осы орайда «әлеует», «кәсіпкерлік әлеует» түсінігін зерттеу маңызды. Бұл олардың сипаттамаларын «ЖОО-ның кәсіпкерлік әлеуеті» түсінігіне қатысты жинақтауға мүмкіндік берді. Жоғары кәсіби білім беру мекемелерінің кәсіпкерлік әлеуеті оны ин­новациялық экономиканы біріктіру үшін пайдаланылатын ЖОО-ның қолда бар кәсіпкерлік ресурстары мен мүмкіндіктерінің шектеулі үйлесімділігінің негізінде құрастырылады деген пайым айтылды. Осы мақалада біз шет елдік авторлардың жарияланған еңбектеріне қысқаша шолу жасаймыз. Жалпы алғанда, ЖОО-ның кәсіпкерлік әлеуетінің бағалануы стратегиялық талдау жасау мен басқарудың қажетті кезеңі болып табылады. ЖОО-ның нарықтық мүмкіндіктерін дамыту проблемасына жаңа әдіс-тәсіл табуға, олардың оңтайлы түрде қалыптастырылған құрылымның басқаруы ЖОО-ның бәсекеге қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік беретін оның стратегиялық әлеуеті болып табылатындығын дәлелдеуге мүмкіндік бере отырып, бұл көрсеткішті анықтау ЖОО-ны басқаруға жүйелі көзқарасты қамтамасыз етеді. Ғалымдардың жариялымдарын талдай отырып, «университеттің кәсіпкерлік әлеуеті» түсінігі бойынша консенсунс жоқ екендігіне көз жеткіздік. Кәсіпкерлік әлеуетті бағалау бойынша әдістердің ішінде индикаторлар негізіндегі бағалау ең кең таралған әдісі болып анықталды. Сөздің түйініне келсек, университеттер өздерінің әлеуетін белгілі бір компоненттерге көңіл бөлу арқылы әр түрлі жолмен дамытуларына болатыны анықталды.

кәсіпкерлік университет, әлеует, сараптамалық бағалау, басқару, құрылым, стратегия, инновациялық даму, предпринимательский университет, потенциал, экспертная оценка, управление, струк­, тура, стратегия, инновационное развитие, entrepreneurial university, potential, expert assessment, management, structure, strategy, innovative development

1. Константинов Г.Н. Что такое предпринимательский университет / Г.Н. Константинов, С.Р. Филонович // Вопросы образования. - 2007. - № 1. - С. 49-62.

2. Этимологический словарь русского языка / под. ред. Шаинского Н.М. - М., 1994.

3. Храмцова Т.Г. Методология исследования социально-экономического потенциала потребительской кооперации: дис.. докт. экон. наук. / Т.Г. Храмцова. - Новосибирск: Центросоюз РФ; СибУПК, 2002. - 374 с.

4. Салихов Б.В. Частная собственность как социально-экономическая основа реализации предпринимательского потенциала / Б.В. Салихов, В.О. Самойлов // Финансы и кредит. - 2006. - № 15(219). - С. 64-74.

5. Степанов А.Я. Категория «потенциал» в экономике / А.Я. Степанов, Н.В. Иванова. [Электронный ресурс] // Энциклопедия маркетинга. - 2009. - Режим доступа: http://www.marketing.spb.ru/read/article/a66.htm.

6. Кузьмин А.Н. Оценка предпринимательского потенциала университетов / Кузьмин А.Н., Подольный Г.А. // Проектирование, мониторинг и оценка. - 2015. - № 2. - С. 2-18.

7. Etzkowitz H. (2003). Research groups as ‘quasi firms’: the invention of the entrepreneurial university. Research Policy, 32. P. 109-121.

8. Clark B.R. (1998). Creating entrepreneurial universities: organizational pathways of transformation: Pergamon, IAU Press: Elsevier Science.

9. OECD. (2010). Universities, innovation and entrepreneurship. Criteria and examples of good practice. Retrieved from: http://www.oecd.org/regional/leed/43201452.pdf.