Төмен пайыздық мөлшерлемелер мен секьюритизация 2007-2009 жж. қаржы дағдарыстын негізгі драйверлері ретінде

Төмен пайыздық мөлшерлемелер мен секьюритизация қаржы дағдарыстын күшеюiне елеулі рөл атқарды. Көп уақытқа созылған төмен пайыздық мөлшерлемелер банктардын табыстарын азайтты. Оған банктер левереджiн үлкейттi, себебi капитал құны қарыз алу құнынан жоғары болып табылды. Сонымен қатар, банктер дериватив сияқты инвестициялық қызмет құралдарды арттыру бастады. Нәтижесінде олар секьюритизация сияқты қаржы инновациялық құралды қолдануын ұлғайтты. Мақалада дағдарысты кү­шейтудегі секьюритизацияның рөлінің төрт аспектісі көрсетілген: аралық тізбегiн ұзартуына әсер еттi; секьюритизация тізбегiн қатысушылар арасында қате ынталандырмалар пайда болуына жағдай туғыздырды; математикалық модельдерге жане сыртқы тәуекелдердi бағалауға тәуелділік; дербес және жүйелік банктiк тәуекелдерiн көбеюі. Алайда, бұл бiрнеше теріс ынталандырмаларды ұрындырды. Қаржы институттары кредитті берушілер ретінде қызығушылқ тудырмады. Инвесторлар жоғары табысты іздеуде агент шы­ғарған бағалы қағаздардың тәуекелдерін бағалауға, сондай-ақ қамтамасыз етудің сапасын тексеруге мүд­делі емес. Рейтингілік агенттіктер жалпы және жүйелік тәуекелдердi бағаламады. Реттеуші көлеңкелі банк секторын реттеу ынталандырылмады. Қорытындысында, дағдарыстан сабақ алынды, регуляторлар макро­пруденциалдық ережелер кабылдады, басшылығың өтемақысына жане рейтингілік агенттіктерге қосымша талаптар койды. Нәтижесінде, секьюритизацияға байланысты тәуекелдер жақсырақ реттеледi және секьюри­тизация келiсiмдер үлкейдi.

interest income, securitization, derivatives, stimulus, crisis, investors, regulators, risks, пайыздық мөлшерлемелер, секьюритизация, деривативтер, ынталандырмалар, дағдарыс, инвесторлар, реттеушілер, тәуекелдер, процентный доход, секьюритизация, деривативы, стимулы, кризис, инвесторы, регуляторы, риски

1. English W.B. Interest rate risk and bank net interest margins // BIS Q. Rev. - 2002, p. 67-82.

2. Diamond D.W. Financial intermediation and delegated monitoring. Rev.Econ. Stud. 51 (3), p. 393-414, 1984.

3. Gorton G.B., Rosen R.J. Banks and derivatives. In: Bernanke B.S., Rotemberg J.J. (Eds.), NBER Macroeconomics Annual. The MIT Press, Cambridge, p. 299-349, 1995.

4. Buckley A. Financial crisis: causes, context and consequences. Pearson Financial Times/Prentice Hall - 2011.

5. Maddaloni A., José-Luis P. Bank risk-taking, securitization, supervision, and low interest rates: Evidence from the Euro-area and the US lending standards. Review of Financial Studies 24.6, 2011.

6. Delivorias A. Understanding securitization. European Parliamentary Research Service, Members’ Research Service, 2015.

7. Bernanke B. Some reflections on the crisis and the policy response. Russell Sage Foundation and Century Foundation Conference on “Rethinking Finance”. New York City, Vol. 13, 2012.

8. Keys B., Mukherjee T., Seru A., Vig V. Did Securitization Lead to Lax Screening? Evidence from Subprime Loans. Quarterly Journal of Economics, 125, 2010.

9. Koo R. The world in balance sheet recession: causes, cure, and politics. Real-world Economics Review, 58, 2011.